Dywergencja to nie sygnał

Wprawdzie warszawski parkiet niespecjalnie nas wczoraj interesował, gdyż poza porannym spadkiem wiele ciekawego się na rynku nie działo, ale to nie znaczy, że nie było o czym myśleć.

Ponownie głowy nam zaprzątał nieoceniony Mark Hulbert, który w ostatnim tekście nawiązał do słów weterana rynków Richarda Russella. Russell, orędownik teorii Dowa, zwrócił w ostatnim swoim newsletterze uwagę na dywergencje, jakie zachodzą

między zmianami średniej przemysłowej i średniej transportowej. Obie są uważnie śledzone przez Russella, bo to zgodne ich zmiany są podstawą wniosków na bazie teorii Dowa. Russell zasygnalizował, że nie przypomina sobie w swojej karierze tak długiego okresu przeciwnych zmian obu średnich rynkowych. Jego zdaniem jest to oznaka dystrybucji.

Czy faktycznie? Na szczęście mamy Marka, który nam „przemieli” dane. W ciągu ostatniego miesiąca dwie trzecie wszystkich sesji charakteryzowało się przeciwnymi zmianami wspomnianych średnich rynkowych. Gdy odniesie się ten fakt do historycznych zmian, to okaże się, że faktycznie – taka sytuacja jest bardzo rzadka. Według badań Hulberta od 1896 roku zdarzyło się to siedmiokrotnie. Czy ta wyjątkowość sytuacji ma jakieś konsekwencje, o których pisał Russell? Zdaniem Hulberta – nie. Rynek po wcześniejszych podobnych sytuacjach nie zachował się statystycznie istotnie gorzej. W związku z tym sam fakt rozjeżdżania się średnich nie musi oznaczać automatycznie problemów. Nie oznacza to jednocześnie, że rynek zaraz nie zacznie spadać. Być może i zacznie, ale nie będzie to miało związku z samym faktem utraty korelacji między średnimi.

Tu nasuwa się bardziej ogólna zasada. Dywergencje, jakie by one nie były, same w sobie nie są sygnałem, ale jedynie wskazaniem możliwości pojawienia się takiego sygnału. Sygnałem jest zmiana cen, a skoro na razie ceny rosną (średnia przemysłowa), to nie ma powodów, by się z trendem kłócić.

Wracając do naszego rynku, wczoraj podaż w końcówce sesji dała radę jedynie naruszyć wsparcie w okolicy 2700 pkt. W przypadku wzrostu cen na dzisiejszej sesji popyt będzie mógł zagrać pod formację podwójnego dna, która mogłaby się pojawić po wyjściu cen ponad 2760 pkt. Taka formacja oznaczałaby sygnał wyraźnego odbicia od wsparcia, co można wykorzystać do próby zmiany nastawienia na neutralne (do wczoraj jest ono negatywne).