Sam Bankman-Fried skazany na 25 lat więzienia

Sam Bankman-Fried, twórca aferalnej giełdy kryptowalutowej FTX, został skazany przez nowojorski sąd na 25 lat więzienia.

Prokuratura domagała się wyroku dla Bankmana-Frieda opiewającego na od 40 do 50 lat więzienia. Maksymalnie groziło mu 110 lat. Jego obrońcy chcieli, by wyrok wynosił od 5 do 6,5 roku. - Złodziej, który zabiera swój łup do Las Vegas, by zawierać tam udane zakłady nie jest uprawniony do redukcji wyroku - stwierdził sędzia Lewis Kaplan, wydający wyrok w jego sprawie.

- Ja byłem prezesem FTX. Byłem przywódcą, a to oznacza, że byłem ostatecznie odpowiedzialny. Nie ma znaczenia dlaczego sprawy poszły źle. Gdy jesteś prezesem, wina spada na ciebie - przyznał Bankman-Fried podczas czwartkowego wystąpienia w sądzie.

 Bankman-Fried został już uznany za winnego w październiku. Radzie przysięgłych zabrało jedynie trzy godziny, by zdecydować, że był on winy siedmiu zarzutom oszustw. Oficjalnie uznano, że doprowadził on do utraty około 10 mld USD przez klientów giełdy FTX. – Sam Bankman-Fried był mózgiem jednego z największych oszustw finansowych w historii Ameryki – stwierdził prokurator Damian Williams.

Podczas procesu  linia obrony Bankman-Frieda opierała się na twierdzeniu, że upadek giełdy FTX nie był wynikiem dokonywanych przez niego oszustw i defraudacji, tylko jego niekompetencji.

- On nie był bezwzględnym zabójcą finansowym. On nie był drapieżnikiem. On podejmował decyzje mając w głowie matematykę, a nie zło w sercu. On jest weganinem. On ma intelekt wymykający się skali. On jest piękną zagadką. On potrafi dobierać słowa lepiej niż talmudyczny mędrzec. On był miliarderem nie przejmującym się dobrami materialnymi - przekonywał na czwartkowej rozprawie jego prawnik Marc Mukasey.

Tej linii obrony nie dało się jednak utrzymać.  Obciążyli go zeznaniami jego byli współpracownicy oraz była dziewczyna Caroline Ellison (będąca jego główną wpólniczką, szefową funduszu Alameda Research).

Sam Bankman-Fried w latach 2019-2022 kierował założoną przez siebie giełdą kryptowalutową FTX, której upadek w listopadzie 2022 r. wstrząsnął rynkiem kryptowalut.

Dlaczego upadła giełda FTX?

  Giełda FTX była częścią grupy ponad 100 spółek kontrolowanych przez Bankmana-Frieda, jego dziewczynę i jego przyjaciół: Gary'ego Wanga i Nishada Singha. Ważną częścią tej sieci był fundusz Amaleda Research. Alameda udzielała FTX i Bankman-Friedowi idących w miliardy dolarów pożyczek z pieniędzy klientów. Kredyty te szły m.in. na zakup luksusowych nieruchomości, takich jak dom na Bahamach za 40 mln USD. FTX nie prowadziła księgowości z prawdziwego zdarzenia, nie miała listy pracowników ani listy kont bankowych, z których korzysta, a wydatki zatwierdzano za pomocą emotikonów na chatach. Spółka korzystała z usług audytora, o którym wiadomo tylko tyle, że otworzył siedzibę w Metaversie. Oczywiście członkowie tej aferalnej ekipy bardzo dobrze się bawili. "Nic tak jak regularne używanie amfetaminy nie uwrażliwia cię na to, jak głupia jest duża część nie związanego z lekami doświadczenia ludzkiego" - napisała Ellison. FTX prowadziła działalność z dużym rozmachem, bo dbała również o relacje z amerykańskimi politykami. Zapraszała na swoje konferencje m.in. byłego prezydenta Billa Clintona. Klienci założyli w FTX 9 mln kont. Obok drobnych inwestorów, przyciągała ona wielkich graczy takich jak choćby singapurski państwowy fundusz Temasek (który mógł stracić nawet 230 mln USD). We wrześniu 2022 r. SBF deklarował, że jest gotów pomóc Elonowi Muskowi przejąć Twittera.

  Kłopoty FTX zaczęły się prawdopodobnie w maju 2022 r. Doszło wówczas do załamania kursów kryptowalut Luna i TerraUSD. Nowojorska prokuratura bada obecnie, czy ten krach był skutkiem działań prowadzonych przez FTX. TerraUSD była zaliczana do kategorii stabelcoins, czyli tzw. stabilnych kryptowalut, powiązanych kursowo z walutami tradycyjnymi. Jej kurs był związany z dolarem, ale dodatkowo powiązano go z kryptowalutą Luna. Jeśli notowania TerraUSD spadały, to algorytm uruchomiał wzrost podaży Luny, co pomagało ustabilizować notowania. W maju 2022 r. ten mechanizm został jednak zaburzony. Rynek został bowiem w bardzo krótkim czasie zalany zleceniami sprzedaży TerraUSD. Zamówienia opiewały na małe kwoty, ale składano je bardzo szybko. Według śledczych, znaczna większość tych zamówień była prawdopodobnie składana przez firmy związane z FTX. Być może  więc giełda ta grała na spadek kursów Luny i TerraUSD. Gdy te kryptowaluty traciły w styczniu i w lutym, zyskiwał wówczas FTT, czyli token emitowany przez FTX. Atak spekulacyjny był jednak zbyt silny, a załamanie Luny i Terry przyczyniło się do ogólnej przeceny na rynku kryptowalutowym i wywołało falę bankructw mniejszych firm z tej branży. Uderzyło również w wartość aktywów w portfelach FTX.

Prawdziwe problemy pojawiły się na jesieni 2022 r. Changpeng Zhao, ówczesny prezes giełdy Binance i jeden z wczesnych udziałowców FTX, zdecydował się wymienić tokeny FTT (którymi zapłacono mu wcześniej za udziały FTX) na tradycyjną walutę na początku listopada 2021 r. Już samo ogłoszenie zamiaru ich wymiany doprowadziło  do załamania kursu FTT. Giełda FTX miała kłopot ze znalezieniem 580 mln USD, by spłacić Changpenga. Tymczasem w  serwisie CoindDesk ukazał się artykuł mówiący, że większość aktywów Alameda Research stanowią bezwartościowe tokeny FTT. FTX zaczęła być traktowana przez inwestorów jako potencjalny bankrut. Binance przez kilka dni prowadziła rozmowy o jej ratowaniu, ale wycofała się z nich uznając, że nie ma czego ratować. Giełda FTX ogłosiła bankructwo 11 listopada, a Bankman-Fried przestał być jej prezesem.

 Bankructwo FTX wywołało falę wstrząsów w branży kryptowalutowej. Doszło do kryzysu zaufania na rynku, którego ofiarą padały inne spółki. Nawet takie giganty w branży jak Coinbase i Binance doznawały zwiększonego odpływu depozytów klientów i musiały uspokajać, że nie są „następną FTX”. Od tego momentu rynek kryptowalut jednak się podniósł, a bitcoin niedawno wrócił do bicia rekordów.