PGE i Polimex Mostostal rozmawiają o gazowych opóźnieniach. Znamy szczegóły

Niespodziewane odwołanie prezesa wykonawcy bloków gazowych (Polimex Mostostal) w Dolnej Odrze i pod Wrocławiem komplikuje i tak już nie łatwe rozmowy między spółką Polimex, a Polską Grupą Energetyczną. „Parkiet” poznał jednak szczegóły zakończenia kluczowych dla polskiej energetyki inwestycji.

W kontekście rosnącej mocy OZE problematyczne mogą okazać się opóźnienia w realizacji elektrowni gazowej Dolna Odra o mocy 1,4 GW oraz elektrociepłowni Czechnica pod Wrocławiem. Oba projekty należą do Polskiej Grupy Energetycznej. To właśnie elektrownie gazowe elastyczniej współpracują z OZE pozwalając na większe przyjęcie „zielonej energii” do sieci.

Dolna Odra w rozruchu, ale bez daty zakończenia inwestycji 

W przypadku Dolnej Odry inwestycja miała być gotowa pod koniec 2023 r., później pod koniec kwietnia, a teraz termin jest jeszcze nie znany. – PGE i generalny wykonawca (konsorcjum GE i Polimex Mostostal – red.) prowadzą rozmowy i do czasu ich zakończenia nie komentujemy statusu uzgodnień pomiędzy stronami, w tym ostatecznego terminu oddania inwestycji do eksploatacji, czy kwestii rozliczeń zobowiązań wynikających z umowy – informuje nas PGE, które jednocześnie zapewnia, że rozruchy bloków trwają.

Pod koniec lutego br. nastąpił pierwszy zapłon turbiny gazowej Bloku nr 9 w PGE Gryfino 2050 (spółka córka PGE odpowiedzialna za inwestycję w Zachodniopomorskiem). Realizacja pierwszego zapłonu turbiny gazowej zainicjowała rozpoczęcie etapu gorącego rozruchu pierwszego z dwóch bloków gazowo-parowych PGE Gryfino 2050. Następnie, na początku marca została przeprowadzona pierwsza synchronizacja generatora bloku nr 9 z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym (KSE). – Tym samym rozpoczął się proces prowadzenia ruchu regulacyjnego układów technologicznych i ich optymalizacja oraz produkcja energii elektrycznej na jednym z dwóch nowobudowanych bloków energetycznych – informuje nas PGE. Kolejnym kluczowym etapem rozruchu gorącego bloku gazowo-parowego (BGP) nr 9 będzie rozpoczęcie ruchu próbnego bloku nr 9. W zakresie bloku nr 10 — 18 maja nastąpił pierwszy zapłon turbiny gazowej. Kolejnym etapem będzie pierwsza synchronizacja z KSE i rozpoczęcie ruchu regulacyjnego.

Elektrownia na gaz niedaleko Szczecina już teraz jest opóźniona o blisko pół roku. PGE Gryfino 2050, poinformowała w ub. roku, że przekazanie do eksploatacji bloków gazowych Elektrowni Dolna Odra opóźni się. Datę tę przesunięto z 11 grudnia 2023 r. na nie później niż 30 kwietnia 2024 r. – Widzimy pewne rozbieżności w harmonogramie, ale z perspektywy PGE termin 30 kwietnia jest obowiązujący i nie planujemy jego aneksowania. To nie oznacza, że jest pewność, że inwestycja będzie oddana w uzgodnionym terminie – słyszeliśmy w kwietniu. Firma uspokaja, że nawet jeśli elektrownia nie będzie oddana do użytku, to nie oznacza, że nie będzie oddawać energii do sieci w ramach rozruchu. Daty kwietniowej nie udało się dotrzymać, a nowej obecnie nie ma. 

