Jak czytać Panoramę Spółek? (1)W części Panorama Spółek PARKIET codziennie zamieszcza wykresy cen większości akcji notowanych na warszawskiej giełdzie. W tabelach pod nimi znajdują się opisy i interpretacje sygnałów wynikających z analizy tych wykresów. W cyklu "Jak czytać Panoramę Spółek?", analitycy PARKIETU jeszcze raz opiszą, jak interpretować sygnały techniczne zamieszczane pod wykresami kursów.

Najważniejsza zasada inwestowania, wywodząca się z analizy technicznej, brzmi: "inwestuj zgodnie z trendem panującym na rynku". Pojęcie tendencji panujących na rynku jest podstawą większości metod analizowania rynku i dokonywania transakcji. Definicja trendu jest jednym z najważniejszych elementów teorii Dowa. Większość narzędzi analitycznych opartych jest na koncepcji trendu. Dokładne określenie momentu zmiany tendencji umożliwia najkorzystniejsze zajęcie pozycji, kupna lub sprzedaży papierów na początku nowego ruchu. To z kolei umożliwia maksymalizację zysków i minimalizację strat z inwestycji.Zanim zabierzemy się za ocenę perspektyw trendu i określania prawdopodobieństwa jego zmiany, trzeba dokładnie poznać, czym tak naprawdę jest trend.Co to są trendy?Każdemu graczowi wystarczy rzut oka na wykres kursu akcji, aby zorientować się, jakie tendencje panują na rynku. Wyróżniamy trzy rodzaje trendów: wzrostowy, spadkowy i horyzontalny. Z trendem wzrostowym na rynku mamy do czynienia wtedy, gdy kolejne szczyty i dołki kształtują się wyżej od poprzednich. Linia poprowadzona przez znajdujące się coraz wyżej dołki nazywana jest linią trendu wzrostowego. Im ostrzej pnie się ona do góry, tym silniejszy jest trend. Odwrotnie wygląda sytuacja w przypadku tendencji spadkowej. Na wykresie kursu nowe dołki i szczyty kształtują się coraz niżej, a poprowadzona przez górki linia trendu spadkowego stanowi opór dla wzrostów. Najtrudniejsze zadanie mają gracze giełdowi, gdy na rynku panuje trend horyzontalny. Można go rozpoznać po tym, że wykres notowań porusza się w stałym przedziale cenowym. Warto wiedzieć, że większość rynków przez ponad połowę czasu porusza się w trendzie bocznym. Gdy rynek znajduje się w fazie konsolidacji, niewielkie zmiany cen powodują, że osiągnięcie zysków staje się znacznie trudniejsze.Czas trwania trendówTendencje panujące na rynku określa się również w zależności od czasu trwania. Dla spekulantów najważniejsze, oczywiście, będą krótkoterminowe trendy, ale inwestorzy długoterminowi interesować się będą bardziej długofalowymi zmianami. Pojęcie trendu krótkoterminowego opisuje zachowanie rynku na przestrzeni około jednego miesiąca, średnioterminowego - około trzech miesięcy, a długoterminowego - ok. roku. Są to kryteria umowne. W rzeczywistości na rynkach pojawiają się trendy od takich, które mają nawet tylko kilka minut, po trwające kilka, kilkanaście lat. Na giełdach zachodnich pojęcie "długoterminowy" oznaczać może nawet okres kilkudziesięciu lat. Bardzo duży wpływ na kształtowanie się cen na rynku ma psychika inwestorów. Gracze giełdowi widząc, że jakieś papiery zwyżkują, postanawiają się dołączyć do grona osób zarabiających na ich wzroście. Konsekwencją tego jest rosnący popyt na akcje, czego rezultatem jest oczywiście kontynuacja zwyżki cen. Taki mechanizm generuje trendy wzrostowe. W miarę wchodzenia na rynek kolejnych byków, trend się umacnia. Gdy już prawie wszyscy kupią akcje, trend wzrostowy zwykle się kończy.Oczywiście, możliwa jest także odwrotna sytuacja, kiedy spadki uak-tywnią stronę podażową. W takiej sytuacji niedźwiedzie uzyskują przewagę na rynku. Każdy inwestor wcześniej lub później spotka się z określeniem "rynek byka" lub "rynek niedźwiedzia". Są to określenia panujących tendencji. Trend spadkowy - to rynek niedźwiedzia, byki są odpowiednikiem trendu wzrostowego. Aby móc określić, jakie tendencje panują aktualnie na wszystkich papierach, gracz musi posiadać komputer, oprogramowanie i - co najważniejsze - dostęp do codziennych danych w formie elektronicznej. Tak naprawdę jest to osiągalne dla niewielu inwestorów. Poprzez Panoramę Spółek próbujemy ułatwić podjęcie właściwych decyzji inwestycyjnych, ograniczać straty, powiększać zyski.Bardzo istotne dla każdego gracza jest określenie, kiedy rozpoczyna się trend wzrostowy, ponieważ jest to doskonały moment do otwierania pozycji (dla osób inwestujących w instrumenty pochodne równie istotna jest zmiana na trend spadkowy, dzięki możliwości krótkiej sprzedaży). Precyzyjne określenie momentu, w którym kończy się panowanie niedźwiedzi i rynek wybija się po konsolidacji, daje możliwość zajęcia pozycji na początku wzrostów, a więc szansę na osiągnięcie znacznie większych zysków. W celu rozpoznania aktualnego trendu rysuje się linie trendu. Nie jest to jedyna metoda. W Panoramie Rynku do rozpoznania tendencji wykorzystujemy śred-nie kroczące. Linia trendu, gdy zostanie pokonana, daje