Praca w kopalniach coraz mniej efektywna. Zyski górnictwa zamieniły się w straty

Górnictwo przynosi ponownie miliardowe straty, a wydajność pracy niepokojąco spada, pogłębiając tylko problemy. Jedyną optymistyczną informacją wyłaniającą się z danych sektora za pierwsze trzy kwartały tego roku jest spadające zadłużenie.

Polskie górnictwo węgla kamiennego miało ogółem po trzech kwartałach br. ponad 9,2 mld zł straty netto,  Strata na działalności operacyjnej wyniosła 10,4 mld zł. Dane opublikowała Agencja Rozwoju Przemysłu. Opracowanie uwzględnia: Polską Grupę Górniczą, Jastrzębską Spółkę Węglową, LW Bogdanka, Południowy Koncern Węglowy, Spółkę Restrukturyzacji Kopalń, Węglokoks Kraj, PG Silesia oraz Eko-Plus. Nie jest uwzględniony ZG Siltech.

Miliardowe straty

Z najnowszej publikacji za pierwsze 9 miesięcy tego roku, wynika, że w okresie styczeń-wrzesień narastająco od początku 2024 r. branża miała 31,083 mld zł przychodów razem, w tym 19,031 mld zł przychodów ze sprzedaży węgla. Koszty sięgnęły 41,801 mld zł, w tym koszty działalności operacyjnej 32,124 mld zł.

Wynik na działalności operacyjnej to 10,378 mld zł straty, w tym wynik ze sprzedaży węgla – 4,432 mld zł straty. Wynik finansowy brutto to 10,718 mld zł straty, a wynik finansowy netto – 9,203 mld zł straty. Rok wcześniej branża notowała zysk netto wysokości ponad 3,9 mld zł. 

Spośród wskaźników polskie górnictwo osiągnęło EBITDA (zysk operacyjny powiększony o amortyzację i odpisy na aktywa niefinansowe) na poziomie minus 7,685 mld zł. Marża brutto wyniosła minus 18,0 proc., rentowność netto sprzedaży minus 38,8 proc., a wskaźnik ogólnego zadłużenia 0,3.

Spadające wydobycie

W tym okresie 17 kopalń wydobyło ogółem 32,078 mln ton węgla, w tym energetycznego 23,849 mln ton, a koksowego 8,229 mln ton. To o 2,8 mln mniej niż w roku poprzednim, z czego 2,1 mln ton to węgiel energetyczny.  Zapasy węgla na koniec września wynosiły ogółem 5,530 mln ton. Branża zatrudniała 74,7 tys. osób. To o 1,4 tys. mniej niż przed rokiem. 

Najbardziej niepokojąca jednak jednak spadająca wydajność, która wyniosła 431 ton na pracownika za trzy kwartały. W analogicznym okresie roku poprzedniego było to 466,2 tony na pracownika. Jednocześnie jednak – mimo spadającego wydobycia i rentowności – nakłady ogółem na wynagrodzenia pozostały na tym samym poziomie rzędu ok. 7,8 mld zł. a nakłady na wynagrodzenia zasadnicze nawet wzrosły z 1,8 mld do 2 mld zł. Przeciętne wynagrodzenie w branży utrzymywało się od początku roku na tym samym poziomie co rok wcześniej i wynosiło 11,6 tys. zł. 

Jedną z niewielu optymistycznych liczb jest spadek zobowiązań długo- i krótkoterminowych branży – z 16,3 mld zł po trzech kwartałach 2023 r. do 13,9 mld po trzech kwartałach obecnego roku.

Koszty działalności górniczej 

Spośród kosztów rodzajowych wynagrodzenia pochłonęły 8,978 mld zł, usługi obce – 4,967 mld zł, zużycie materiałów – 3,783 mld zł, amortyzacja – 2,693 mld zł, energia – 2,362 mld zł, składki od wynagrodzeń – 2,026 mld zł, świadczenia na rzecz pracowników – 1,193 mld zł, podatki i opłaty – 734 mln zł, a koszty likwidacji szkód górniczych – 273 mln zł (pozostałe koszty – 215 mln zł). 

Nakłady inwestycyjne ogółem sięgnęły 4,005 mld zł, w tym na budownictwo – 2,362 mld zł (wyrobiska – 1,221 mld zł, przeróbka – 512 mln zł, ochrona środowiska – 77 mln zł), a na zakupy dóbr – 1,643 mld zł; obudowy – 396 mln zł, maszyny urabiające – 244 mln zł, urządzenia transportowe – 578 mln zł.

Zobowiązania w okresie trzech kwartałów br. wyniosły 13,238 mld zł (z odsetkami – 13,920 mld zł): długoterminowe zobowiązania główne – 5,188 mld zł, w tym z tytułu kredytów i pożyczek – 3,121 mld zł, i krótkoterminowe 8,050 mld zł - w tym z tytułu dostaw i usług 2,891 mld zł i z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń – 1,518 mld zł.