Nowa inwestycja miała wejść do dyspozycji operatora systemu energetycznego, a więc Polskich Sieci Elektroenergetycznych, z początkiem 2024 r. Spółka ma zawarty z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi kontrakt mocowy, a za jego niedotrzymanie są kary finansowe, z czym pogodziła się już PGE. Aukcję w ramach rynku mocy dla tej inwestycji firma wygrała pod koniec 2019 r. Kontrakt dotyczy 17 lat, a cena maksymalna za energię sięgnęła blisko 270 zł/ kW/ rok. Z informacji PSE wynika, że w pierwszym roku za każdy miesiąc opóźnienia nałożona zostanie kara w wysokości 5 proc. wartości wynagrodzenia obliczonego na podstawie obowiązku mocowego tej jednostki i najwyższej ceny zamknięcia aukcji mocy dotyczącej roku dostaw 2024. Od końca ub. roku kary to ok. 2 mln zł miesięcznie. Większy jest za to utracony przychód z niepracującej elektrowni, który szacowany jest na ponad 20 mln zł.

Skąd opóźnienie wartej 4,7 mld zł inwestycji? PGE wcześniej informowała, że wydłużenie terminu realizacji umowy spowodowane jest wystąpieniem zdarzeń o charakterze siły wyższej. Wykonawca, a więc konsorcjum firm General Electric Global Services (lider konsorcjum), General Electric International oraz Polimex-Mostostal, wykazał wpływ siły wyższej na realizację zobowiązań kontraktowych i możliwość należytej realizacji kontraktu. Kolejna, zmiana terminu realizacji umowy nie powoduje – jak słyszymy – zmiany wynagrodzenia wykonawcy.

 Inwestycja zakłada budowę dwóch bloków gazowych o mocy 700 MW każda w Elektrowni Dolna Odra i ma zastąpić wysłużone bloki węglowe. 

Czechnica na ukończeniu ze sporem w tle

Z kolei realizacja budowy bloku gazowo prawego EC Czechnica-2 (pod Wrocławiem), które miała być pierwotnie gotowa pod koniec 2023 r., a później w pierwszym półroczu tego roku, jest na końcowym etapie realizacji. Tu także inwestorem jest konsorcjum firm w składzie Polimex Mostostal (lider konsorcjum) oraz Polimex Energetyka (partner konsorcjum).

Kluczowa dla przyszłych przychodów inwestycja Zespołu Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja z Grupy PGE – elektrociepłownia gazowa Czechnica mimo, że jest na ukończeniu ciąży na niej widmo sporu PGE z wykonawcą inwestycji, a więc z konsorcjum Polimexu Mostostalu. Jak podawała w marcu PGE, wkrótce powinny być znane efekty mediacji. – Nie zostały one jeszcze zakończone. Intencją spółki pozostaje zakończenie ich w I kwartale – informowało nas biuro prasowe w odpowiedzi na pytania o trwające mediacje przed Prokuratorią jeszcze w marcu.

Przypomnijmy, że na początku września 2023 r. konsorcjum Polimeksu Mostostalu przesłało Kogeneracji wniosek o podwyższenie wysokości wynagrodzenia w związku z zaistniałym w ocenie wykonawcy oddziaływaniem nadzwyczajnego wzrostu cen towarów i materiałów, będących następstwem pandemii i wybuchu wojny w Ukrainie. Mimo mediacji, konsorcjum złożyło jednak pozew do Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie kontraktu z Kogeneracją i chce, aby został on zwiększony o 343,9 mln zł, do 1,5 mld zł netto.

Mimo sporu realizacja inwestycji trwa. Dzięki przekazanym do eksploatacji w połowie listopada 2023 r. kotłom szczytowo-rezerwowym nowa jednostka w Siechnicach produkuje już ciepło. – Produkcja energii elektrycznej rozpocznie się po uruchomieniu bloku gazowo-parowego, którego montaże i odbiory są na końcowym etapie. Rozpoczęto rozruch zimny poszczególnych układów – informuje PGE. W styczniu połączono rozdzielnicę 110 kV z krajowym systemem elektroenergetycznym (siecią dystrybucyjną) – wykonano wymagane testy i próby.

