Forex - stworzony dla techników

Dzienne obroty na poziomie 1,6-1,7 biliona dolarów sprawiają, że forex (międzynarodowy rynek transakcji walutowych) jest idealnym miejscem dla zastosowania analizy technicznej. Wzajemne powiązanie kursów powoduje, że sygnały powstające na jednej parze walutowej powinny znajdować potwierdzenie także na innych parach. Obserwację i wyciąganie wniosków z tych zależności ułatwia stosowanie wielowymiarowej analizy technicznej.

Na najbardziej popularnej parze walutowej, jaką jest Eur/Usd, dzienny obrót wynosi około 1 biliona dolarów. Daje to przeciętnie ponad 10 milionów dolarów obrotu na sekundę. To naprawdę bardzo dużo. Wpływ pojedynczych uczestników rynku na notowania jest znikomy. Mamy więc podstawę twierdzić, iż rynek podlega procesom masowym, a zatem poddaje się analizie technicznej.

Waluty wzajemnie powiązane

W niektórych aspektach analiza techniczna na rynku walutowym jest o wiele bogatsza niż na rynkach kapitałowych. Po pierwsze, rynek niedźwiedzia oraz rynek byka są symetryczne (nie ma ograniczeń zajmowania krótkiej pozycji). To powoduje, że trendy w obie strony wyglądają tak samo. Po drugie, większość kursów walut podlega zależności funkcyjnej (niekoniecznie liniowej) oraz silnym korelacjom. Oznacza to, iż obserwowanie pojedynczego wykresu (na przykład Eur/Usd) bez spoglądania na pozostałe główne pary walut prowadzi do błędnych interpretacji trendów, wsparć, oporów, formacji.

Jeśli weźmiemy tylko pięć najważniejszych walut światowych, to otrzymamy 10 kombinacji par walut oraz 10 ich odwrotności. Jednak tylko cztery kursy są od siebie niezależne - są to kursy podstawowe. Wszystkie pozostałe kursy są kombinacją czterech podstawowych. Dlatego też wszelkiego rodzaju analizy (w tym i analizę techniczną - AT) powinno się rozpatrywać, uwzględniając te zależności. Analizę graficzną należy więc przeprowadzać w oparciu o macierz wykresów. W ten sposób powstaje nam wielowymiarowa analiza techniczna - WAT.

Jeśli do grona walut włączymy polskiego złotego, to konieczne będzie określenie kursu podstawowego, jakim jest Usd/Pln. Wszystkie pozostałe będą tylko kombinacją kursu Usd/Pln oraz wcześniej zdefiniowanych kursów podstawowych. Przykładowo kurs Eur/Pln będzie iloczynem Usd/Pln oraz Eur/Usd.

Wsparcia i opory

na różnych wykresach

Jeśli więc znajdziecie Państwo w prasie ekonomicznej prognozy kursów walut, stawiane przez znanych ekonomistów, i jeśli zdarzy się przykładowo taka oto prognoza: Eur/Usd = 1,15; Usd/Pln = 4,00 oraz Eur/Pln = 4,50, to znak, że albo dziennikarz notujący wypowiedź ekonomisty się przesłyszał, albo ów ekonomista nie potrafi mnożyć i dzielić. Oczywiste jest bowiem, iż przy założeniu, że kurs Eur/Usd będzie wynosił 1,15 oraz kurs Usd/Pln będzie wynosił 4,00, kurs Eur/Pln MUSI wynosić 4,60. Innej możliwości nie ma. Niestety, tego typu nieprawidłowe prognozy pojawiają się dość często na łamach prasy codziennej.

Ostatnim elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest fakt występowania wsparć lub oporów na wielu wykresach par walut jednocześnie. W sytuacji gdy na kilku ważnych parach walut dostrzegamy nakładające się w czasie opory oraz wsparcia, możemy być bardziej pewni zadziałania sygnału płynącego z AT. W sytuacji innej, gdy tylko na jednym wykresie kursu walutowego dostrzeżemy jakąś formację analizy technicznej, lecz na pozostałych parach walut nie będą widoczne żadne znaczące opory oraz wsparcia, to sygnał taki będzie mało wiarygodny.

Przykłady wielowymiarowej

analizy technicznej

Prześledźmy przykładowe kształty wykresów kursów par walut znajdujących się w macierzy. Jeśli weźmiemy najważniejszy kurs, jakim jest Eur/Usd i zaznaczymy na tym wykresie najważniejsze daty (minima i maksima lokalne, momenty przełamania trendów, wsparć, oporów itp.), to wiele tych samych dat pojawi nam się na pozostałych wykresach, na których również zaznaczymy ważne wydarzenia. Przykładowo:

1. 21 czerwca 2002 r. W okresie tym na wykresie Eur/Usd doszło do przebicia bardzo ważnego oporu umieszczonego na wysokości 0,9600. Przebicie tego poziomu było wyraźnym sygnałem odwrócenia wieloletniego trendu umacniania dolara. W tym samym czasie na wykresie Usd/Jpy doszło do przełamania bardzo ważnej linii trendu wzrostowego dolara. Od tej chwili jen zaczął umacniać się względem dolara. Zaraz potem - 19 lipca 2002 r. na wykresie Eur/Usd ukształtował się lokalny szczyt (1,0176), czemu towarzyszyło minimum na wykresie Usd/Jpy (115,57). Jak się później okazało poziomu 116 jenów mocno bronił (i nadal broni) Bank centralny Japonii (BoJ), skupując olbrzymie ilości dolarów z rynku, ilekroć kurs spadł w te okolice.

2. Data 21 czerwca jest też widoczna na wykresie Gbp/Usd. W tym okresie doszło bowiem do wybicia się kursu Gbp/Usd z wielomiesięcznego trójkąta oraz pokonania szczytu z października 2001. Tym samym zapoczątkowany został trend rosnący funta względem dolara.

3. Z bliższych dat na uwagę zasługuje 7 marca 2003 r. W tym czasie na wykresie Usd/Jpy ponownie kurs zbliżył się do poziomu 116 jenów i ponownie BoJ wzmógł interwencję na rynku, skupując tracącego na sile dolara. Zaraz potem na rynku Eur/Usd euro straciło względem dolara (umacniającego się w tym czasie względem jena) 3 figury w dwa tygodnie. Osłabienie euro do dolara zakończyło się 21 marca - w chwili gdy na rynku Usd/Jpy nie udało się pokonać szczytu z połowy lutego 2003. Tym samym na rynku Usd/Jpy po raz kolejny musiało dojść do testowania poziomu 116 jenów, a kurs euro dalej mógł się umacniać względem dolara.

Przykładów takich można podać znacznie więcej. Zachęcam do samodzielnej pracy i do samodzielnego wyciągania wniosków. Jeśli jeszcze dodam, że analiza techniczna (a raczej wielowymiarowa analiza techniczna) jest tylko czubkiem góry lodowej, jednym z elementów potrzebnych do podejmowania decyzji inwestycyjnych na rynku walutowym, to będzie to kolejny argument przemawiający za dużo większym bogactwem metod analitycznych na foreksie niż na rynkach kapitałowych.

Slangowe określenia dotyczące

kursów walutowych

0,0001 - jeden pips

0,0010 - dziesięć pipsów

0,0100 - figura

(sto pipsów)

0,1000 - dziesięć figur