KRUS rozpocznie od siebie

Znane są już założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych rolników. Rząd planuje zróżnicowanie składek i zmianę sposobu naliczania świadczeń. Zanim to jednak nastąpi, w KRUS ma powstać nowy system informatyczny. Czy powinien?

W Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rozpoczęto przygotowania do zapowiadanej reformy systemu ubezpieczeń dla rolników. Z dokumentów, do których dotarł "Parkiet", wynika, że wprowadzane w przyszłości zmiany dotyczą kręgu osób obejmowanych ubezpieczeniem, zasad ustalania wymiaru składek oraz prawa i wysokości świadczeń z ubezpieczenia. Zmodyfikowane zostaną też zasady finansowania systemu.

Jakie zmiany?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozważa utworzenie ewidencji osób prowadzących działalność rolniczą. W KRUS mogliby pozostać tylko ci, którzy zostaliby zarejestrowani w nowym systemie. O objęciu ubezpieczeniem ma decydować fakt prowadzenia działalności rolniczej, a nie bycie właścicielem użytków rolnych, tak jak to jest obecnie.

Jednocześnie proponuje się, aby w przypadku osób, dla których działalność rolnicza jest podstawowym źródłem dochodu, ubezpieczenie w KRUS było obowiązkowe. Wszystkie osoby pracujące w gospodarstwach będą też musiały płacić składki na ubezpieczenie wypadkowe w rolniczej kasie. Resort planuje także wprowadzenie możliwości kontynuowania lub ubezpieczenia w KRUS dla osób prowadzących działalność pozarolniczą na niewielką skalę i to do czasu rozwinięcia firmy.

I jeszcze zapłacą więcej

MRiRW proponuje również, aby zróżnicować składkę. Jej wysokość będzie uzależniona od wielkości standardowej nadwyżki bezpośredniej (SNB), czyli wskaźnika, stosowanego w krajach Unii Europejskiej do oceny wielkości ekonomicznej gospodarstw. Chodzi o to, że rolnik co roku informowałby o rodzaju i rozmiarze produkcji, co pozwoliłoby ustalić wielkość ekonomiczną jego gospodarstwa. Podobny system jest wykorzystywany przy naliczaniu płatności bezpośrednich. Wypłacana emerytura lub renta będzie zależała od wysokości i okresu płacenia składki.

Kosztowny system...

Zanim zapadną decyzje w sprawie reformy systemu ubezpieczeń, ma powstać Zintegrowany System Informatyczny (ZSI), służący do obsługi KRUS. Do 2009 r. powstanie również Centralny Zasób Danych Osobowych. Docelowa informatyzacja KRUS ma też zapewnić całkowite przejście tej instytucji na system stosowania dokumentów elektronicznych.

Baza danych będzie automatycznie wymieniała dane z instytucjami z sektora użyteczności publicznej oraz Unii Europejskiej. - Podejmowane przez nas działania zakładają dostosowanie tego systemu do mechanizmu zróżnicowania składki, który w przyszłości może zostać zastosowany w ramach reformy społecznych ubezpieczeń rolnych - przyznaje dyrektor Biura Infrastruktury Informatycznej i Ochrony Informacji Mariusz Ulicki.

...powstanie za wcześnie

Zdaniem ekspertów, decyzja o budowie nowego, dużego systemu informatycznego przed ostatecznym określeniem kształtu systemu ubezpieczeń może spowodować, że w przyszłości KRUS na dostosowanie się do reformy będzie musiał wydać bardzo dużo pieniędzy.

- To jest stawianie sprawy na głowie. W taki sposób nie można projektować systemów informatycznych - uważa Tomasz Kulisiewicz, analityk rynku informatycznego. Jego zdaniem, najpierw należy określić, kto będzie płatnikiem składek oraz jaki będzie sposób ich obliczania, a dopiero potem można przystąpić do tworzenia systemu informatycznego. - W przeciwnym razie koszt tworzenia tego oprogramowania może być gigantyczny - stwierdza Kulisiewicz.

Kto korzysta z Kasy?

-Według stanu na 31 grudnia 2007 r., ubezpieczeniu społecznemu rolników podlegało niemal

1,6 osób, w tym liczba płatników

wynosiła niespełna 1,2 mln.

-Emerytury i renty uzyskiwało nieco ponad 1,5 mln świadczeniobiorców.

Ponad 70 tys. osób ubezpieczonych w KRUS prowadziło jednocześnie działalność gospodarczą.-Z ewidencji płatników i ubezpieczonych KRUS wynika, że rolnicy prowadzący uprawy na powierzchni od 1 do 10 ha stanowią więcej niż 67 proc. właścicieli wszystkich gospodarstw. Gospodarstwa wielkoobszarowe (liczące więcej niż 50 ha) to zaledwie 0,9 proc.

-W ustawie budżetowej na 2008 r. na dotację dla KRUS przeznaczono 15,7 mld zł, z czego 12,8 mld stanowi uzupełnienie Funduszu Emerytalno-Rentowego, z którego wypłacane są świadczenia.

W kwocie dotacji do FER uwzględniono świadczenia za gospodarstwa przekazane Skarbowi Państwa przed 1990 r. W ubiegłym roku zobowiązania z tego tytułu wyniosły około 1,4 mld zł.

Tomasz Kulisiewicz

Analityk rynku informatycznego

To może być bardzo kosztowny system

Możemy popełnić ten sam błąd, który wystąpił przy informatyzacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wtedy rozpoczęto budowę systemu informatycznego jeszcze przed określeniem zasad reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Konsekwencje znamy wszyscy. Budowa infrastruktury i oprogramowania kosztowała znacznie więcej niż powinna, a z ciągłych zmian legislacyjnych niezadowolony był nawet wykonawca, chociaż zarobił na tym niezłe pieniądze. Tak się po prostu nie da pracować. Dlatego uważam, że najlepiej poczekać na konkretne rozwiązania ustawowe. Oczywiście można to robić w takiej kolejności, jak to proponuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, ale wtedy wszystko będzie kosztowało nawet pięć razy więcej niż normalnie.