Recesja w Niemczech będzie słabsza

Niemiecki PKB uległ stagnacji w ostatnim kwartale 2022 r. i wzrósł o 1,9 proc. w ciągu całego roku, co stanowi kolejny znak, że największa europejska gospodarka może – przynajmniej w ciągu zimy – uniknąć recesji.

Całoroczny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) właśnie przekroczył średnią prognozę 1,8 proc. w ankiecie przeprowadzonej przez ekonomistów Reutera. PKB w 2022 roku był o 0,7 proc. wyższy niż w 2019 roku, rok przed rozpoczęciem pandemii COVID-19.

– Spowolnienie gospodarcze w półroczu zimowym będzie, według danych, którymi dysponujemy teraz, łagodniejsze i krótsze niż oczekiwano – powiedział minister gospodarki Robert Habeck w miesięcznym raporcie ministerstwa.

Thomas Gitzel, główny ekonomista VP Bank, powiedział, że gospodarka osiągnęła lepsze wyniki od niskich oczekiwań, dodając: – Możliwe, że recesja zostanie przesunięta w czasie. Z drugiej strony uważamy, że jest mało prawdopodobne, aby recesja w ogóle się nie zmaterializowała.

Według wstępnych obliczeń Federalnego Urzędu Statystycznego (Destatis) produkt krajowy brutto (PKB) skorygowany o ceny był w 2022 r. o 1,9 proc. wyższy niż rok wcześniej. Po uwzględnieniu efektów kalendarzowych wzrost gospodarczy wyniósł 2,0 proc.. „W 2022 r. na ogólną sytuację gospodarczą w Niemczech miały wpływ skutki wojny na Ukrainie i wyjątkowo wysokie podwyżki cen energii – powiedziała dr Ruth Brand, nowa prezes Federalnego Urzędu Statystycznego. – Wystąpiły również poważne niedobory materiałowe i wąskie gardła w dostawach, masowo rosnące ceny, na przykład żywności, niedobory wykwalifikowanej siły roboczej oraz utrzymująca się, choć zanikająca pandemia Covid-19. Chociaż te trudne warunki utrzymują się, niemiecka gospodarka jako całość osiągnęła dobre wyniki w 2022 r. – kontynuowała. PKB był o 0,7 proc. wyższy w 2022 r. niż w 2019 r., rok przed rozpoczęciem kryzysu Covid-19.

Wartość dodana brutto skorygowana o ceny ogółem wzrosła w 2022 r. w stosunku do 2021 r. o 1,8 proc.. Rozwój poszczególnych sektorów gospodarki różnił się znacznie. Niektóre branże usługowe skorzystały na efektach doganiania po zniesieniu niemal wszystkich obostrzeń związanych z Covid-19. Szczególnie silny wzrost odnotowano w pozostałych usługach, do których należą branże kreatywna i rozrywkowa (+6,3 proc.). Na zniesieniu ograniczeń skorzystały również usługi transportowe, noclegowe i gastronomiczne. Silny wzrost o 4,0 proc. w zagregowanym sektorze gospodarczym handlu, transportu, zakwaterowania i usług gastronomicznych był zasługą tych dwóch sektorów. Wartość dodana brutto spadła jednak w handlu, po wzroście przed rokiem. Branża informacja i komunikacja kontynuowała swoją długoterminową ścieżkę wzrostu i również odnotowała znaczny wzrost (+3,6 proc.) po spowolnieniu tylko w pierwszym covidowym roku 2020.

W budownictwie, które w okresie kryzysu Covid-19 radziło sobie stosunkowo dobrze, niedobory materiałowe i wykwalifikowanej siły roboczej, wysokie koszty budowy i pogarszające się warunki finansowania doprowadziły do znacznego spadku wartości dodanej brutto (-2,3 proc.). Wysokie ceny energii i wciąż ograniczona dostępność półproduktów utrudniały również wyniki ekonomiczne w przetwórstwie przemysłowym, które w ujęciu rocznym nieznacznie wzrosły (+0,2 proc.). Podobnie jak w 2021 roku, szczególnie w I półroczu 2022 roku na produkcję miały wpływ przerwy w światowych łańcuchach dostaw. Sytuację pogorszyły gwałtownie rosnące ceny energii w wyniku wojny w Ukrainie.

Po stronie popytowej wzrost niemieckiej gospodarki w 2022 r. odpowiadał głównie za spożycie finalne gospodarstw domowych. Wzrosły one o skorygowaną cenę o 4,6 proc. w stosunku do poprzedniego roku i tym samym zbliżyły się niemal do poziomu sprzed kryzysu z 2019 r. Było to ze względu na efekt doganiania po zniesieniu niemal wszystkich obostrzeń związanych z Covid-19 wiosną 2022 roku. Bardzo wyraźnie pokazują to wydatki na usługi restauracyjne i noclegowe. Więcej niż rok wcześniej gospodarstwa domowe wydawały też na rekreację, rozrywkę i kulturę. Wzrost wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych na spożycie ostateczne o 1,1 proc. w 2022 r. był stosunkowo umiarkowany po dwóch latach mocno dotkniętych pandemią. Rząd wydał znacznie więcej na wyżywienie i zakwaterowanie wszystkich szukających schronienia osób z Ukrainy i innych krajów. Natomiast wydatki rządowe na walkę z pandemią Covid-19 spadły, mimo że nadal kupowano i finansowano duże ilości szczepionek.

Według wstępnych obliczeń budżety instytucji rządowych i samorządowych odnotowały deficyt finansowy (zadłużenie netto) na koniec 2022 r. w wysokości 101,6 mld euro. Był to spadek o prawie 33 mld euro w porównaniu z 2021 r. (134,3 mld euro). Na ulgę budżetową rządu w związku z zakończeniem działań Covid-19 nałożyły się nowe obciążenia spowodowane kryzysem energetycznym będącym skutkiem rosyjskiej wojny napastniczej na Ukrainie. Rząd federalny zainicjował trzy pakiety pomocowe, m.in. w celu przeciwdziałania rosnącym kosztom energii oraz wsparcia konsumentów i przedsiębiorstw. Pakiety pomocowe doprowadziły do wyższych wydatków rządowych, które były finansowane głównie przez rząd centralny. Podobnie jak w 2021 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych (-117,6 mld euro) był w 2022 r. nieco wyższy niż deficyt całego sektora instytucji rządowych i samorządowych. Niewielkie nadwyżki finansowe odnotowały zarówno administracja państwowa, samorządowa, jak i fundusze ubezpieczeń społecznych. Wskaźnik deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych, mierzony jako odsetek nominalnego PKB, wyniósł w 2022 r. 2,6 proc., czyli znacznie mniej niż w dwóch poprzednich latach.