Analiza rentowności sprzedaży

Poprzednie artykuły poświęciliśmy ogólnej analizie bilansu i rachunku zysków i strat. W kolejnych zajmiemy się szczegółową analizą sprawozdań finansowych za pomocą wskaźników.

Wskaźniki rentowności nazywa się również wskaźnikami zyskowności. Można je podzielić na trzy grupy: wskaźniki rentowności sprzedaży, kapitału i aktywów. Dzisiaj zajmiemy się pierwszą z nich. Wskaźniki rentowności sprzedaży określają stopień opłacalności funkcjonowania przedsiębiorstwa. Oblicza się je odnosząc różne elementy zysku do wartości przychodów ze sprzedaży. Najważniejsze z nich to wskaźniki: EBIT, EBITDA, rentowność zysku brutto i rentowność zysku netto. Bardzo istotne jest również to, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi, na jakim poziomie rentowność powinna się kształtować, gdyż ocen należy dokonywać na tle branży danej spółki. Jednak im wyższa wartość wskaźników rentowności, tym lepiej. Jako przykład, podobnie jak w poprzednich artykułach, posłuży nam spółka ComArch.

Wynik operacyjny x 100

EBIT =

Przychody ze sprzedaży

Wskaźnik EBIT, nazywany wskaźnikiem rentowności zysku operacyjnego, mierzy opłacalność podstawowej działalności przedsiębiorstwa, wynikającej z wyprodukowania i sprzedaży wyrobów. Zysk operacyjny jest to dochód przed odliczeniem odsetek i podatków oraz bez uwzględnienia salda strat i zysków nadzwyczajnych. Gdy jest ujemny, należy bardzo uważnie przyjrzeć się spółce, ponieważ jej podstawowa działalność jest nieopłacalna. Gdy przy tym wynik netto jest dodatni, można wywnioskować, że przedsiębiorstwo funkcjonuje np. dzięki działalności finansowej.

W ComArchu wskaźnik ten osiągnął najwyższą wartość (17,1%) w 1999 r. Kolejne lata to spadek do 4,3% i 6,4%, lecz podyktowany głównie kryzysem w teleinformatyce, gdyż taką tendencję odnotowano w całej branży.

(Wynik operacyjny +

Amortyzacja) x 100

EBITDA =

Przychody

ze sprzedaży

Wskaźnik EBITDA różni się tym, że wynik operacyjny jest powiększony o amortyzację. Odpisy amortyzacyjne stanowią specyficzny koszt, który nie musi być tożsamy z faktycznie poniesionymi wydatkami. Dlatego wartość amortyzacji często jest kosztem na papierze, natomiast w rzeczywistości są to dodatkowe środki do dyspozycji przedsiębiorstwa. W ComArchu w latach 1999-2001 wskaźnik ten kształtował się na dobrym, podobnym do EBIT poziomie - odpowiednio 18,9%, 8,5% i 9,9%.

Wskaźnik Wynik brutto x 100

rentowności =

zysku brutto Przychody

ze sprzedaży

Rentowność zysku brutto jest określana również jako rentowność obrotu brutto. Stanowi obok wskaźnika rentowności zysku netto najważniejszy wskaźnik z tej grupy. Mierzy rentowność sprzedaży, uwzględniając wszystkie czynniki wpływające na wysokość wyniku finansowego przed opodatkowaniem wraz z saldami wyników nadzwyczajnych. W omawianej spółce wskaźnik ten nie wykazywał odmiennej tendencji od pozostałych wskaźników, tzn. że w 1999 roku osiągnął najwyższy poziom 17,2%, natomiast w latach kolejnych spadł do 6,4% i 7,5%.

Wskaźnik Wynik netto x 100

rentowności =

zysku netto Przychody

ze sprzedaży

Wskaźnik rentowności zysku netto (rentowność obrotu netto) jest najważniejszym wskaźnikiem z grupy rentowności sprzedaży. Określa, jaką część przychodów netto ze sprzedaży stanowi zysk po opodatkowaniu. Im wyższe są wskaźniki rentowności sprzedaży, tym lepsza jest kondycja przedsiębiorstwa, jednak i ten wskaźnik należy rozpatrywać na tle branży. Zbyt niski wskaźnik oznacza, że w przypadku recesji, kiedy przychody ze sprzedaży mogą spaść o kilka procent, przy niewielkim spadku kosztów, przedsiębiorstwo bardzo szybko może odnotować ujemny wynik finansowy. W ComArchu należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, że wszystkie wskaźniki rentowności sprzedaży charakteryzowały się zbliżonym do siebie poziomem, co oznacza że zyski generowano głównie z podstawowej działalności operacyjnej. Podobną tendencję, lecz mniejszą wartość wykazywał wskaźnik rentowności zysku netto. Słowniczek

Zysk operacyjny (EBIT)

Dochód przed

uwzględnieniem kosztów i przychodów finansowych oraz salda strat i zysków nadzwyczajnych.

Zysk operacyjny

pokazuje jakie

są wyniki podstawowej działalności

przedsiębiorstwa.

EBITDA

Suma zysku

operacyjnego

i amortyzacji.

Zysk brutto

Uwzględnia wszystkie czynniki

wpływające na wynik finansowy przed

opodatkowaniem.

W porównaniu z zyskiem operacyjnym uwzględnia saldo działalności

finansowej

przedsiębiorstwa

oraz nadzwyczajne

straty i zyski.

Zysk netto

Zysk brutto

po opodatkowaniu.

Z zysku netto wypłaca się posiadaczom akcji dywidendę. O podziale zysku netto i ewentualnej wysokości dywidendy decyduje w spółce akcyjnej (taką formę prawną mają firmy notowane

na warszawskiej

Giełdzie Papierów Wartościowych)

Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.