Energetyka znów spiera się z węglowym gigantem

Relacje pomiędzy największymi spółkami energetycznymi a Polską Grupą Górniczą znów są mocno napięte. W tle są rosnące zapasy węgla, import z Rosji i podwyżki dla górników.

Polska Grupa Górnicza, kontrolowana przez państwowe koncerny energetyczne, szuka pieniędzy na podwyżki dla górników. Przypomnijmy, że załoga walczy o 12-proc. podniesienie płac w 2020 r., a spotkanie związkowców z zarządem w tej sprawie zaplanowano na 30 stycznia.

Tymczasem – jak wynika z naszych informacji – PGG po trzech kwartałach 2019 r. nie wykonała założeń biznesplanu w żadnym z kluczowych wskaźników, np. w zakresie przychodów, wydobycia, wydajności produkcji czy poziomu inwestycji. Wynik finansowy PGG za ten okres nie przekroczył 200 mln zł i był o ponad 30 proc. niższy od planu.

Rośnie węglowa górka

Wśród górniczych firm słychać głosy, że do ich kłopotów przyczyniły się koncerny energetyczne. – Zamiast kupować polski węgiel, sprowadzają surowiec z zagranicy. A górka niesprzedanych zapasów przy kopalniach cały czas rośnie – podkreśla jeden z naszych rozmówców.

Jak wynika z naszych informacji, firmy kontrolowane przez Skarb Państwa faktycznie w ostatnich dwóch latach zwiększyły import węgla. Sprowadzają go głównie z Kolumbii, Kazachstanu, USA, ale też z Rosji. To jednak reakcja na to, że jeszcze w 2017 r. rodzimego paliwa na rynku zaczęło brakować, a PGG oferowała elektrowniom tylko minimalne dostawy wynikające z kontraktów. Aby się ratować, energetyka dostała zielone światło na zagraniczne zakupy, z którego korzysta do dziś.

Obecnie zaś, gdy zapotrzebowanie na węgiel się skurczyło, a w europejskich portach ceny paliwa mocno spadły, krajowe kopalnie zaczęły mieć problem ze zbytem swojego surowca. Tym bardziej że – według relacji firm energetycznych – jakość surowca w niektórych kopalniach wyraźnie się pogorszyła. To spowodowało, że węglowa górka zapasów zaczęła rosnąć. Na koniec listopada przy kopalniach leżało już 4,8 mln ton węgla – dwa razy więcej niż przed rokiem.

Energetyka pomoże?

Problem w tym, że elektrownie też mają pełne place magazynowe. W tej sytuacji, by pomóc PGG, spółki energetyczne wykupują część węgla, który i tak leży przy kopalniach górniczej spółki. W skali roku to pomoc liczona w setkach milionów złotych. Energetyka obawia się jednak, że w przypadku dalszego pogorszenia się sytuacji PGG takie wsparcie może być już niewystarczające.

– Ewentualna zgoda zarządu PGG na podwyżki płac będzie jak zaproszenie na bal na „Titanicu" – alarmuje jeden z naszych rozmówców.

Przedstawiciele PGG do zamknięcia tego wydania gazety nie odpowiedzieli na nasze pytanie o sytuację finansową spółki. Wcześniej jednak zarząd informował, że w latach 2017–2019 spółka przeznaczyła na wynagrodzenia i świadczenia dla pracowników o 1,95 mld zł więcej, niż planowano przy tworzeniu PGG. Dodatkowo grupa musi spłacić obligacje w wysokości 2,2 mld zł.

Mniej prądu z węgla

Do powstania węglowej górki przyczynił się nie tylko zwiększony import surowca z zagranicy, ale też ciepła zima i zmniejszona produkcja energii z tego paliwa. Jak podają Polskie Sieci Elektroenergetyczne, w grudniu 2019 r. produkcja prądu z węgla kamiennego spadła aż o 14 proc. w porównaniu z tym samym miesiącem 2018 r., do 6,4 terawatogodzin (TWh). W skali całego 2019 r. produkcja z tego paliwa tąpnęła o 5 proc. i wyniosła 78,2 TWh. Jeszcze większy spadek produkcji zanotowały elektrownie na węgiel brunatny – o 21 proc. w grudniu i o 15 proc. w całym 2019 r. Z kolei więcej energii w minionym roku wytworzyły elektrownie oparte na odnawialnych źródłach i opalane gazem, a ponadto wzrósł import energii elektrycznej z zagranicy. Wciąż jednak czarne paliwo jest podstawowym źródłem energii w Polsce – w grudniu z węgla kamiennego wyprodukowano 46 proc. prądu, a z brunatnego kolejne 23 proc.