Masa w TFI, rzeźba u maklerów

Na koniec I półrocza Polacy mieli otwartych ponad 1,4 mln kont IKE i IKZE, a najwięcej z nich prowadziły TFI. Jeśli chodzi o aktywa, które sięgały już łącznie prawie 31 mld zł, liderem jest jednak branża maklerska. I to w jej przypadku aktywa przyrastają najszybciej.

Według danych Komisji Nadzoru Finansowego na koniec I połowy 2024 r. banki, zakłady ubezpieczeń, TFI, PTE oraz domy maklerskie prowadziły łącznie prawie 881,4 tys. indywidualnych kont emerytalnych (IKE) oraz 526,3 tys. indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). W której z branż cieszą się one największą popularnością? Wbrew pozorom odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta.

Inwestorzy giełdowi dbają o emeryturę

Gdyby patrzeć jedynie na liczbę prowadzonych IKE i IKZE, odpowiedź była oczywista: niekwestionowanym liderem rynku kont emerytalnych jest branża TFI. Na koniec I półrocza firmy z tego obszaru prowadziły 466,2 tys. IKE oraz 227,5 tys. IKZE. Dawało to im odpowiednio około 53 proc. udziału w rynku IKE i ponad 43 proc. w rynku IKZE.

Jednak im bardziej zagłębimy się w statystyki, tym sytuacja staje się coraz mniej oczywista. Liczba prowadzonych kont nie przekłada się bowiem na ich faktycznie wykorzystanie.

Na koniec I półrocza Polacy mieli na kontach IKE zgromadzone aktywa o wartości 20,4 mld zł. I chociaż to TFI prowadzą zdecydowanie najwięcej tych kont, to najwięcej pieniędzy płynie w kierunku IKE prowadzonych przez biura i domy maklerskie. Polacy mieli na koniec I półrocza zgromadzonych na nich ponad 8 mld zł. Branża TFI zgromadziła z kolei blisko 5,4 mld zł. Na bankowych IKE było prawie 3,3 mld zł, w zakładach ubezpieczeń ponad 3,4 mld zł, a w PTE „zaledwie” 0,3 mld zł.

Zaciętą walkę o pieniądze klientów widać także w przypadku IKZE. Na nich Polacy mieli na koniec czerwca zgromadzone aktywa o wartości ponad 10,3 mld zł. Prym wiodą tutaj TFI, w przypadku których wartość aktywów wynosi 4,37 mld zł. Dystans do nich systematycznie skraca jednak branża maklerska, choć wciąż przewaga TFI jest dość wyraźna. Wartość aktywów na IKZE w podmiotach prowadzących działalność maklerską wynosiła bowiem na koniec I półrocza 2,1 mld zł. W PTE było 1,73 mld zł, w zakładach ubezpieczeń niemal 1,55 mld zł, a w bankach nieco ponad 0,6 mld zł.

To jednak klienci branży maklerskiej w największym stopniu wykorzystują możliwości, jakie dają IKE i IKZE. Widać to na przykładzie średnich wpłat dokonywanych na te konta. Te w I półroczu w przypadku rynku IKE wynosiły 4,7 tys. zł, podczas gdy tegoroczny limit wpłat to prawie 23,5 tys. zł. W tym przypadku klienci biur maklerskich biją wszystkich na głowę. Ich średnia wpłata wynosiła bowiem aż 13,8 tys. zł. W bankach sięgała ona 6,1 tys. zł, w PTE 3,9 tys. zł, w TFI 2,3 tys. zł, a w zakładach ubezpieczeń jedynie 1,9 tys. zł.

Sytuacja podobnie wygląda w przypadku IKZE, w przypadku których również klienci brokerów wykazują się największą skłonnością do wykorzystywania rocznych limitów wpłat. Średnia wpłata dla wszystkich IKZE ukształtowała się na poziomie 2,8 tys. zł. W przypadku osób na etacie wynosiła ona 2,4 tys. zł, a samozatrudnionych 5,1 tys. Przypomnijmy, że tegoroczne limity na IKZE dla tych grup wynoszą niecałe 9,4 tys. zł i ponad 14 tys. zł.

