HVB Group - czołowy bank w centrum Europy

Niemiecka HVB Group jest jedną z czołowych grup bankowych na rynku europejskim, głównie dzięki ekspansji w środkowej i wschodniej części kontynentu. Jego atutami są wszechstronna działalność oraz przejrzysta struktura organizacyjna, ułatwiająca zarządzanie. Kryzys gospodarczy pogrążył bank w stratach, ale redukcja kosztów powinna przywrócić mu efektywność. HVB Group jest strategicznym inwestorem Banku Przemysłowo-Handlowego PBK.

Historia HVB Group sięga pierwszej połowy XIX wieku. Bayerische Hypotheken- und Wechsel-Bank powstał w 1835 r., a jego przyszły partner - Bayerische Vereinsbank - w 1869 r.

Od Bawarii do Europy Środkowowschodniej

Początkowo obie instytucje finansowe umacniały się w Bawarii, przejmując wiele mniejszych banków. Z czasem rozszerzyły ekspansję na inne części Niemiec, by w końcu objąć swą działalnością rynki zagraniczne, zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej.

Przełomowym momentem było połączenie w 1998 r. obu bawarskich banków, w wyniku którego powstał Bayerische Hypo- und Vereinsbank, zajmujący drugie miejsce w niemieckim sektorze bankowym i ustępujący pod względem wielkości tylko Deutsche Bankowi. Szczególnie ważne było przejęcie w 2001 r. czołowego banku austriackiego - Bank Austria Creditanstalt. Dzięki temu bawarski potentat, przemianowany w zeszłym roku na HVB Group, stał się trzecią pod względem wielkości grupą bankową w Europie. Dysponuje on 2100 oddziałami, zatrudnia przeszło 66,5 tys. osób i obsługuje ponad 8,5 mln klientów.

Wszechstronna działalność

Z myślą o usprawnieniu zarządzania nadano HVB Group kształt holdingu. W ramach nowej struktury organizacyjnej wyodrębniono trzy sfery działalności. Pierwsza z nich to obsługa zarówno przedsiębiorstw, zwłaszcza średniej wielkości, jak i klientów indywidualnych na rynku niemieckim. Druga obejmuje analogiczną działalność na terenie Austrii oraz krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Trzeci segment to usługi związane z rynkiem kapitałowym. W trosce o efektywność wyraźnie oddzielono zarządzanie całym holdingiem od decyzji o charakterze operacyjnym, które dotyczą poszczególnych segmentów.

W Niemczech z usług HVB Group korzysta około 4 mln klientów indywidualnych. Działalność detaliczna banku, która obejmuje również obsługę najzamożniejszej klienteli oraz zarządzanie aktywami, prowadzona jest pod ujednoliconą marką HypoVereinsbank. Pozwala to zmniejszyć koszty marketingowe i administracyjne oraz sprzyja likwidacji zbytecznych oddziałów, których liczba na rynku niemieckim ma spaść do około 800.

HVB Group świadczy też usługi na rzecz ponad 400 tys. niemieckich przedsiębiorstw z łącznej liczby około 3 mln firm, które uważa za potencjalnych klientów.

Sieć oddziałów, zapewniających też obsługę za pomocą łączy telefonicznych i internetowych, uzupełnia biuro maklerskie DAB Bank. Istotną rolę w dziedzinie zarządzania aktywami odgrywa fundusz powierniczy Activest.

Bawarska grupa bankowa prowadzi również sprzedaż jednostek funduszy inwestycyjnych oferowanych przez inne instytucje finansowe, uzupełniając ją usługami doradczymi. Zajmuje się też dystrybucją produktów ubezpieczeniowych swojego wyłącznego partnera, którym jest największe na świecie towarzystwo reasekuracyjne - Munich Re. Na rynku austriackim HVB Group jest reprezentowana przez Bank Austria Creditanstalt. Dysponuje on w Austrii siecią ponad 400 oddziałów i obsługuje 1,8 mln klientów.

