AIB nie uległ kryzysowi

Allied Irish Banks jest największą instytucją finansową w Republice Irlandii. W wyniku ponadtrzydziestoletniej ekspansji objął swą działalnością także Wielką Brytanię i Irlandię Północną, USA oraz Polskę. Pomimo niekorzystnej koniunktury w gospodarce światowej, AIB uzyskuje dobre rezultaty finansowe i ma podstawy, by liczyć na ich poprawę.

Allied Irish Banks powstał w 1966 r. z połączenia trzech irlandzkich instytucji finansowych o odmiennych tradycjach. Najstarszą z nich był utworzony w 1825 r. Provincial Bank, który jako pierwszy stworzył sieć oddziałów na terenie Irlandii. Jedenaście lat później założony został Royal Bank, znany z powiązań z kołami kupieckimi. Największą z trzech instytucji był bank Munster and Leinster, który powstał w 1885 r. i dysponował najbardziej rozbudowaną siecią oddziałów.

W 36 lat ponadstukrotny wzrost aktywów

W latach 60. XX wieku rozczłonkowana bankowość irlandzka musiała sprostać nowym wyzwaniom. Obok szybkich zmian w miejscowej gospodarce pojawiły się bowiem początki procesu globalizacji. Dzięki fuzji trzech banków utworzono instytucję finansową o mocnej pozycji na rynku irlandzkim, która mogła też sprostać konkurencji w skali międzynarodowej.

Ekspansję zagraniczną rozpoczęto od Wysp Brytyjskich. W latach 70. AIB stworzył sieć oddziałów na terenie Wielkiej Brytanii, a w 1991 r., w wyniku połączenia jednostek AIB Group z bankiem TSB Northern Ireland, powstał First Trust Bank obejmujący swą działalnością Irlandię Północną. Ponadto z końcem 1995 r. AIB Capital Markets przejął brytyjską firmę inwestycyjną John Govett.

Równolegle rozwijano działalność na rynku amerykańskim. Jej początki sięgają 1983 r., gdy AIB zainwestował w First Maryland Bancorp. W 1999 r. połączono tę instytucję z kupionym dwa lata wcześniej Dauphin Deposit Corporation, tworząc bank o nazwie Allfirst Financial. W roku ubiegłym sprzedano go miejscowemu M&T Bank Corporation, a AIB uzyskał w połączonej instytucji 22,5-proc. udział. M&T ma zasięg regionalny i jest jednym z dwudziestu największych banków amerykańskich. W USA powstało też sześć biur Allied Irish America.

Obok Irlandii, Wielkiej Brytanii i USA do grona najważniejszych rynków zaliczono w minionej dekadzie Polskę, gdzie AIB został większościowym udziałowcem Banku Zachodniego WBK.

W okresie 36 lat irlandzki bank powiększył aktywa ponadstukrotnie. Z końcem 2002 r. ich wartość osiągnęła 786 mld euro.

Od Irlandii po USA

Ponadtrzydziestoletni rozwój sprawił, że AIB Group jest największą instytucją finansową w Irlandii. Włączając działalność zagraniczną, zatrudnia prawie 25 tys. osób w przeszło 800 placówkach. Pod względem organizacyjnym AIB Group dzieli się na cztery części.

Najważniejsza z nich - AIB Bank (RoI) - obejmuje swą działalnością Republikę Irlandii, gdzie świadczy usługi klientom indywidualnym oraz przedsiębiorstwom. Należy do niej spółka zależna Ark Life, wyspecjalizowana w ubezpieczeniach na życie i funduszach emerytalnych. AIB Bank (RoI) świadczy też usługi specjalistyczne, takie jak karty kredytowe, kredyty samochodowe, leasing oraz kredyty hipoteczne. Zatrudnienie przekracza 9 tys. osób w przeszło 280 placówkach.

