Prezes IDM: Porównywanie kosztów GPW z opłatami giełd regionu nie ma sensu

Punktem odniesienia dla naszego rynku, pod względem opłat, powinna być giełda turecka. Faktem jest natomiast, że jest ona czterokrotnie tańsza od naszego rynku – zwraca uwagę Waldemar Markiewicz, prezes IDM.

Branża maklerska od wielu lat powtarza, że nasza giełda jest stosunkowo droga. W końcu tezy te poparte zostały raportem MF i UKNF. Czujecie z tego powodu satysfakcję?

Bardzo dobrze, że ten raport powstał. Jest to prawdopodobnie jeden z najlepszych dokumentów na temat kosztów rynku kapitałowego w ostatnich latach. Te koszty też ujęte są w dobrej perspektywie. Trzeba bowiem jasno powiedzieć, że nie są one kluczową barierą rozwoju rynku. O kosztach też należy rozmawiać w odpowiedniej perspektywie, ale też trzeba mieć świadomość, że jest to jednak ważny element. I nie chodzi tu o naszą satysfakcję na temat tego, że mieliśmy rację. Uważamy, że jest pole do zmniejszenia kosztów, wsparcie branży maklerskiej, co byłoby dobre dla polskiego rynku kapitałowego. Proszę zwrócić uwagę, że branża maklerska od wielu lat ponosi stratę z działalności podstawowej. Z drugiej strony instytucje infrastruktury rynku kapitałowego, które tak naprawdę głównie koncentrują obrót, mają rosnące zyski. Pula pieniędzy nie jest więc właściwie „dzielona” i ma wpływ na kondycję krajowej branży maklerskiej, a to właśnie ona obsługuje głównie krajowych inwestorów i polskie spółki w zakresie pozyskiwania kapitału.

Jakie są praktyczne konsekwencje obecnych kosztów infrastruktury rynkowej dla całego rynku?

Przede wszystkim jest to mniejsze pokrycie analitycznej, które przekłada się na zainteresowanie spółkami. Brokerzy z pieniędzy, które mają od inwestorów pokrywają koszty stałe, koszty regulacyjne czy też właśnie koszty analiz. Obecnie na główny rynku mamy notowanych ponad 400 spółek. Z tego połowa ma tylko pokrycie analityczne. W wielu przypadkach daną spółką zajmuje się jeden, maksymalnie dwóch analityków. To zdecydowanie za mało. Odpowiednie pokrycie analityczne jest podstawą efektywności rynku, ale też bazą informacyjną, która buduje zainteresowanie inwestorów rynkiem. Drugi ważny element to kwestia płynności. Wejście i wyjście z naszego rynku jest droższe. Nie porównujmy się chociażby z giełdami, które nie mają znaczenia z punktu widzenia dużych inwestorów zagranicznych. To może służyć jedynie poprawie samopoczucia. Punktem odniesienia jest giełda turecka, która dla zagranicznych podmiotów jest w tej samej grupie rynków co GPW. Rynek turecki jest natomiast cztery razy tańszy niż nasz.

Argument GPW: giełda turecka nie podpada pod unijnego regulatora ESMA i w związku z tym to też ma przełożenie na koszty.

Oczywiście znam ten argument, natomiast też trzeba byłoby policzyć, jakie faktycznie są koszty regulacji ponoszonych przez naszą giełdę. Wpływ regulacji to argument podany bez uzasadnienia. Oczywiście to ma przełożenie na koszty, ale to nie uzasadnia czterokrotnie wyższych kosztów GPW w porównaniu z rynkiem tureckim. Nasz rynek kapitałowy jest bardzo dobrze rozwinięty, ale podstawowa sprawa, czyli dostarczenia informacji i doradztwo przez branżę maklerską jest niedorozwinięte w stosunku do potrzeb rynku i budowania płynności. GPW wskazuje też, że koszty giełdy stanowią mały fragment prowizji pobieranych przez domy maklerskie. To jest nieuzasadnione porównanie. Zakres usług jest bowiem zupełnie inny. W przypadku domów maklerskich jest to nie tylko egzekucja zleceń. Skala działalności jest zdecydowanie większa, a to też związane jest z kosztami. Poza tym GPW jest praktycznie monopolistą, a w przypadku branży maklerskiej mamy wolny rynek. W ostatnich latach opłaty maklerskie spadły dużo bardziej niż opłaty giełdowe.

To jakie są rozwiązania dla giełdy? Łatwo jest powiedzieć, że GPW powinna obniżać opłaty, ale to przecież też spółka publiczna, która musi dostarczać wartość akcjonariuszom.

Rozumiem dylemat zarządu GPW. Rozwiązanie jest na poziomie głównego właściciela. Uważam, że giełdę należy zdjąć z giełdy. Tam gdzie jest monopol, też można go regulować. Stawki giełdowe również mogą być regulowane tak, jak w innych obszarach gospodarki, gdzie mamy do czynienia z monopolami. One powinny być określane w ten sposób, aby interes ekonomiczny całego rynku był zachowany, a nie tylko samych podmiotów infrastruktury. Trzecie rozwiązanie, które można zastosować już teraz, to wprowadzenie takiej polityki opłat, która faktycznie będzie wspierała krajową branżę maklerską, na którą zdani są polscy inwestorzy, a także i spółki.