Ważna Europa

Środkowowschodnia

HVB Group jest szczególnie aktywna na dynamicznie rozwijającym się rynku usług finansowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Ma ona spółki zależne w 16 krajach tego regionu. Wśród nich ważną pozycję zajmuje BPH PBK - trzeci pod względem wielkości bank w Polsce. Łącznie bawarska grupa dysponuje w tej części kontynentu europejskiego przeszło 950 oddziałami, które obsługują około 3,6 mln klientów.Działalność HVB Group w Europie Środkowej i Wschodniej obejmuje szeroki wachlarz usług świadczonych zarówno na rzecz klienteli detalicznej, jak i przedsiębiorstw. Uzupełnia ją leasing oraz bankowość inwestycyjna. Wykorzystując rozwój usług finansowych związany ze zbliżającym się przystąpieniem państw tego regionu do Unii Europejskiej, HVB Group zamierza powiększyć do 2005 r. liczbę klientów indywidualnych do ponad 4,2 mln.

Bankowość inwestycyjna jest traktowana kompleksowo tak od strony potrzeb klientów, jak i oferowanych produktów i usług. Jednocześnie bank zapewnia dostęp do światowych rynków finansowych.

Kryzys wymusza oszczędności

Zła koniunktura w gospodarce światowej sprawiła, że ubiegły rok był dla HVB Group szczególnie niekorzystny. Bank poniósł stratę netto w wysokości 858 mln euro wobec zysku netto, który rok wcześniej osiągnął 967 mln euro. Aktywa zmalały z 365 mld euro do 341 mld euro, a udział podstawowego kapitału w aktywach, obliczany według zasad Banku Rozrachunków Międzynarodowych, spadł do 5,6%.

Wpływy operacyjne zmniejszyły się o 9,3%, do 10,23 mld euro. W tym samym stopniu, do 6,65 mld euro, zmalały wpływy z oprocentowania netto. Jednocześnie niepewna sytuacja na rynkach finansowych ograniczyła zainteresowanie inwestorów operacjami giełdowymi, przyczyniając się do spadku o 6,7% wpływów z prowizji do 2,68 mld euro. Rosnąca liczba bankructw niemieckich przedsiębiorstw zmusiła HVB Group do olbrzymich odpisów na pokrycie złych długów. W ubiegłym roku przeznaczono na ten cel prawie 3,8 mld euro.

Jaśniejszą stroną zeszłorocznej działalności był wzrost wpływów z operacji handlowych na własny rachunek o 32,9%, do 787 mln euro. Osiągnięciem była też redukcja o 8,3%, do 7,08 mld euro wydatków administracyjnych. Ogólny stan finansów banku był na tyle zły, że po raz pierwszy od ponad pięćdziesięciu lat zrezygnowano w wypłaty dywidendy.

Dyrektor generalny Dieter Rampl zapowiedział dalsze oszczędności również w bieżącym roku. Oczekuje się też zmniejszenia tegorocznych odpisów na pokrycie złych długów, ale i tak wyniosą one prawdopodobnie około 3 mld euro. Portfel kredytowy HVB Group o wartości około 440 mld euro należy bowiem do największych, co sprawia, że bawarski bank jest szczególnie wrażliwy na bankructwa klientów.

Pomimo słabej koniunktury w gospodarce niemieckiej HVB Group liczy w bieżącym roku na zysk. Bawarski bank chciałby też zbliżyć do 7% udział podstawowego kapitału w aktywach. Celem średnioterminowym jest zmniejszenie do 60% udziału kosztów we wpływach oraz osiągnięcie 10-proc. zwrotu z kapitału akcyjnego.

Mocna pozycja w Polsce

HVB Group posiada 20,42 mln akcji Banku Przemysłowo-Handlowego PBK, które dają 71,2-proc. udział w jego akcjonariacie oraz głosach na WZA. BPH PBK powstał w wyniku połączenia krakowskiego Banku Przemysłowo--Handlowego (BPH) z Powszechnym Bankiem Kredytowym (PBK) w Warszawie, które nastąpiło na początku ubiegłego roku. Połączenie obu instytucji na rynku polskim było konsekwencją międzynarodowej fuzji ich strategicznych akcjonariuszy: Banku Austria AG (w PBK) oraz Bayerische Hypo- und Vereinsbanku AG (BPH). Połączony bank jest trzecim pod względem wielkości podmiotem w branży w Polsce. Jego akcje notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych oraz w formie GDR na London Stoch Exchange. Fuzja ma przynieść wzrost rentowności kapitału własnego i wprowadzenie standardów zarządzania ryzykiem grupy HVB, restrukturyzację zaplecza organizacyjnego oraz systemów informatycznych.