Działalnością detaliczną i obsługą przedsiębiorstw w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej zajmuje się AIB Bank (GB&NI). Jego personel obejmuje 3 tys. osób. Pracują one w 61 placówkach First Trust Bank na terenie Irlandii Północnej oraz 40 placówkach brytyjskich noszących nazwę Allied Irish Bank (GB).

Trzecia część grupy to AIB Capital Markets. Zajmuje się ona działalnością zagraniczną, operacjami walutowymi i handlem papierami wartościowymi na rynku międzybankowym, usługami inwestycyjnymi, jak również obsługą dużych firm irlandzkich oraz korporacji międzynarodowych. Ponadto nadzoruje sieć Allied Irish America w USA, obejmującą biura w Nowym Jorku, Chicago, Filadelfii, Atlancie, San Francisco i Los Angeles. Wszystkimi tymi dziedzinami zajmuje się liczący 2,5 tys. osób personel międzynarodowego centrum finansowego w Dublinie.Działalność na rynku amerykańskim uzupełnia wspomniany udział w M&T Bank, który dysponuje siecią przeszło 700 oddziałów od granicy kanadyjskiej po Waszyngton.

Czwarta sfera działalności AIB wiąże się z jego większościowym udziałem w Banku Zachodnim WBK.

AIB jest notowany na parkietach w Londynie oraz Dublinie, gdzie handluje się jego akcjami zwykłymi. Ponadto akcje zwykłe i uprzywilejowane irlandzkiego banku są przedmiotem obrotu na giełdzie nowojorskiej, gdzie występują w formie amerykańskich kwitów depozytowych.

Dobre wyniki

i optymistyczne prognozy

Na tle niepomyślnej koniunktury w europejskiej bankowości zeszłoroczne rezultaty AIB wypadły dobrze. Pomijając straty związane z nadużyciami w Allfirst Financial, irlandzki bank zarobił 1,04 mld euro, tj. o 4% więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie na dotychczasowym poziomie utrzymano efektywność - udział kosztów we wpływach wyniósł ponownie 51%.

Działalność detaliczna w Republice Irlandii przyniosła 5-proc. wzrost zysku przed opodatkowaniem, do 590 mln euro. Niskie stopy procentowe pobudziły bowiem popyt na kredyty. Łączna kwota pożyczek udzielonych miejscowym klientom wzrosła w zeszłym roku o 20%, w tym kredytów hipotecznych o 31%. Jednostka udzielająca kredytów małym i średniej wielkości przedsiębiorstwom brytyjskim oraz północnoirlandzkim zarobiła przed opodatkowaniem 240 mln euro, tj. więcej o 8%.

Na pokrycie wątpliwych i złych długów dokonano odpisów w wysokości 194 mln euro, wobec 179 mln euro w 2001 r. W Allfirst Financial trudne do odzyskania kredyty wzrosły z 77 mln USD do 112 mln USD. Kierownictwo AIB uważa, że problem ten znajduje się pod kontrolą.

W ubiegłym roku irlandzki bank sprzedał Allfirst za 3 mld USD w akcjach i gotówce amerykańskiemu M&T Bank. Pozwoliło to skupić uwagę na działalności w Irlandii, Wielkiej Brytanii i Polsce.

Dywidendę za 2002 r.

postanowiono podnieść o 12%

Przedstawiając zeszłoroczne wyniki, dyrektor generalny Michael Buckley wyraził nadzieję, że w roku bieżącym AIB osiągnie około 5-proc. wzrost zysku na akcję. Poprawie wyników powinien sprzyjać około 3,5-proc. wzrost w gospodarce irlandzkiej oraz związany z nim duży popyt na kredyty ze strony małych i średnich przedsiębiorstw. Natomiast negatywny wpływ na wyniki może wywierać deficyt funduszu emerytalnego, spowodowany spadkiem wartości jego aktywów. W 2002 r. zmalały one o 733 mln euro, tj. 25%.

