Polska znów na inflacyjnym pudle UE

Inflacja HICP wyniosła w Polsce w sierpniu 4 proc. rok do roku – podał w środę Eurostat. Po ponad roku powróciliśmy na unijne podium krajów z najwyższą dynamiką cen. Jest wielce prawdopodobne, że zagościliśmy tam na dłużej.

Publikacja: 19.09.2024 06:00

Polska znów na inflacyjnym pudle UE

Foto: Adobe Stock

Wyższą inflację od polskiej miały tylko Rumunia (5,3 proc.) i Belgia (4,3 proc.). Pierwszy kraj na unijnym „podium” gospodarek z najwyższą inflacją jest niezmiennie od 12 miesięcy, w 2024 r. tylko raz nie zajmował pierwszego miejsca. Dezinflacja w Rumunii postępuje wyraźnie wolniej niż w innych krajach Wspólnoty, ostatnie odczyty i tak należą do jednych z najniższych od trzech lat. Z kolei Belgia jeszcze niecały rok temu miała deflację (-1,7 proc. w październiku 2023 r., -0,8 proc. w listopadzie), wiedzioną m.in. spadkiem cen energii. Inflacja podskoczyła na początku roku, co eksperci wiążą m.in. z wygaszaniem tamtejszych tarcz energetycznych.

Na przeciwnym biegunie są m.in. Litwa i Łotwa, z odczytami kolejno 0,8 i 0,9 proc. rok do roku, a także Słowenia, Irlandia i Finlandia (1,1 proc.).

Inflacja znów poza celem

Podobnie jak w Belgii, również ponowne wyjście inflacji z celu NBP od lipca br. wiąże się z częściowym odmrożeniem cen nośników energii. – Gdyby nie podwyżki cen energii, inflacja nadal byłaby zgodna z celem NBP – mówił na początku września prezes NBP prof. Adam Glapiński. Według danych Eurostatu w sierpniu wyniosła 4 proc. rok do roku, tyle samo co w lipcu. Gwoli wyjaśnienia, liczby te są inne od podawanej przez GUS inflacji CPI (4,2 proc. w lipcu, 4,3 proc. w sierpniu), gdyż różne są metodologie ich wyliczania. Koszyk towarów i usług dla inflacji CPI jest opracowany wyłącznie na podstawie polskiej struktury zakupów, dla HICP – jest taki sam dla wszystkich krajów UE.

Wcześniej od marca do czerwca br. inflacja HICP w Polsce wynosiła 2,7–3 proc., co plasowało nas daleko od czołówki, blisko już zaś unijnej średniej. Teraz znów obie statystyki się wyraźnie rozeszły.

Inflacja w UE najniższa od 2021 roku

Średnia inflacja HICP w Unii Europejskiej w sierpniu wyniosła 2,4 proc., najmniej od czerwca 2021 r. W strefie euro inflacja wyniosła w sierpniu 2,2 proc. rok do roku, co również było najniższym odczytem od trzech lat. „Głównym czynnikiem obniżenia inflacji [z 2,6 proc. w lipcu – red.] była gwałtowna redukcja tempa wzrostu kosztów energii i produktów przemysłowych. Mimo to ceny w sektorze usług, żywności, alkoholu i tytoniu wciąż pozostają powyżej celów inflacyjnych” – komentuje Grzegorz Dróżdż, analityk Conotoxia Ltd.

Prognozy Europejskiego Banku Centralnego zakładają, że inflacja w strefie euro wzrośnie pod koniec roku m.in. na skutek efektów bazy na cenach energii. Do celu inflacyjnego 2 proc. powinna spaść w drugiej połowie 2025 r.

Co dalej z inflacją?

Polska powróciła na inflacyjne „podium” w Unii po ponad roku. Poprzednio byliśmy na nim w lipcu 2023 r., gdy nasza inflacja HICP przekraczała 10 proc. W latach 2020–2021 zdarzało nam się wręcz liderować w tej statystyce.

Jest wielce prawdopodobne, że w inflacyjnej czołówce Unii znów zagościliśmy na dłużej. Wrzesień może przynieść kolejny dość wyraźny wzrost inflacji w Polsce o kilka dziesiątych punktu procentowego. To będzie m.in. efekt niskiej bazy sprzed roku. We wrześniu 2023 r. trwała przedwyborcza obniżka cen paliw na stacjach, ruszył rozszerzony program darmowych leków, podwyższono też wówczas limity zużycia energii elektrycznej na preferencyjnych warunkach cenowych.

W kolejnych miesiącach inflacja CPI ma być dalej w trendzie wzrostowym i osiągnąć szczyt na początku 2025 r. na poziomie około 5–6 proc. Sporo będzie tu zależało m.in. od decyzji rządu i Urzędu Regulacji Energetyki w zakresie cen energii dla gospodarstw domowych.

W kolejnych miesiącach 2025 r. inflacja powinna opadać. Prezes NBP Adam Glapiński potwierdzał we wrześniu lipcową projekcję, z której wynika, że w obręb celu inflacyjnego powrócimy dopiero w 2026 r. Część zespołów analitycznych jest jednak bardziej optymistyczna. Przykładowo ekonomiści ING Banku Śląskiego widzą inflację w okolicach 3–3,5 proc. już w drugiej połowie 2025 r.

Gospodarka krajowa
Przedsiębiorczość w Polsce na tle Europy
Materiał Promocyjny
Pieniądze od banku za wyrobienie karty kredytowej
Gospodarka krajowa
PMI dla polskiego przemysłu najwyżej od 2,5 roku. Ale są też gorsze informacje
Gospodarka krajowa
Wskaźnik PMI dla Polski wzrósł do 49,2 pkt w październiku; konsensus: 48,4 pkt
Gospodarka krajowa
Skąd wziąć pieniądze na zbrojenia? Podatek obronny dzieli ekonomistów
Materiał Promocyjny
Sieć T-Mobile Polska nagrodzona przez użytkowników w prestiżowym rankingu
Gospodarka krajowa
Obniżka stóp NBP w szczycie inflacji?
Gospodarka krajowa
GUS: inflacja w październiku jeszcze w górę. Odczyt zgodny z konsensusem