Ranking prezesów spółek Skarbu Państwa: najlepsi z najważniejszych

Lista kierowników państwowych firm, którzy również zdaniem mniejszościowych akcjonariuszy wywiązują się ze swoich zadań dobrze lub bardzo dobrze, nie jest długa.

Stoją na czele największych, najbardziej płynnych spółek notowanych na GPW. Często o strategicznym znaczeniu z perspektywy całej polskiej gospodarki. Nic dziwnego, że budzą ogromne, często skrajne emocje, a możliwość oceny ich pracy spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony naszych czytelników.

W rankingu prezesów spółek Skarbu Państwa swoje głosy oddali przedstawiciele blisko 40 instytucji rynku kapitałowego – domów maklerskich, TFI, OFE, organizacji inwestorów, emitentów i ludzi zawodowo związanych z rynkiem kapitałowym. W wielu przypadkach kilkuosobowe zespoły przesyłały nam jedną, wspólną ocenę. Ostrożnie szacując, w ankiecie mogło wziąć udział ok. 100 osób.

Każdy z prezesów 15 spółek notowanych na GPW, w których Skarb jest obecny bezpośrednio – PZU, Energa, GPW, KGHM, PKO BP, PKN Orlen, Tauron, Enea, Grupa Azoty, PGE, PGNiG, PHN, JSW, Lotos – lub pośrednio – PKP Cargo, mógł zostać oceniony tak jak w szkolnej ławce – od 1 do 6. W przypadku Energi postanowiliśmy wziąć pod uwagę Mirosława Bielińskiego, którego odejście ze stanowiska 29 kwietnia rynek skomentował 7-proc. spadkiem notowań gdańskiej spółki.

Wszystko się może zdarzyć

Zdaniem zawodowych inwestorów i analityków wszystkie „naj" , które posłużyły do opisania państwowych spółek na początku tekstu, nie idą w parze z kompetencjami kierownictwa. Zaledwie w przypadku sześciu prezesów (przedstawionych poniżej) średnia ocen przekroczyła czwórkę, tylko jeden – Andrzej Klesyk – zasłużył na piątkę z plusem. Ośmiu zebrało noty pomiędzy trójką a czwórką, jeden – ledwo powyżej dwói.

Biorąc pod uwagę polityczny kontekst tej publikacji, postanowiliśmy pokazać tylko tych menedżerów, którzy zdaniem finansistów, bronią się kompetencjami. W momencie publikacji tego wydania „Parkietu" ważą się wyniki wyborów prezydenckich. Od nich mogą zależeć losy jesiennych wyborów do Sejmu, a więc i to, czy prezesi spółek Skarbu Państwa będą mieli nowego chlebodawcę. Dlatego woleliśmy pokazać ludzi, których warto zostawić na stanowisku (i tych, których trzeba było nie zwalniać), niż tych, których akcjonariusze nie oceniają najlepiej. Do wyborów parlamentarnych trochę ponad cztery miesiące – jest jeszcze czas, żeby popracować nad wizerunkiem.

Ciężki kawałek chleba

Zresztą kryteria ocen przyjęte przez akcjonariuszy spółek, w których państwo ma od 30 proc. udziałów (Tauron) do 70 proc. (PHN), mogą mieć niewiele wspólnego z kryteriami, którymi kieruje się Skarb Państwa, wyznaczając kierownictwo swoich firm.

Andrzej S. Nartowski, były prezes Polskiego Instytutu Dyrektorów, zwraca uwagę, że właśnie dlatego kierowanie państwową, a do tego publiczną spółką to ciężki kawałek chleba. Taki prezes musi być nie tylko kompetentnym menedżerem, ale i zręcznym politykiem. Musi spełniać oczekiwania Skarbu Państwa, ale nie może całkowicie lekceważyć pozostałych akcjonariuszy. Jest między młotem efektywności gospodarczej a kowadłem irracjonalnych inicjatyw politycznych. A jakby tego było mało, musi się liczyć z tym, że „któregoś dnia obudzi go CBŚ". Mało który naprawdę kompetentny menedżer zwykłej spółki jest w stanie sprostać takiej presji. Nic więc dziwnego, że większość ocen oddanych w naszej ankiecie było przeciętnych.

Nie politykować, myśleć globalnie

Najczęściej pojawiającymi się zarzutami wobec prezesów spółek Skarbu Państwa, pomijając te związane ściśle z działalnością kierowanych przedsiębiorstw, są uwagi odnośnie do politykowania („typowy najemnik", „wykonawca poleceń politycznych", „nie unika działań motywowanych politycznie") i lekceważenia relacji z inwestorami („bardzo słabe relacje inwestorskie", „nie spotyka się z akcjonariuszami"). Widać więc, że mniejszościowym akcjonariuszom najbardziej grają na nerwach właśnie działania pod dyktando większościowego, państwowego udziałowca.

Natomiast tym, co najbardziej imponuje inwestorom – poza kompetencjami – są plany międzynarodowej ekspansji. Dobrze wspominają również pojedyncze inwestycje państwowych spółek oraz udane emisje papierów wartościowych (zarówno akcji, jak i obligacji).

przemysł[email protected]

[email protected]

Andrzej Klesyk prezes PZU, 5,3 pkt

- Za nieupolitycznienie spółki.

- Plus za wyniki i wysoką dywidendę.

- Konsekwentne działania restrukturyzacyjne pomimo bardzo dobrej sytuacji, spójność w działaniu i komunikacji.

- Wiedza, wykształcenie, doświadczenie.

- Szerokie spojrzenie na rynek.

Mirosław Bieliński, były prezes Energi, 4,6 pkt

- Za IPO i politykę dywidendową.

- Doświadczenie w branży.

- Plus za komunikację z rynkiem.

- Prezes, który świetnie odnalazł się przy ofercie publicznej akcji.

- Za debiut na GPW.

Paweł Tamborski, prezes GPW, 4,4 pkt

- Świetna, uaktualniona strategia.

- Brak planów łączenia z giełdą wiedeńską. Brak zmian w harmonogramie sesji. Dobra kontrola kosztów. Koncentracja na podstawowej działalności – dobra strategia nieskoncentrowana na wielkich planach, misjach itp.

- Doświadczenie i wiedza plusem, minus to wciąż brak przełomu na GPW.

Herbert Wirth , prezes KGHM, 4,4 pkt

- Duży plus za to, że jest geologiem – bardzo dobrze dla spółki. Minus za zakup Quadry w szczycie rynku.

- Pozytywnie należy ocenić próbę umiędzynarodowienia spółki, negatywnie brak efektów pracy nad obniżką kosztów w Polsce. Spółka ma na tym polu dużo do zrobienia od wielu lat...

- Bezstronny prezes realizuje zagraniczne inwestycje

Zbigniew Jagiełło, prezes PKO BP, 4,3 pkt

- Wiedza, doświadczenie, długość pracy na stanowisku.

- Konsekwentne wdrażanie biznesowego podejścia w banku, w którym było to tylko w sferze marzeń.

- Transformacja państwowego molocha w nowoczesne przedsiębiorstwo przebiega dość opornie.

Jacek Krawiec , prezes PKN Orlen, 4,0 pkt

- Spółka działa rozsądnie i w dobrym kierunku, z dala od inicjatyw inwestycji politycznych, jak bywało w przeszłości.

- Plus za popisową ofertę obligacji dla detalu.

- Nie spotyka się z akcjonariuszami, trudno coś powiedzieć...

- Jasna wizja spółki za kilka lat.

- Minus za udział w aferze taśmowej.