spekulantowi sygnał, że tendencja panująca na rynku właśnie się kończy. Nie należy jednak oczekiwać, że jeżeli zostanie pokonana linia trendu spadkowego, na rynku zapanuje hossa, ponieważ równie prawdopodobne jest, że zapanuje trend horyzontalny.Co to są średnie?Obserwując kierunek ruchu śred-niej kroczącej, możemy w prosty sposób dowiedzieć się, w jakim trendzie znajduje się rynek. Gdy średnia zwyżkuje, rynek porusza się w trendzie wzrostowym, gdy zniżkuje - trend jest spadkowy. W okresach, gdy na rynku dominuje tendencja horyzontalna, średnia porusza się w bok. Różne długości średniej odpowiadają różnym trendom. Im średnia szybsza, tym odpowiada krótszej tendencji.Metoda budowania średniej jest prosta. Jeżeli chcemy wyznaczyć x-dniową średnią, sumujemy kurs akcji z x sesji, a następnie dzielimy przez x. Ten sam proces powtarzamy następnego dnia. Efektem tego jest linia, która np. w trendzie spadkowym będzie znajdowała się powyżej wykresu notowań. Sygnały płynące ze średnich, ich przecięcia między sobą lub z wykresem kursów notowań, przez wielu inwestorów wykorzystywane są do zamykania lub otwierania pozycji. Panorama spółekW Panoramie Spółek do opisania trendów danego papieru wykorzystujemy następujące skróty: KT, ST, DT odpowiednio dla krótkoterminowych, średnioterminowych i długoterminowych tendencji. Dla każdego rodzaju tendencji KT, ST, DT określany jest aktualny kierunek trendu (wyjątkiem mogą być papiery, które notowane są od niedawna, np. od czterech miesięcy, gdzie nie można określić jeszcze długoterminowej tendencji). Każdemu inwestorowi, którego psychice odpowiada analiza techniczna, zamieszczane w Parkiecie informacje mogą się bardzo przydać. Przypominam podstawę analizy technicznej: "trend jest twoim przyjacielem".Jak wykorzystać średnią do określenia tendencji? Zacznijmy od trendu krótkoterminowego - KT. W tym celu wykorzystujemy średnią 15-dniową. Jeżeli wykres średniej zniżkuje, oznacza to, że w krótkim okresie na rynku panuje trend spadkowy. Analogicznie przedstawia się sytuacji w przypadku, gdy średnia rośnie. Wtedy na rynku panuje tendencja wzrostowa. Gdy średnia porusza się poziomo, mówimy o trendzie horyzontalnym. Podobną metodę wykorzystujemy przy określaniu trendów w dłuższym okresie, wykorzystując 45-dniową średnią dla trendu średnioterminowego - ST i 100-dniową dla DT - długoterminowego.Co inwestor uzyskuje mogąc określić trendy na rynku i moment, w którym ulegają one zmianie? Zakładając, że gracz zainteresowany jest wykorzystaniem narzędzi analizy technicznej lokując pieniądze na giełdzie powinien przyjąć i zaakceptować fakt, że trend jest jej podstawą. Stosując zasadę grania zgodnie z trendem (podstawową zasadę analizy technicznej), największe zyski możemy osiągnąć otwierając pozycję na początku trendu i zamykając ją, gdy tendencja się odwraca. Umiejętność stwierdzenia, w którym momencie trend ulega zmianie, jest na wagę złota. Trafić w początek ruchu jest naprawdę trudno. Określając aktualną tendencję, pisząc KT - wzrostowy, nie dajemy graczom sygnału kupna. W zależności od sytuacji na rynku może być to dobry moment do zajęcia pozycji, a może się okazać, że dany papier wykonał już większą część planowanego ruchu. Jednak komunikat taki informuje inwestora, że posiadanie w tym czasie akcji może przynieść zysk. Gdy trend można określić jako ST - spadkowy, gracze akceptujący założenia analizy technicznej nie będą zapewne otwierać długich pozycji. Oznacza to bowiem, że w średnim okresie dany papier zniżkuje, a inwestorzy, chcący zamknąć pozycję, by ograniczyć straty, wywołają falę podaży, która spowoduje dalszą zniżkę. Trend będzie się utrzymywał aż do momentu, gdy druga strona rynku zdecyduje się na kupno papierów po korzystnej dla siebie cenie, czego efektem jest oczywiście zmiana trendu.Strategia oparta na wykorzystywaniu panujących na rynku tendencji przynosi zazwyczaj wymierne korzyści. Wiedząc, czego można oczekiwać po rynku, znając jego aktualne tendencje, dostajemy do ręki broń, która może nie zagwarantuje nam olbrzymich zysków, ale na pewno w sposób bardzo znaczny może zmniejszyć straty.PodsumowanieTrendy mają ogromne znaczenie dla graczy. Większość technik inwestycyjnych opartych na analizie technicznej wywodzi się wprost z koncepcji trendu. Samo określenie tendencji jest rzeczą dość prostą. Także rysowanie linii trendu nie jest trudne. Bardziej skomplikowane jest dokonywanie transakcji w oparciu o panujące na rynku trendy.Gdy inwestorzy widzą, że zaczyna się nowy trend i pojawia się możliwość korzystnego ulokowania pieniędzy w dany papier, sami stają się motorem napędzającym rynek. Kolejni gracze dołączający do grona zarabiających wpływają na umocnienie i kontynuację tendencji. To cała tajemnica mocy trendów - tam, gdzie jest rynek i emocje inwestorów, tam powstają trendy.

Piotr Żychliński, analityk Parkietu