Nadzieja w prywatnych przedsiębiorstwach

Przyszłość zagrożonych masowymi zwolnieniami tysięcy pracowników zależy od zdolności największych pracodawców do związania się z elastyczniejszym sektorem prywatnym.

Niestety, nie wszystkie firmy udostępniły dane o wielkości zatrudnienia. Pierwsza dziesiątka największych pracodawców, według Listy 500, reprezentuje sektor publiczny - oprócz Telekomunikacji Polskiej. Czołówka zajmuje jednocześnie wysoką lokatę na Liście 500 pod względem przychodów ogółem. Pierwsza piątka plasuje się w pierwszej pięćdziesiątce Listy 500. Najwięksi pracodawcy w Polsce należą do sektora usług (poczta, telekomunikacja, transport kolejowy), a następnie do sektora wydobywczego (górnictwo i wzbogacanie węgla kamiennego). Każdy z nich zatrudnia ponad 20 tys. osób.

Poczta liderem

Największym pracodawcą w Polsce jest Poczta Polska, która zatrudnia blisko 101 tys. osób. Kolejne miejsce zajmuje przedsiębiorstwo powstałe w 2003 roku - Kompania Węglowa z Katowic (ponad 82 tys. osób). Do niedawna największym pracodawcą w Polsce były Polskie Koleje Państwowe. W wyniku podzielenia firmy i utworzenia powiązanych ze sobą spółek doszło do "rozproszenia" zatrudnienia w mniejszych podmiotach, m.in. PKP Cargo (ponad 49 tys. osób), PKP Polskie Linie Kolejowe (blisko 46 tys. osób) oraz PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. (ponad 20 tys. osób).

Trwają cięcia

Najwięksi polscy pracodawcy zmniejszają zatrudnienie. W Poczcie Polskiej nastąpił, w porównaniu z rokiem 2002, nieznaczny, ok. 1-proc., spadek liczby pracowników. W Lasach Państwowych spadek wyniósł ponad 12%. W PKO BP liczba zatrudnionych zmniejszyła się o ok. 3%. Redukcja miała miejsce także w Jastrzębskiej Spółce Węglowej - do niedawna jednym z największych pracodawców - w której liczba zatrudnionych w stosunku do 2002 r. jest niższa o prawie 3%.

Telekomunikacja Polska - piąty największy pracodawca w Polsce - jednocześnie przewodzi pod tym względem firmom prywatnym. W TP pracuje ok. 42 tys. osób. W porównaniu z 2002 r. przeciętne zatrudnienie w etatach spadło o ok. 20%, natomiast liczone w osobach wzrosło o blisko 4%.

Na Liście 500 pracodawcy prywatni zdecydowanie dominują. Ich liczba wzrosła do ponad 320 z około 280 w 2002 r. Zapewnili prawie 390 tys. miejsc pracy. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba miejsc pracy w firmach prywatnych zmniejszyła się jednak o ok. 34 tys. Dziesięciu największych pracodawców prywatnych zatrudniało ponad 160 tysięcy osób, co stanowi blisko 42% wszystkich zatrudnionych w sektorze prywatnym wg Listy 500.

Prawie cała pierwsza dziesiątka największych prywatnych pracodawców reprezentuje branżę usługową (w tym pięciu - banki i ubezpieczenia). Pogłębiają się cięcia w Pekao. W stosunku do 2002 r. liczba pracowników banku spadła o blisko 6%, do prawie 17 tys. osób. Spadek miał miejsce także w BPH PBK (o ok. 9%) i w Banku Zachodnim WBK (o prawie 19%). Zatrudnienie zmniejszyło się również, o prawie 4%, w firmie Metro AG (do ponad 18 tys. osób). Pogłębiły się redukcje w PZU: w stosunku do 2002 r. zatrudnienie ograniczono o około 26%, do ponad 12 tys. osób. Także KGHM zanotował prawie 2-proc. spadek. W 2003 r. w koncernie pracowało blisko 18 tys. osób.

Nie wszyscy tną

Warto jednak zwrócić uwagę, że nie wszystkie firmy prywatne redukują zatrudnienie. Załogę zwiększyła Jeronimo Martins Dystrybucja Sp. z o.o. (o prawie 5%). Ponad 50-proc. wzrost nastąpił w Volkswagen Sp. z o.o. z Poznania. Pracowników jest także więcej w Isuzu Motors Polska Sp. z o.o. (o ponad 12%) oraz w PTK Centertel Sp. z o.o. (o ponad 6%). Również nie wszystkie banki tną zatrudnienie. Przykładem może być Lukas Bank z Wrocławia, w którym liczba pracowników wzrosła o ponad 40%.Warto też wspomnieć o mniej znanym przedsiębiorstwie - Impelu, którego załoga liczyła w 2003 r. ponad 22 tys. osób.Podsumowując, najwięksi pracodawcy, zarówno państwowi jak i prywatni, zmniejszają zatrudnienie. Istnieją jednak firmy, które tworzą nowe miejsca pracy. To właśnie pracodawcy prywatni stanowią nadzieję polskiego rynku pracy, odgrywając istotną rolę w kreacji zatrudnienia.