OFE zarobiły 10% przez cztery lata

W kwietniu ZUS przekazał funduszom emerytalnym ponad 1,3 miliarda złotych. To rekordowo wysoki przelew w dotychczasowej historii programu OFE. W marcu kwota przekazana do funduszy była również spora i wynosiła 920 milionów złotych. Być może jest to zwiastun bardziej równomiernie rozłożonego w czasie zasilania kont OFE przez ZUS.

W 2002 roku wysokość miesięcznych przelewów na konta funduszy była bardzo zróżnicowana (wykres "Miesięczne przelewy z ZUS"). Od początku działalności, czyli od maja 1999 roku, OFE otrzymały 31 587 milionów złotych.

Zarabiają głównie PTE

Około 8% z tej kwoty stanowiła prowizja, będąca wynagrodzeniem dla PTE zarządzającego funduszem, czyli kwotowo około 2,5 miliarda złotych. Dla swoich klientów, dzięki czynionym inwestycjom na rynku kapitałowym (głównie dzięki zyskom wypracowanym na skarbowych papierach dłużnych - obligacjach oraz bonach skarbowych) fundusze zarobiły około 3,36 miliarda złotych. Jeśli w ten sposób porównamy strukturę podziału osiąganych korzyści z programu emerytalnego, to wyjdzie nam, iż 40% zysku z powierzonych pieniędzy osiągnęły OFE, a ich klienci pozostałe 60% z tej kwoty. Program daje godziwie zarobić głównie akcjonariuszom oraz pracownikom PTE.

Od początku działalności OFE zarobiły na czysto dla swoich klientów 3,36 miliarda złotych (różnica między wartością otrzymanych pieniędzy z ZUS a wartością aktywów netto na koniec kwietnia 2003 r.). W ujęciu procentowym oznacza to zwiększenie wartości aktywów netto o 9,61% w stosunku do kwoty otrzymanej od ZUS. Cały czas cierpliwie czekam na "długofalowe efekty, wynikające ze specyfiki działania funduszy emerytalnych". Cytowane powyżej zdanie jest ulubionym argumentem osób, które nie dostrzegają, iż drugi filar w takiej postaci będzie źródłem zarobku jedynie dla osób prowadzących rachunki przyszłych emerytów. Chowanie głowy w piasek nic tutaj nie da. Czas płynie nieubłaganie. Zbliżamy się do czwartej rocznicy działalności OFE. Te 10% zarobku dla klientów w tym czasie jest po prostu kpiną.

Struktura aktywów OFE

na koniec kwietnia 2003 roku

Tabela "Aktywa OFE na koniec kwietnia oraz zmiany aktywów w stosunku do 31 marca 2003" prezentuje strukturę aktywów funduszy emerytalnych na koniec kwietnia 2003 oraz jak zmieniły się niektóre wielkości w porównaniu z końcem marca 2003. Wartość wszystkich zgromadzonych przez OFE aktywów wynosiła 34,946 miliarda złotych i była o 1,395 miliarda złotych większa niż miesiąc wcześniej. Na zmianę tę składa się strata osiągnięta na papierach dłużnych (około 121 milionów złotych), zysk z posiadanych akcji (około 288 miliona złotych) oraz nowy zastrzyk pieniędzy przekazany przez ZUS (ponad 1,3 miliarda złotych).

Z całej kwoty aktywów na akcje przypadało nieco ponad 8,3 miliardów złotych, co stanowiło 23,82% wartości aktywów (miesiąc wcześniej udział akcji w portfelu wynosił 23,85%). Tak niski udział akcji w portfelu poprzednio miał miejsce we wrześniu 2001 roku (wykres "Udział akcji w portfelu OFE na koniec miesiąca"). Widać więc, że zarządzający aktywami w dalszym ciągu z niewiarą patrzą w możliwość nadejścia hossy na parkiecie GPW. Od początku roku fundusze sprzedały więcej akcji niż dokupiły (wykres "Saldo: kupno/sprzedaż akcji na GPW w danym miesiącu").

Ostatnim elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest wysoka wartość zgromadzonych przez OFE depozytów oraz lokat krótkoterminowych (wykres "Wartość depozytów w rękach OFE"). Kilka razy wcześniej podobny skokowy wzrost wartości depozytów na rachunkach OFE był zwiastunem ukształtowania się lokalnego minimum na indeksach GPW.Obawiam się, że nadal OFE będą osiągać słabe wyniki. Do tej pory główne zyski z inwestycji kapitałowych pochodziły ze skarbowych papierów dłużnych. Tymczasem hossa na tym rynku powoli dobiega końca. Jeśli w tym samym czasie nie zacznie się dłuższa hossa na rynku akcji, to faktyczny zysk dla członków OFE może przez długi jeszcze czas oscylować w okolicach 10%. Po raz kolejny zachęcam wszystkich do dodatkowego samodzielnego oszczędzania na własną emeryturę.