Jak czytać Panoramę Spółek? (2)

W części Panorama Spółek PARKIET codziennie zamieszcza wykresy cen większości akcji notowanych na warszawskiej giełdzie. W tabelach pod nimi znajdują się opisy i interpretacje sygnałów wynikających z analizy technicznej wykresów. W cyklu "Jak czytać Panoramę Spółek" analitycy PARKIETU jeszcze raz opiszą, jak interpretować sygnały techniczne zamieszczane pod wykresami kursów.

W drugiej części cyklu omawiamy poziomy wsparcia i oporu. W następnej znajdzie się opis siły relatywnej.Co to jest wsparcie i opór?Termin "wsparcie" określa poziom cen, na którym w przeszłości popyt był silniejszy od podaży. Efektem działania poziomu wsparcia jest powstrzymanie spadków, odbicie i wzrost cen. Opór działa odwrotnie - jest to strefa, gdzie podaż pokonywała popyt.Obszary wsparcia i oporu są znane wcześniej - nim rynek się na nich zatrzyma. Podstawową metodą wyznaczania tych poziomów jest określanie ich w obszarze wyznaczanym przez dołek (wsparcie) i szczyt (opór). Ta metoda jest widoczna na zamieszczonym wykresie. Wynika z tego, że w trendzie wzrostowym poziom oporu wyznaczany przez ostatni szczyt musi zostać pokonany, by trend kontynuował zwyżkę. Bardzo prawdopodobne, że na linii oporu wzrosty zostaną chwilowo zahamowane, jednak na ogół jest ona przekraczana. Analogicznie w przypadku linii wsparcia w trendzie spadkowym - jest ona zazwyczaj przebijana, jednak może chwilowo powstrzymać spadki. Odbicie cen od poziomu oporu oznacza chwilową przerwę w zwyżkach. Jeżeli zniżkujący wykres odbije się od wsparcia, można oczekiwać przerwy w spadkach. Teoria poziomów wsparcia i oporu ma swoje psychologiczne uzasadnienie.Rzecz przedstawia się następująco: załóżmy, że na poziomie wsparcia zniżka została powstrzymana i rynek zaczyna zwyżkować. Gracze, którzy w obszarze wsparcia zdecydowali się na zajęcie pozycji, są zadowoleni, ponieważ zarabiają, jednak żałują, że zainwestowali tak mało. Ci, którzy na linii wsparcia sprzedawali akcje, oczywiście nie są zachwyceni faktem, że omijają ich zyski. Zatem gdy kurs spada ponownie do poziomu, na którym inwestorzy dokonywali transakcji, ci, którzy posiadają już akcje, powiększają swoje pozycje, a ci, którzy się pozbywali swoich papierów mają okazję odkupić je po tej samej cenie (skoro rynek wykazuje tendencje wzrostowe, taka inwestycja może przynieść wymierne korzyści). Istnieje też oczywiście grupa graczy, którzy dotychczas pozostawali poza rynkiem. Oni również, widząc szansę osiągnięcia zysków, będą chętni do kupowania akcji. Efektem takiego myślenia i idącego za nim działania jest silny popyt - a jak wiemy z poprzedniej części, to właśnie popyt jest motorem wzrostów cen.Ze względu na takie schematy myślenia można wyciągnąć pewne wnioski - np. gdy wykres znajduje się w obszarze wsparcia, a rynek wykazywał wcześniej tendencje wzrostowe - być może jest to dobry moment do zajęcia pozycji. Jeżeli testowany jest opór w tendencji spadkowej, sprzedanie akcji może być korzystnym zagraniem (pozwalającym uniknąć strat), a zajęcie krótkiej pozycji na przykład na kontraktach terminowych daje szansę na osiągnięcie zysków.Linie wsparcia i oporuProwadząc linię poziomą na wysokości ostatniego szczytu lub doł-ka wyznaczamy wsparcie i opór. Jednak nie jest to jedyna metoda wyznaczania wartości, na których rynek może zmienić dotychczasowy kierunek. Najpopularniejszym przykładem są linie trendu. Tak więc zniżkująca linia trendu spadkowego prowadzona przez szczyty będzie wyznaczać opór. Trend wzrostowy będzie podstawą do określenia wsparcia. Podobnie można traktować linie szyi formacji głowy z ramionami, odwróconej głowy z ramionami, podwójnego szczytu i podwójnego dna. Jeżeli przez kilka kolejnych szczytów - minimum dwa - można poprowadzić linię, ją również można określić mianem oporu. O wadze tego typu linii decyduje ilość szczytów, przez które jest prowadzona. Oczywiście analogicznie jest w przypadku dołków