W ocenie zarządu banku, spodziewane pod koniec 2003 r. korzyści z efektu synergii wyniosą 167,4 mln zł (kwota uzyskana dzięki całkowitemu połączeniu banków). Głównym celem na 2004 r. jest osiągnięcie synergii w granicach 344,6 mln zł. Od 2004 r. bank prognozuje zdecydowaną poprawę wyników.

Ubiegłoroczny zysk netto banku wyniósł 147,8 mln zł. Rok wcześniej przekroczył 352 mln zł. Dywidenda z ubiegłorocznego zysku zbliżona ma być do tej, którą bank wypłacił przed rokiem. Wtedy sięgnęła 3,8 zł na akcje. Aktywa BPH PBK przekraczają 45 mld zł (stan na koniec 2002 r.).

Powszechny Bank Kredytowy

Powszechny Bank Kredytowy powstał 1 lutego 1989 r. (początkowo pod nazwą Państwowy Bank Kredytowy) jako jeden z dziewięciu banków komercyjnych wydzielonych ze struktur Narodowego Banku Polskiego. W 1991 roku przekształcono go w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Powszechny Bank Kredytowy SA. PBK przejął m.in. Bydgoski Bank Budownictwa, Bank Morski i banki spółdzielcze. Został też inwestorem strategicznym w katowickim Górnośląskim Banku Gospodarczym, a w 1999 roku przejął wszystkie 66 oddziałów i filii Komercyjnego Banku w Lublinie, zakupionego od NBP Pierwszego. Rok później przeprowadzono połączenie z Bankiem Austria Creditanstalt Poland. Od października 1997 roku akcje PBK notowane były na Giełdzie Papierów Wartościowych. Strategicznym inwestorem PBK był Bank Austria AG (57,13%). Od 1999 roku, po emisji akcji serii C, akcje PBK w postaci Globalnych Kwitów Depozytowych notowane były również na giełdzie w Londynie.

Bank Przemysłowo-Handlowy

Bank Przemysłowo-Handlowy SA (BPH) został wydzielony ze struktur Narodowego Banku Polskiego 1 lutego 1989 roku, jako jeden z dziewięciu banków komercyjnych. Dwa lata później przekształcono go w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. Od stycznia 1995 akcje banku notowane są na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W październiku 1998 roku Skarb Państwa sprzedał 4.316.670 akcji BPH (36,7% kapitału akcyjnego) monachijskiemu Bayerische Hypo- und Vereinsbank. Rok później bank wchłonął HypoVereinsbank Polska, emitując akcje serii C na kwotę 527 mln zł dla HVB oraz przejął Hypo-Bank Polska. Ten ostatni działa obecnie jako bank hipoteczny (HypoVereinsbank Bank Hipoteczny).

Zapowiedź IPO Banku Austria

i utworzenia

Hypo Real Estate Group

HVB Group zapowiedziała sprzedaż w ramach pierwotnej oferty publicznej około 25% akcji Bank Austria Creditanstalt. Operacja ta powinna wzmocnić kapitał grupy oraz ułatwić zwiększenie jego udziału w aktywach. IPO ma być przeprowadzone przed zaplanowanym na czwarty kwartał wydzieleniem usług hipotecznych. Działalność ta, która przez kilkadziesiąt lat decydowała o powodzeniu tworzących HVB Group banków, zostanie powierzona odrębnej jednostce o nazwie Hypo Real Estate Group.

W bieżącym roku HVB Group spodziewa się około 3-proc. wzrostu wpływów oraz zysku przed opodatkowaniem w granicach 300-600 mln euro.