Rozstanie Wielkiej Brytanii z UE było procesem długim, skomplikowanym i burzliwym. Formalnie nastąpiło 1 lutego 2020 r., ale praktycznie trwa do dziś. Miało wpływ na obie strony, przy czym powszechnie uważa się, że to gospodarka i mieszkańcy Wysp stracili znacznie więcej niż Wspólnoty. Podobne wnioski można wysunąć, analizując bezpośrednie realizacje między Wielką Brytanią i Polską.
Z danych GUS wynika, że w tym roku (styczeń–luty) nad Tamizę trafiło około 5 proc. całego naszego eksportu. Tym samym Wielka Brytania jest niezmiennie czwartym co do wielkości odbiorcą polskich towarów i usług. Co więcej, nasz eksport systematycznie rośnie. Handel prowadzony w drugą stronę jest już zdecydowanie skromniejszy i spada. Ostatnio importujemy z Wysp tak mało, że nie mieszczą się one w pierwszej dziesiątce największych dostawców towarów i usług na nasz rynek. Efektem jest ciągle powiększająca się wartość nadwyżki w obrotach handlowych Polski z Wielką Brytanią. Albion jest coraz mniej widoczny nad Wisłą również, jeśli wziąć pod uwagę wartość zaangażowanego u nas kapitału.
Utrudnienia w transporcie
Większych problemów z następstwami brexitu zdają się nie mieć spółki z GPW. „W odniesieniu do handlu i logistyki, brexit wywołał największe konsekwencje w obszarze logistyki – pojawiła się choćby konieczność dokonywania odprawy celnej, a w początkowym okresie również szereg zawirowań związanych z koniecznością dostosowania łańcucha logistycznego do tych zmian. Miały one jednak charakter przejściowy” – twierdzi departament komunikacji KGHM. Koncern sprzedał w ubiegłym roku w Wielkiej Brytanii produkty, głównie srebro, za prawie 1,7 mld zł, co stanowiło 6 proc. jego przychodów. Te mogą w kolejnych latach wzrosnąć, gdyż prowadzone są rozmowy handlowe na temat zwiększenia dostaw, zwłaszcza miedzi i metali szlachetnych. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że KGHM działa globalnie, a poziom sprzedaży w poszczególnych krajach jest mocno uzależniony od sytuacji geopolitycznej i gospodarczej także w innych częściach świata.
Na Wyspach jest obecny Orlen. Dostarcza tam oleje dla sektora przemysłowego, propylen i bitumy. Ponadto należąca do grupy firma PGNiG Supply & Trading jest obecna na giełdzie ICE Endex w Londynie, na której może prowadzić hurtowy obrót gazem ziemnym. Londyńskie biuro tej firmy odpowiada m.in. za handel i logistykę gazu LNG. „Obecnie jego działalność koncentruje się na dostawach LNG do Polski i na Litwę, jednak w kolejnych latach spółka ma plan wejścia na inne rynki z dostawami i usługami transportu skroplonego gazu ziemnego. Grupa na bieżąco prowadzi analizę możliwości zwiększenia sprzedaży towarów i usług na rynkach zagranicznych, w tym na rynku brytyjskim” – przekonuje zespół prasowy Orlenu. Według niego brexit nie miał zasadniczego wpływu na działalność grupy. Najbardziej zauważalną konsekwencją było pojawienie się dodatkowych wymogów formalnych, które wydłużyły czas sprzedaży. Nie spowodowało to jednak ograniczenia działalności handlowej. W 2022 r. sprzedaż grupy Orlen sięgnęła na Wyspach 4,89 mld zł (1,8 proc. przychodów).
Kilka procent przychodów na rynku brytyjskim osiąga Enter Air. Ulegają one jednak dużym wahaniom w ciągu roku, gdyż gros wpływów osiąga, oferując wakacyjne loty czarterowe dla tamtejszych biur podróży. Według zarządu brexit nie miał wpływu na działalność spółki. – Z punktu widzenia handlowego nie miało to znaczenia dla naszego segmentu rynku, a jedynie dla linii latających regularnie. Natomiast miało negatywny skutek dla jakości obsługi operacji lotniczych w portach brytyjskich, gdzie zaczęło brakować ludzi do pracy – twierdzi Grzegorz Polaniecki, dyrektor generalny Enter Airu. Dodaje, że po brexicie zmalał ruch lotniczy między naszymi krajami, a wiele firm musiało przenieść się z Wysp na kontynent europejski lub do Irlandii. Polaniecki informuje, że Enter Air chce oferować coraz więcej lotów czarterowych z i do Wielkiej Brytanii. – Nie widzimy zwiększonych szans ani zagrożeń. Jest jednak możliwe, że zamożność Brytyjczyków spadnie i coraz mniej będą latali na wakacje, co wpłynie na spadek popytu – mówi Polaniecki.