Na jakim etapie jest inwestycja w maju? PGE zapewnia, że realizacja budowy bloku gazowo prawego EC Czechnica-2 jest na końcowym etapie realizacji, a 29 kwietnia 2024 r., zgodnie z prawem budowlanym, uzyskana została decyzja pozwolenia na użytkowanie. –  Obecnie prowadzone są prace związane z rozruchem instalacji – zapewnia PGE.

W kontekście sporu strony podpisały aneks do umowy mediacyjnej przesuwający termin zakończenia mediacji (przed mediatorami Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP). – Do 31 maja 2024 r., czyli do czasu zakończenia mediacji, nie komentujemy statusu uzgodnień pomiędzy stronami, w tym ostatecznego terminu oddania inwestycji do użytkowania – informuje PGE.

Czy i kiedy poznamy więc ostatecznie termin zakończenia tej inwestycji? PGE informuje nas, że zmiany terminu realizacji prac, jak również zamiany wynagrodzenia umownego są przedmiotem prowadzonych mediacji. –  Do czasu ich zakończenia, nie komentujemy statusu uzgodnień pomiędzy stronami. Nie komentujemy też kwestii rozliczeń zobowiązań wynikających z Umowy do czasu zakończenia mediacji – podaje PGE.

PGE zapewnia jednak, że mimo braku podania daty finalizacji inwestycji, ryzyka jak w Dolnej Odrze dotyczącej kary PSE za brak terminowego oddania do użytku bloku nie identyfikuje.

Nowa elektrociepłownia będzie się składała z bloku gazowo-parowego, czterech kotłów szczytowo-rezerwowych i akumulatora ciepła. EC Czechnica-2 ma rozpocząć pracę w tym roku. Moc cieplna nowej jednostki osiągnie 315 MWt (dzisiaj 247 MWt), a moc elektryczna 179 MWe.

Zamieszanie pogłębi odwołanie prezesa

Pytania o stan realizacji obu inwestycji zapytaliśmy także Polimex Mostostal. Odpowiedzi jednak nie uzyskaliśmy, a wieczorem 20 maja okazało się dlaczego. Rada Nadzorcza Polimexu-Mostostal poinformowała dzisiaj, że odwołała Krzysztofa Figata z funkcji prezesa zarządu spółki. Tę funkcję tymczasowo będzie pełnił Maciej Korniluk.

Dzisiaj, 21 maja o godzinie 9 rano PGE miało rozmawiać z władzami Polimexu o stanie realizacji obu inwestycji i zakończeniu sporu. Nie udało się nam ustalić czy po odwołaniu prezesa do spotkania ostatecznie doszło. Jednocześnie także 21 maja prezes miał w Czechnicy przedstawiać projekt inwestycji na konferencji zorganizowanej na miejscu. Także nie jest jasne czy do niej ostatecznie dojdzie.

Udziałowcami Polimexu są w 64,7 proc. spółki z udziałem Skarbu Państwa; Enea, Energa, PGNiG Technologie i PGE. Pozostałe udziały posiadają akcjonariusze, który skupiają w ręku poniżej 5 proc. udziałów w akcjonariacie.

Patrząc na system energetyczny kolejne opóźnienia w realizacji tych inwestycji jak podkreślają, Polskie Sieci Elektroenergetyczne nie przekładają się na brak mocy do produkcji energii. – Z perspektywy zarządzania systemem dodatkowa moc dyspozycyjna jest potrzebna dla zachowania jego bezpieczeństwa, zwłaszcza w okresach niskiej generacji OZE oraz wysokiego zapotrzebowania. Według aktualnych analiz w najbliższym czasie nie są jednak spodziewane niedobory mocy wytwórczych – uspokaja Maciej Wapiński rzecznik prasowy Polskich Sieci Elektroenergetycznych.