W tym roku odzyskamy rentowność

Ze Stanisławem Rosnowskim, prezesem Elstar Oils, rozmawia Magdalena Kozmana

[b]Elstar Oils miał w 2010 r. stratę, ale ten rok zamierza zamknąć na solidnym plusie. Jak spółka zamierza to zrobić?[/b]

Po rozwoju sytuacji w pierwszym kwartale i aktualnych planach sprzedaży na kolejne kwartały mogę powiedzieć, że realizujemy znacznie wyższą marżę i wracamy do rentowności. Skorygowaliśmy wiele działań, które w zeszłym roku przyniosły stratę. Przerób rzepaku i łączna ilość sprzedanych produktów powinny wzrastać. Jesteśmy trzecim po Bunge i ADM producentem oleju w Polsce, a nasz udział w rynku spożywczym i rynku produkcji biodiesla stale rośnie.

[b]Jak Elstar Oils radzi sobie bez stałej umowy z PKN Orlen na dostawę biopaliw?[/b]

Przez dwa lata Orlen był naszym jedynym odbiorcą biopaliw. W ubiegłym roku, po wygaśnięciu umowy z Orlenem, zaoferowaliśmy estry rzepakowe innym odbiorcom, m.in. rozpoczęliśmy dostawy dla Grupy Lotos, produkujemy także na eksport. Obecnie całość produkcji biopaliw sprzedajemy w kontraktach 1–3-miesięcznych. Widzimy zalety takiej sytuacji, ponieważ kontrakty spotowe nie są obarczone takim ryzykiem dostaw i ryzykiem cenowym, jak kontrakty roczne, podpisywane wcześniej z Orlenem. W tym roku nasza sprzedaż estrów powinna być wyższa. Widzimy to po wynikach pierwszych miesięcy, gdzie wolumeny sprzedaży są znacząco większe niż w czwartym kwartale 2010 r. i niż rok temu.

[b]Czy w związku z tym firma zwiększy produkcję biopaliw?[/b]

 W roku ubiegłym dostarczyliśmy 70 tys. ton estrów. W tym roku będziemy gotowi dostarczyć ich więcej, nasze zdolności produkcyjne to  100?tys. ton estrów rocznie. Obecnie na rynku europejskim marże są wyższe na oleju sprzedawanym na cele spożywcze. Około 70 proc. oleju rzepakowego produkowanego w UE jest przeznaczane na rynek biodiesla. W Polsce jest to wciąż poniżej 50 proc.

[b]Czy olej będzie jeszcze droższy?[/b]

Jeśli zbiory roślin oleistych w 2011 r. będą na świecie dobre, to ceny oleju powinny spaść i w takim przypadku nie powinniśmy się obawiać, że rzepaku czy oleju zabraknie. Przerób rzepaku w ubiegłym roku spadł, ponieważ zbiory były niższe nie tylko w Polsce, ale też w innych krajach regionu. Na Ukrainie zebrano niewiele ponad 1 mln ton rzepaku, podczas gdy oczekiwano zbiorów na poziomie ponad 2 mln ton, w Polsce zamiast 2,5 mln, plony podliczono na 2,1 mln ton.

[b]Jak sobie radzi spółka z wysokimi cenami rzepaku?[/b]

Przyznaję, że 2010 r. był dla nas pod tym względem trudny. Na koniec roku ponieśliśmy stratę wynikającą z niespotykanego w ostatnich latach wzrostu cen rzepaku i mniejszych zbiorów. Rzepak dynamicznie drożał w trakcie całego ostatniego roku, a nasza strategia sprzedaży i zarządzania ryzykiem nie była dostosowana do tak skokowych zmian. Ceny naszych produktów też rosły, lecz z pewnym opóźnieniem. Ponadto musieliśmy rozliczyć straty na kontraktach niezrealizowanych przez dostawców. Były to bardzo duże kwoty stracone na hedgingu rzepaku, którego nam nie dostarczono. Musieliśmy również dokupić na rynku po wyższych cenach nie dostarczone wolumeny rzepaku, aby wywiązać się z zobowiązań wobec naszych odbiorców.

[b]Ropa szybko drożeje, czy można więc powiedzieć, że to dobry czas do przerzucenia się na jazdę na biopaliwach?[/b]

Różnica między cenami bioetanolu i estrów a benzyną i olejem napędowym nie jest obecnie korzystna dla zastosowań biopaliw jako samoistnych paliw, mogących szerzej zastąpić paliwa mineralne. W większości krajów biopaliwa stosuje się jako obowiązkową domieszkę do paliw mineralnych. Należy zauważyć, że obecna cena ropy jest zbyt wysoka w stosunku do kosztów jej wydobycia.

[b]Z końcem kwietnia przestaną obowiązywać ulgi w akcyzie na biopaliwa, więc takie paliwo będzie droższe. Czy to nie zaszkodzi sprzedaży?[/b]

Wszelkie zmiany w polityce biopaliwowej, które często wydają się w krótkiej perspektywie zasadne, niosą ze sobą ryzyko niekorzystnej zmiany rynku, a nierzadko wręcz jego destabilizacji, co jest szczególnie groźne dla rynku opartego na produkcji rolniczej. Spodziewane zniesienie ulg akcyzowych podwyższy firmom paliwowym koszty realizacji obowiązku stosowania biopaliw w transporcie. Szacunki mówią, że może to spowodować wzrost cen paliw o 5–7 groszy na litrze.

[b]Kłopoty w sprzedaży biopaliw są też w innych krajach Unii Europejskiej, z czego to wynika?[/b]

Branża paliwowa nie patrzy radośnie, gdy inny sektor może dostarczyć 10 proc. paliw sprzedawanych na rynku. Ale w zwiększeniu sprzedaży biopaliw pomaga dyrektywa UE o odnawialnych źródłach energii, która wyznacza jako cel osiągnięcie 10-proc. udziału paliw odnawialnych, wyprodukowanych z biomasy, w ogólnej ilości paliw stosowanych w transporcie do 2020 r. W tym celu zmieniono również europejskie normy paliwowe, które obecnie pozwalają na dodawanie  7?proc. estrów do oleju napędowego i 10 proc. etanolu do benzyny. Oczekujemy, że rząd polski da jak najszybciej zielone światło do wprowadzenia na rynek paliw B7 i E10.

[b] Jak krajowi producenci wytrzymują konkurencję biopaliw z importu?[/b]

Z zagranicy pochodziło w 2010 r. około 75 proc. bioetanolu i przeszło 60 proc. estrów sprzedawanych na polskim rynku i prawdopodobnie niewiele się w najbliższym czasie pod tym względem zmieni. Zeszły rok był wyjątkowo zły dla polskich wytwórców, ale sądzę, że nowy sezon 2011/2012 będzie już lepszy.

W ciągu tego roku powinna zostać implementowana w Polsce dyrektywa o odnawialnych źródłach energii, która wprowadzi m.in. certyfikację biopaliw pod kątem zrównoważonego rozwoju. Mamy nadzieje, że system certyfikacji zrównoważonego rozwoju surowców do produkcji biopaliw uporządkuje i ochroni rynek europejski przed nadmiernym importem biopaliw z krajów, w których nie są przestrzegane standardy środowiskowe i społeczne przy ich produkcji. Liczymy, że w trakcie tych prac nad nowelizacją ustawy, implementującej dyrektywę, uda się poprawić zasady funkcjonowania rynku biopaliw w wielu innych aspektach.