Długoletni związek z Polską

W Polsce AIB jest akcjonariuszem Banku Zachodniego WBK. Posiada około 70,5% jego akcji. Związek AIB z Polską rozpoczął się w styczniu 1995 roku od momentu podpisania umowy z WBK z Poznania w sprawie gwarantowania nowej emisji akcji tej spółki. Dzięki temu Irlandczycy objęli 16,3% walorów. Po dwóch latach AIB w wyniku publicznego wezwania osiągnął większościowy udział w WBK. W połowie 1999 roku Irlandczycy kupili od Skarbu Państwa Bank Zachodni z Wrocławia. Po roku ogłosili zamiar połączenia tej spółki z WBK. Od połowy czerwca 2001 roku połączony bank zaczął działać pod nazwą Bank Zachodni WBK.

Na koniec ubiegłego roku zajmował on siódmą pozycję w systemie bankowym pod względem wysokości aktywów. BZ WBK zatrudnia 9,1 tys. osób, a sieć placówek banku liczy 437 jednostki.

Dalsze przejęcia

AIB nie zamierza poprzestać na dotychczasowych inwestycjach w Polsce. W tym roku Gerry Byrne, szef AIB na Polskę, nie wykluczył uczestnictwa w konsolidacji sektora bankowego. W centrum zainteresowania Irlandczyków znajdują się największe instytucje bankowe. Według G. Byrna, AIB chce stać się jednym z największych graczy na polskim rynku.

Nie dopuszcza jednak takiej możliwości, by na skutek połączenia BZ WBK z innym bankiem, jego udział w połączonej instytucji spadł poniżej 50%. Na rynku spekuluje się, że potencjalne instytucje gotowe na fuzje to ING BSK, BRE, BPH PBK, Bank Millennium oraz Kredyt Bank. Na razie jednak żaden z zagranicznych inwestorów nie zamierza wycofać się z Polski.Planowana poprawa wyników

W I kwartale br. BZ WBK tak jak inne polskie banki nie zachwycił wynikami finansowymi. Spółka osiągnęła zysk netto w wysokości 48,4 mln zł, czyli mniej o prawie 33% niż przed rokiem. Jest to wynik spadku dochodów odsetkowych. Zjawisko to jest wywołane spadkiem stóp procentowych, a co za tym idzie obniżeniem marż bankowych. Według przedstawicieli spółki, poprawy można spodziewać się w kolejnych kwartałach tego roku.

W zeszłym roku bank osiągnął zysk netto w wysokości 270,4 mln zł, wobec 151,4 mln zł w 2001 roku. Oznacza to wzrost zwrotu na kapitale (ROE) do 11,6% z 7,2% rok wcześniej. Według szacunków AIB, w tym roku BZ WBK osiągnie ROE na poziomie 13-14%. Zgodnie z jego planami w 2004-2005 polska spółka dojdzie do poziomu efektywności grupy AIB, czyli 22,4%.

John Rusnak

roztrwonił 691

mln USD

W zeszłym roku AIB dotknęła jedna z największych afer w światowej bankowości. John Rusnak, zatrudniony jako trader w amerykańskim banku Allfirst Financial, naraził swych mocodawców na straty sięgające 691 mln USD. Okazało się, że w latach 1997-2001 dokonywał ryzykownych operacji na rynku walutowym, a następnie próbował odzyskać utracone pieniądze, ponosząc coraz większe ryzyko. Rusnak przyznał się do winy i w styczniu 2003 r. został skazany przez sąd w Baltimore na siedem i pół roku więzienia oraz karę pieniężną.

Straty spowodowane przez Johna Rusnaka ustępują tylko nadużyciom dokonanym w 1995 r. przez Nicka Leesona. Straty przekraczające 600 mln funtów, poniesione wskutek ryzykownych transakcji terminowych, doprowadziły wówczas do bankructwa brytyjskiego Barings Bank.