Niewykupienie przez emitenta obligacji w określonym terminie to coraz częstszy powód do obaw wśród inwestorów, którzy rozważają zakup takich papierów wartościowych. Aby zapewnić ochronę swoim przyszłym wierzycielom, spółki oferują im dodatkowe zabezpieczenia pod emitowane instrumenty dłużne.
Tymi zabezpieczeniami mogą być różnego rodzaju zastawy na aktywach, cesje należności, pełnomocnictwa do rachunków bankowych czy najbardziej wartościowe zabezpieczenie – hipoteka. Wciąż jednak ustanowienie części zabezpieczeń wymaga czasu. W okresie gdy zabezpieczenie nie zostało jeszcze ustanowione, a więc obligatariusz jest narażony na ryzyko, dobrym rozwiązaniem jest uruchomienie tzw. mechanizmu kaucyjnego.
Podejście Heraklita z Efezu, że świat to jedna wielka zmienna rzeka, jak najbardziej sprawdza się także w obszarze rynków finansowych. Różne są tylko czynniki wpływające na te zmiany i siła, z jaką na dany obszar życia oddziałują. W Polsce rok 2018, z punktu widzenia rynku obligacji korporacyjnych, zostanie zapamiętany na długo. Skala niewykupionych w ubiegłym roku obligacji przedsiębiorstw oraz inne wydarzenia na lokalnym rynku finansowym poraziły nie tylko inwestorów detalicznych i instytucjonalnych, ale także obecnych i nowych emitentów oraz organizatorów emisji.
Jednym z najbardziej istotnych elementów bezpieczeństwa inwestorów jest ocena ryzyka udzielenia finansowania poprzez nabycie obligacji danej spółki w kontekście zabezpieczenia instrumentów dłużnych. Zgodnie z ustawą o obligacjach obligacje nie mogą być wydane przed ustanowieniem zabezpieczeń określonych w warunkach emisji. Wyjątkiem jest sytuacja, w której warunki emisji określają, że zabezpieczenia zostaną ustanowione już po dniu emisji. Można więc przyjąć wstępny, prosty podział na papiery: niezabezpieczone na dzień emisji, zabezpieczone i niezabezpieczone, ale z zobowiązaniem emitenta do ustanowienia zabezpieczenia w określonym terminie, liczonym z reguły od dnia emisji. Dodatkowo możliwe jest zabezpieczenie obligacji na dzień emisji poprzez np. umowę poręczenia, cesji wierzytelności, weksel własny in blanco z deklaracją wekslową czy oświadczenie o poddaniu się egzekucji, ale z kolei tzw. twarde zabezpieczenia, takie jak hipoteka na nieruchomościach, zastaw rejestrowy na zapasach czy zastaw rejestrowy na maszynach, są ustanawiane po dacie emisji. Wówczas są to papiery formalnie zabezpieczone zgodnie z ustawą o obligacjach – na dzień emisji, ale dla której tylko część z określonych w warunkach emisji zabezpieczeń została ustanowiona. Najczęściej termin ustanowienia tego typu zabezpieczeń wynosi kilka tygodni od dnia emisji.
A więc istnieje okres, w którym wierzytelności obligatariuszy są niezabezpieczone albo zabezpieczone częściowo, a na najbardziej wartościowe z punktu widzenia obligatariusza zabezpieczenie, takie jak hipoteki czy zastawy, inwestor musi czekać.