Najbliżej ich wypełnienia byli klienci biur i domów maklerskich. Ich średnia wpłata na IKZE w I półroczu wyniosła 7,6 tys. zł. W PTE było to 3,8 tys. zł, w bankach 3,1 tys. zł, w zakładach ubezpieczeń 2 tys. zł, a w TFI 1,8 tys. zł.

Wiatr zmian

Patrząc na statystyki prezentowane przez KNF, można dojść do wniosku, że „masę” na rynku IKE i IKZE robią przede wszystkim TFI, ale nad „rzeźbą” mocno pracują głównie klienci biur i domów maklerskich. Rynek IKE i IKZE na przestrzeni lat przechodzi zmiany. Świadomość emerytalna Polaków rośnie, a to skłania ich do szukania dodatkowych sposobów odkładania na emeryturę właśnie poprzez produkty indywidualne. Tylko w ciągu ostatnich trzech lat wartość aktywów zgromadzonych na IKE i IKZE w skali całego rynku wzrosła z 18,3 mld zł do 30,7 mld zł, czyli prawie o 70 proc.

Trzy lata temu Polacy w ramach IKE korzystali przede wszystkim z oferty TFI, gdzie wartość aktywów wynosiła niecałe 4,5 mld zł. Kolejne były zakłady ubezpieczeń z wynikiem 3,1 mld zł, a dopiero za nimi liderująca obecnie branża maklerska. Trzy lata temu mogła pochwalić się wynikiem 2,9 mld zł. Oznacza to, że w ciągu 36 miesięcy pod zaliczyła ona wzrost aktywów prawie o 180 proc. Żadna inna branża nawet nie zbliżyła się do tego wyniku, a cały rynek IKE urósł „zaledwie” o 56 proc.

Również w przypadku IKZE to maklerskie produkty rozwijają się najszybciej. W ciągu trzech lat wartość aktywów zgromadzonych na maklerskich IKZE wzrosła prawie o 290 proc. Wynik ten okazał się nieosiągalny dla reszty podmiotów. Cały rynek IKZE pod względem wartości aktywów wzrósł z kolei o niecałe 100 proc.

Jakie IKE i IKZE wybierają Polacy i jak z nich korzystają?

• Na koniec I połowy 2024 r. Polacy mieli otwartych prawie 881,4 tys. kont IKE oraz niemal 526,3 tys. IKZE. Wartość zgromadzonych na nich aktywów wynosiła odpowiednio 20,4 mld zł i 10,3 mld zł.

• Liderem pod względem kont IKE na koniec I połowy 2024 r. była branża TFI – miała 466,2 tys. rachunków. Na drugim miejscu były zakłady ubezpieczeń z wynikiem 174,4 tys., a na trzecim domy maklerskie, które prowadziły 146 tys. IKE.

• Liderem pod względem kont IKE na koniec I połowy 2024 r. również była branża TFI – miała 227,5 tys. rachunków. Drugie miejsce należało jednak do maklerów, którzy prowadzili 91,7 tys. kont. Na trzeci miejscu były zakłady ubezpieczeń z wynikiem 89,9 tys.

• Pod względem wartości zgromadzonych aktywów na IKE liderem na koniec czerwca była branża maklerska. Jej wynik to prawie 8,06 mld zł. Za nią znalazła się branża TFI z wynikiem prawie 5,4 mld zł, a następnie zakłady ubezpieczeń z aktywami na poziomie 3,4 mld zł.

• W przypadku IKZE największe aktywa były zgromadzone w TFI, wynosiły 4,37 mld zł. Dalej była branża maklerska z 2,06 mld zł oraz PTE z 1,73 mld zł aktywów.