Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła liczne nieprawidłowości w działalności zagranicznej Exalo Drilling, firmie zależnej od PGNiG zajmującej się świadczeniem lądowych usług wiertniczych i serwisowych. Ich konsekwencje finansowe szacowane są na 21,5 mln zł. Na tę kwotę składają się niezapłacone należności z wadliwie zawartego kontraktu, kary skarbowe, nienależnie pobrane świadczenia pracownicze i kary ekologiczne. Według NIK część mechanizmów funkcjonowania wiertniczej grupy była obarczona istotnymi ryzykami prawnymi i podatkowymi, a nadzór PGNiG nie był w pełni skuteczny i wystarczający wobec występujących problemów.
„Pomimo upływu długiego okresu od konsolidacji, działalność Exalo Drilling była dotknięta problemami wynikającymi z faktu, iż spółki ją tworzące znajdowały się w różnej sytuacji oraz kondycji finansowej. Problemy te dotyczyły m.in.: skali i efektywności działalności zagranicznej, sposobu zarządzania jednostkami zagranicznymi, realizowania nierentownych kontraktów i błędów formalnoprawnych w działaniu oddziałów" - napisano m.in. w komunikacie opublikowanym dziś przez NIK. Jako przykład podano działalność firmy zależnej od Exalo Drilling z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, której struktura organizacyjna i sposób działania stwarzały ryzyka prawne i fiskalne.
NIK zauważa, że kontrolowana grupa z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej zmuszona była do podejmowania działań restrukturyzacyjnych na podstawie kolejnych programów naprawczych. Ich realizacja nie przyniosła jednak trwałej poprawy sytuacji finansowej spółki. W latach 2015-2020 większość oddziałów zagranicznych Exalo Drilling ponosiła straty. Co więcej w 2020 r. prowadzono w nich głównie działania mające na celu minimalizację kosztów operacyjnych. NIK szczegółowym badaniem objęła działalność w Kazachstanie, jednym z głównych rynków zagranicznych grupy. Tamtejszy oddział spółki dysponował dwoma ciężkimi urządzeniami wiertniczymi oraz jednym urządzeniem wiertniczym lekkim. Mimo to w latach 2019-2020 żadne z nich nie było zakontraktowane do żadnych prac.
NIK w Exalo Drilling zidentyfikowała cztery grupy nieprawidłowości. Trzy odnoszą się do rynku kazachskiego i dotyczą: zawarcia kontraktu z naruszeniem prawa, składania w nieprawidłowej formie i z przekroczeniem terminów tzw. certyfikatów rezydencji oraz braku realizacji miejscowych wymogów środowiskowych. Ponadto w pakistańskim oddziale spółki doszło do nienależnego pobrania świadczeń przez pracowników, których zwrotu nie wyegzekwowano. Stwierdzono też inne nieprawidłowości.
„W ocenie NIK, istniało ekonomiczne uzasadnienie i były prawne możliwości dla wzmocnienia nadzoru nad działalnością operacyjną Exalo Drilling, tym bardziej, że PGNiG posiadała odpowiednie zasoby organizacyjne i merytoryczne, a Exalo Drilling dotknięta była szeregiem problemów znanych PGNiG" - stwierdzono w komunikacie. Dodano, że w związku z przeprowadzoną kontrolą, NIK rozpoczęła szczegółową analizę w celu oceny podstaw zawiadomienia innych właściwych organów w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami.
