Nie będzie podatku od wyrobisk

W Trybunale Konstytucyjnym odbyła się dziś rozprawa rozstrzygająca pytanie prawne, jakie w czerwcu 2009 r. zadał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w zakresie konstytucyjności przepisów definiujących pojęcie budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Aktualizacja: 23.02.2017 13:47 Publikacja: 13.09.2011 16:39

Wątpliwości prawne Sądu w Gliwicach powstały na tle sporu dotyczącego opodatkowania podatkiem od nieruchomości podziemnych wyrobisk górniczych i zlokalizowanej w nich infrastruktury prowadzonego wobec Jastrzębskiej Spółki Węglowej przez Wójta Gminy Ornontowice.

Trybunał Konstytucyjny wydał tzw. orzeczenie interpretacyjne. Z sentencji wyroku wynika, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definiujące pojęcie budowli są zgodne z Konstytucją pod warunkiem takiego ich rozumienia, że nie odnoszą się do podziemnych wyrobisk górniczych i mogą odnosić się do obiektów i urządzeń zlokalizowanych w tych wyrobiskach. Z uzasadnienia wyroku jasno wynika, że wyrobiska górnicze nie są budowlami i nie podlegają opodatkowaniu.

Trybunał potwierdził rzeczywiste, obiektywne i poważne problemy w zakresie interpretacji przepisów, których niedookreśloność zgłosił gliwicki Sąd. Zdaniem Trybunału, główną przyczyną problemów interpretacyjnych jest spiętrzenie odesłań z ustawy podatkowej (ustawy o podatkach i opłatach lokalnych) do innych ustaw w tym do ustawy Prawo budowlane i Ustawy Prawo geologiczne i Górnicze. Zdaniem Trybunału, wykładnia analizowanych przepisów prowadzi jednak do wniosku, iż opodatkowanie podziemnych wyrobisk górniczych należy uznać za niedopuszczalne. Wyrobiska górnicze nie stanowią przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości ani samodzielnie ani ze znajdującą się w nich infrastrukturą.

Zwrot użyty w sentencji wyroku, iż przepisy podatkowe „mogą odnosić się do urządzeń zlokalizowanych w wyrobiskach" Trybunał wyjaśnił w następujący sposób. Trybunał nie wypowiada się jednoznacznie w tym zakresie, pozostawiając ostateczne rozstrzygnięcie kwestii możliwości opodatkowania obiektów zlokalizowanych w wyrobiskach sądom administracyjnym. Niemniej analiza dokonana przez Trybunał w ustnym uzasadnieniu prowadzi do wniosków, iż jest to w praktyce niemożliwe. Zdaniem Trybunału, jako budowle, opodatkowaniu mogą podlegać wyłącznie obiekty wymienione w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane. Z uwagi na duże zróżnicowanie urządzeń zlokalizowanych w wyrobiskach, konieczne będzie precyzyjne przyporządkowanie tych obiektów do wymienionych w tym przepisie. Jeśli obiekty zlokalizowane w wyrobisku nie zawierają się w wyliczeniu budowli zawartym w prawie budowlanym – w tym ich nazwa nie jest zbieżna z nazwami wymienionymi w tym przepisie, nie mamy do czynienia z budowlami. W praktyce obiekty zlokalizowane w wyrobiskach nie są podobne ani ze struktury ani z nazwy do obiektów wymienionych w prawie budowlanym. Zatem nie mamy tutaj do czynienia z budowlami.

W dalszej kolejności należy zbadać, czy urządzenia zlokalizowane w wyrobisku może zostać uznane za urządzenie budowlane. Tutaj uzasadnienie Trybunału było również negatywne. Urządzenie budowlane musi, bowiem mieć powiązanie z obiektem budowlanym, a skoro wyrobisko nie jest obiektem budowlanym, przesłanka ta nie jest spełniona. Próba powiązania urządzeń zlokalizowanych w wyrobiskach z obiektami zakładu górniczego zlokalizowanymi na powierzchni ziemi, prowadziłaby do wykładni rozszerzającej, która zdaniem Trybunału jest niedopuszczalna.

W końcu uzasadnienia Trybunał podkreślił również zakaz dokonywania wykładni na niekorzyść podatnika przy równoczesnym podkreśleniu licznych mankamentów istniejących przepisów. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa wyliczyła, że spółki węglowe oraz KGHM musiałyby za ostatnie lata zapłacić gminom ok. 1,5 mld zł spornego podatku wraz z odsetkami, gdyby Trybunał uznał, że wyrobisko jest budowlą.

- Mając na względzie powyższe, spodziewamy się, iż sądy wznowią zawieszone postępowania uwzględniając dzisiejsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wraz z bardzo korzystnym dla podatnika ustnym uzasadnieniem. Zaprezentowana przez Trybunał wykładnia prawa powinna pozwolić na rozwiązanie utworzonych w Kompanii Węglowej rezerw i uchylenie niezapłaconych decyzji podatkowych na łączną kwotę 500 mln zł, a także powinna pozwolić na odzyskanie wyegzekwowanego już podatku w wysokości ponad 111,3 mln zł – mówi Zbigniew Madej, rzecznik Kompanii Węglowej. – Dodatkowo, na skutek dzisiejszego wyroku Trybunału i jego ustnego uzasadnienia, powinna nastąpić zmiana interpretacji przepisów podatkowych oraz praktyki postępowania organów podatkowych wobec spółki. Powinno to spowodować,  że nie wystąpi dodatkowe roczne obciążenie Kompanii w wysokości ponad 70 mln zł z tytułu dotychczas spornego podatku od wyrobisk górniczych – dodaje Madej. Dla porównania np. Jastrzębska Spółka węglowa w przypadku niekorzystnego dla górnictwa orzeczenia Trybunału miała utworzone ok. 50 mln zł rezerwy na jego opłacenie w tym roku.

Surowce i paliwa
Wysokie ceny gazu nadzieją dla Orlenu. Krzepiące rekomendacje dla inwestorów
Materiał Promocyjny
Pieniądze od banku za wyrobienie karty kredytowej
Surowce i paliwa
Będą zmiany w kopalniach największej spółki górniczej w Polsce. Zwolnień ma nie być
Surowce i paliwa
Orlen gotów do ścigania byłych szefów koncernu. Zwołuje walne zgromadzenie akcjonariuszy
Surowce i paliwa
Znaczenie kluczowego złoża KGHM nadal będzie rosło
Materiał Promocyjny
Sieć T-Mobile Polska nagrodzona przez użytkowników w prestiżowym rankingu
Surowce i paliwa
Tusk przyznaje po przegranym arbitrażu z Australijczykami: Sprawa jest beznadziejna
Surowce i paliwa
Unimot widzi poprawę w kluczowym biznesie