i wsparcia. I teraz jeżeli wykres porusza się na przykład w trendzie horyzoi wyznaczająca go linia wsparcia była testowana trzykrotnie, a linia oporu pięciokrotnie, teoretycznie łatwiejsza do pokonania jest linia wsparcia. Chciałbym w tym miejscu wyjaśnić pojęcie "testu" linii. Czytelnicy PARKIETU czytający kolumny poświęcone analizie technicznej zapewne często spotykają się z tym terminem. Zwrot "testowana jest linia oporu" oznacza, że wykres znajduje się na poziomie wyznaczanym przez opisywaną linię. Załóżmy, że dany papier porusza się w długoterminowym trendzie wzrostowym, jednak ostatnia korekta zniosła ceny aż do linii trendu wyznaczającej poziom wsparcia. Test linii jest bardzo dobrym momentem do zajęcia pozycji. W takiej sytuacji inwestor może z dużą dozą prawdopodobieństwa domniemywać , że jego akcje będą rosły. Jeżeli dzieje się inaczej - wsparcie jest pokonywane - należy oczywiście jak najszybciej zamknąć pozycję akceptując małe straty. Analogicznie przedstawia się sprawa wyjścia z rynku w trendzie spadkowym. Ambitny spekulant postanowił wykorzystać krótkookresową tendencję wzrostową i zajął pozycję. Cena posiadanych przez niego akcji rosła, aby po kilku dniach osiągnąć linię długoterminowego trendu spadkowego, wyznaczającą opór. Oczywiście można mieć nadzieję, że to właśnie długoterminowa linia zostanie pokonana, ale statystyki, a co za tym idzie teoria analizy technicznej zdecydowanie doradzają zamknięcie pozycji w takiej sytuacji.Przełamanie wsparcialub oporu"Kiedy poziomy wsparcia lub oporu zostają wyraźnie pokonane, zaczynają pełnić rolę przeciwstawną do dotychczasowej". Innymi słowy, pokonane wsparcie będziemy mogli określać mianem oporu i odwrotnie. Warto też wiedzieć, że pokonanie linii oporu jest zapowiedzią kontynuacji wzrostów, natomiast jeżeli przełamane zostanie wsparcie, inwestorzy mogą oczekiwać dalszych spadków.Warto zaznaczyć, że istnieje w analizie technicznej pojęcie naruszenia linii. Oznacza to, że jeżeli pokonany zostanie opór lub wsparcie (dotyczy to również linii trendu itp.), potwierdzeniem wagi przebicia jest dystans, jaki ceny przebyły od czasu przekroczenia. Jeżeli np. kurs spadnie o dwa procent poniżej wsparcia, a następnie wykres wróci powyżej przebitej linii, będzie można mówić tylko o naruszeniu. Wszystko zależy od indywidualnej interpretacji. Moim zdaniem, jeżeli ceny oddalą się od linii o 3-4 procent, można ją uznać za pokonaną.Panorama SpółekZamieszczane w Panoramie Spółek wartości określające wsparcie i opór wyznaczane są na podstawie dołków i szczytów. W opisie każdej rubryki mogą być zamieszczone dwie wartości. Pierwsza oznacza najbliższy poziom (krótkoterminowy), na jakim można oczekiwać równowagi pomiędzy popytem i podażą, druga ma charakter średnioterminowy i obowiązuje po pokonaniu pierwszego wsparcia/oporu. Często wpisana jest tylko jedna wartość - powody takiego stanu rzeczy mogą być różne - np. kolejny poziom wsparcia lub oporu może nie istnieć lub być trudny do wyznaczenia. Zdarza się również, że któraś z rubryk jest pusta - jest to sygnałem, że cena znalazła się w najniższym lub najwyższym punkcie na wykresie (w ujęciu długoterminowym). Zamieszczane w Panoramie Spółek informacje inwestorzy mogą wykorzystać w różny sposób. Mogą pomóc określić panujące na rynku tendencje, dla innych mogą być podstawą do otwarcia lub zamknięcia pozycji.Wsparcie i opór pozwalają potwierdzić panujące na rynku tendencje. Dają także możliwość wyczytania z wykresu najprostszych sygnałów umożliwiających korzystne otwarcie lub zamknięcie pozycji. Umiejętność ich wyznaczenia jest rzeczą bardzo ważną, wręcz niezbędną, jeżeli analizujemy rynek wykorzystując analizę techniczną. Opisy zamieszczane w Panoramie Spółek nie zastąpią indywidualnej, dogłębnej oceny sytuacji, jednak mogą wydatnie pomóc w ogólnej ocenie rynku. Następny odcinek cyklu poświęcony będzie sile relatywnej.

Piotr Żychliński, analityk Parkietu