Portal z cenami mieszkań – jest projekt ustawy

Rządowy portal z informacjami o transakcyjnych cenach mieszkań coraz bliżej. Projekt ustawy trafił do konsultacji.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się pilotowany przez resort rozwoju projekt nowelizacji tzw. ustawy deweloperskiej – dokument ma zostać rozszerzony o przepisy dotyczące utworzenia Portalu DOM. Ogólnopolski portal z cenami mieszkań był zapowiadany jeszcze przez poprzednią ekipę wiosną 2023 r. W lipcu br. wiceminister rozwoju Jacek Tomczak zapewniał, że prace trwają i stosowny projekt ujrzy niebawem światło dzienne.

Niezbędne dane wreszcie na jedno kliknięcie

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, Portal Danych o Obrocie Mieszkaniami ma prezentować statystyki dotyczące cen transakcyjnych na rynku mieszkaniowym. Będzie to narzędzie nie tylko dla konsumentów, ale mające umożliwiać organom publicznym bieżącą analizę rynku, w tym wpływu instrumentów wsparcia mieszkalnictwa na parametry rynku także w skali lokalnej (liczba i struktura transakcji, ceny, struktura demograficzna nabywców).

„Obecnie osoby zainteresowane zakupem nieruchomości mieszkaniowych w Polsce nie mają dostępu do wiarygodnych i aktualnych danych na temat cen transakcyjnych zakupu mieszkań. Publikowane m.in. przez komercyjne portale ogłoszeniowe ceny są najczęściej cenami ofertowymi, które mogą znacząco odbiegać od wartości rynkowych i mogą być podatne na manipulacje. Ceny ofertowe – jak wskazują m.in. badania NBP – są najczęściej o kilka-kilkanaście procent wyższe od realnych cen transakcyjnych.” – tłumaczy resort. „Funkcjonowanie Portalu DOM ma zwiększyć przejrzystości rynku przez udostępnianie aktualnych i wiarygodnych statystyk przeciętnych cen transakcyjnych na rynku pierwotnym i wtórnym w przekrojach umożliwiających zaprezentowanie średniej ceny lub mediany zależnie od atrybutów nieruchomości, w szczególności rodzaju nieruchomości (lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny) i lokalizacji inwestycji” – czytamy w uzasadnieniu.

Resort wskazuje, że wiarygodne dane statystyczne o cenach transakcyjnych są niezbędne podmiotom profesjonalnym (np. deweloperom, inwestorom, bankom, ubezpieczycielom itp.). Problem braku dostępu do aktualnych, pełnych i wiarygodnych danych statystycznych dotyczy również organów administracji rządowej, w tym ministra właściwego w sprawach prowadzenia polityki mieszkaniowej państwa. „Brak takich danych uniemożliwia np. parametryzowanie instrumentów wsparcia i obliczanie ich potencjalnych skutków dla budżetu, społeczeństwa i dla rynku w oparciu o wiarygodne dane dotyczące np. liczby zawieranych transakcji, przeciętnych cen transakcyjnych na danym obszarze, udziału osób o danym wieku w strukturze zawieranych transakcji itp.” – czytamy w uzasadnieniu.

Portal poprowadzi Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

Prowadzenie Portalu DOM powierzono Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, który gromadzi dane i informacje, które częściowo będą mogły zasilić portal. Dane te będą uzupełniane o dane dostarczane przez deweloperów i inne podmioty profesjonalne oraz Krajową Administrację Skarbową. „Wykorzystanie istniejących struktur i baz danych ograniczy obowiązki sprawozdawcze podmiotów dysponujących wiedzą źródłową o transakcjach na rynku mieszkaniowym, a więc przede wszystkim deweloperów (dla rynku pierwotnego) i notariuszy (dla rynku pierwotnego i wtórnego)” – czytamy w uzasadnieniu.

W Portalu DOM będą gromadzone trzy rodzaje danych:

• z rynku pierwotnego dotyczące umów w zakresie mieszkań i domów jednorodzinnych objętych obowiązkiem prowadzenia mieszkaniowego rachunku powierniczego, pozyskiwane od podmiotów profesjonalnych obowiązanych do zgłaszania danych do Ewidencji Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego.

• z rynku pierwotnego dotyczące umów sprzedaży nieruchomości mieszkaniowych nieobjętych obowiązkiem prowadzenia mieszkaniowego rachunku powierniczego, pozyskiwane od podmiotów profesjonalnych (głównie deweloperów) nieobjętych obowiązkiem zgłaszania danych do Ewidencji,

• z rynku pierwotnego i wtórnego przekazywane przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w oparciu o informacje wynikające z aktów notarialnych zgłaszanych przez notariuszy.

Jak podkreśla resort, Portal DOM umożliwi powszechny dostęp do informacji statystycznych o cenach transakcyjnych lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych na rynku pierwotnym i wtórnym (średnich lub medianach), generowanych w oparciu o parametry wybrane przez użytkownika – m.in. lokalizacja, okres, typ rynku, rodzaj nieruchomości, liczba pokoi, powierzchnia użytkowa, umiejscowienie na danej kondygnacji etc. Wynik zapytania użytkownika będzie generowany na podstawie co najmniej 6 transakcji. Będzie to mechanizm ochrony przed ujawnieniem danych o konkretnych transakcjach.

Na wniosek ustawowo wskazanych podmiotów publicznych (premiera, wskazanych ministrów, KAS, GUS, NBP, UOKiK) portal umożliwi też dostęp do informacji statystycznych służących prowadzeniu polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli.