Na rynku rośnie konkurencja

Sylwester Bogacki | Z prezesem Polskiej Spółki Gazownictwa, rozmawia Tomasz Furman

Polska Spółka Gazownictwa to przedsiębiorstwo, które ma monopol na naszym rynku w zakresie dostaw błękitnego paliwa gazociągami dystrybucyjnymi do końcowych odbiorców. Na ile szacujecie swój udział w branży?

PSG dystrybuuje 90 proc. gazu na polskim rynku. Co roku dostarczamy do polskich domów, przedszkoli, szkół, szpitali oraz firm około 10 mld m sześc. gazu. Nasi konkurenci, których jest ponad 40, dostarczają około 1 mld m sześc. W tych wyliczeniach nie uwzględniamy dużych przedsiębiorstw, które są bezpośrednio podpięte pod gazociągi przesyłowe Gaz-Systemu lub złoża gazu. Mówiąc o monopolu, należy pamiętać, że tak naprawdę każdy, kto posiada gazociąg dystrybucyjny na danym terenie, ma tam monopol. Nie znam sytuacji, by jakakolwiek firma zdecydowała się budować konkurencyjny gazociąg dystrybucyjny obok już istniejącego. Rynek energii zmienia się jednak na tyle dynamicznie, że już dzisiaj przygotowujemy się na rosnącą, na razie powoli, ale jednak, konkurencję, szczególnie ze strony alternatywnych źródeł energii. W tej walce o klienta dynamicznie powiększamy sieć i wprowadzamy inne prokonsumenckie działania. Nasz cel to zwiększenie dystrybucji do 12 mld m sześc. w ciągu najbliższych kilku lat. Dodatkowo, patrząc na to, co się dzieje w innych państwach UE, zauważamy, że zmienią się w najbliższym czasie potrzeby klienta. I tutaj w gospodarstwach domowych czeka nas największa rewolucja.

W gazociągi inwestujecie ogromne kwoty. Ile to będzie w tym roku?

Na rozbudowę i modernizację sieci zamierzamy w najbliższych latach wydać ok. 12 mld zł. W tym roku aż 1,2 mld zł. Z tej kwoty około pół miliarda złotych to inwestycje w wymianę przestarzałych gazociągów, których cały czas mamy bardzo dużo. Pozostałą kwotę przeznaczymy na rozwój nowych projektów. To ogromne kwoty, a ograniczenia wynikające z ustalonego przez URE poziomu taryf sprawiają, że musimy szukać oszczędności w samej spółce. Właśnie kończymy rozpoczętą w 2013 roku konsolidację. Synergie, które znaleźliśmy, już dzisiaj przynoszą wymierne oszczędności, które przeznaczymy na dalsze inwestycje.

Dlaczego ciągle mamy duży udział starych gazociągów?

Podstawowym obowiązkiem PSG, jako operatora systemu dystrybucyjnego, jest zagwarantowanie bezpieczeństwa i ciągłości dostaw gazu ziemnego do odbiorców. Sieć, którą zarządzamy, jest bezpieczna, ale też wymagania w tym zakresie ulegają zmianom. Posiadamy ponad 170 tys. km gazociągów, z czego 1/4 ma więcej niż 25 lat, a niektóre wiekiem sięgają nawet czasów Centralnego Okręgu Przemysłowego. Wiele z nich to gazociągi stalowe. Obecnie szersze zastosowanie mają gazociągi z polietylenu, bardziej bezpieczne, efektywne i wytrzymałe. W związku z tym musimy stale inwestować w modernizacje gwarantujące poprawę i utrzymanie stanu technicznego naszych gazociągów.

Gdzie w Polsce jest najwięcej gazociągów z rur stalowych?

Najwięcej gazociągów stalowych występuje w województwach śląskim i podkarpackim. W najbliższym okresie, w celu poprawy bezpieczeństwa, ale też zmniejszenia strat sieciowych, planujemy modernizację 2 tys. km czterdziestoletnich gazociągów.

Kolejny kierunek inwestowania PSG to budowa nowych gazociągów. Kiedy na mapie naszego kraju znikną tzw. białe plamy, czyli tereny dotąd niezgazyfikowane?

Powszechny dostęp do gazu w Polsce może się wydawać oczywisty. Niestety, terenów do gazyfikacji ciągle jest sporo. Przed nami jeszcze wiele do zrobienia w tym zakresie – więcej, niż wynoszą nasze aktualne możliwości inwestycyjne. Jesteśmy zobowiązani przyłączyć do sieci każdego odbiorcę, który zwróci się do nas, o ile spełnione są warunki techniczne i ekonomiczne. Nie każdy projekt daje jednak odpowiednią stopę zwrotu z inwestycji. W naszym przypadku URE określiło ją na poziomie minimum 3,6 proc. w skali roku. Nie jest to dużo. PSG jak każda firma musi w pierwszej kolejności wybierać takie projekty, które zagwarantują najlepsze efekty ekonomiczne i dają szanse na szybki zwrot zainwestowanych pieniędzy. W efekcie gros inwestycji dotyczy budowy gazociągów do odbiorców przemysłowych zgłaszających zapotrzebowanie na stosunkowo duże ilości gazu. Przy okazji gazyfikujemy też pobliskie miejscowości.

Czy korzystacie z dotacji?

Od kilku lat z powodzeniem pozyskujemy też dotacje unijne. Sięgają one 40 proc. wartości inwestycji. W perspektywie budżetowej UE na lata 2007–2013 realizujemy 18 dużych inwestycji, w ramach których wybudowanych zostanie przeszło 1 tys. km gazociągów. W ten sposób najczęściej gazyfikujemy całe gminy, tak jak w przypadku zakończonej właśnie budowy 100 km gazociągów we Włodawie w Lubelskiem. W perspektywie 2014–2020 również planujemy ubiegać się o dofinansowanie do naszych inwestycji.

A co z Warmią i Mazurami? Od wielu lat to klasyczny przykład białej plamy na mapie terenów zgazyfikowanych.

Faktycznie, jest to obszar, którego gazyfikacja wiąże się z ogromnymi problemami ze względu na brak gazociągów przesyłowych. Sytuacja powinna się poprawić, gdy powstanie połączenie przesyłowe z Polski na Litwę, które będzie mogło stanowić źródło gazu dla naszych lokalnych sieci dystrybucyjnych. Niezależnie od tego, od kilku lat mocno inwestujemy na tym obszarze. Zrealizowaliśmy m.in. projekt PESO, czyli gazyfikację miast Pisz, Ełk, Suwałki i Olecko. Gaz ziemny dostarczany jest jednak nie z ogólnopolskiej sieci, ale w oparciu o skroplony LNG. Dostarczany jest on cysternami w stanie płynnym do stacji regazyfikacji, a potem już w stanie gazowym naszą lokalną siecią do klientów.

Jakie perspektywy ma PSG?

Musimy się zmienić wewnętrznie, aby klienci mieli coraz większy komfort współpracy z nami. Dodatkowo musimy przeprowadzić olbrzymi projekt, który zapewni Polakom pełen dostęp do sieci gazowej, a także nowoczesne rozwiązania, których zaczynają oczekiwać. Dla przykładu: dziś w okolicach Warszawy często musimy odmawiać przyłączenia, gdyż sieć przesyłowa nie jest w stanie zapewnić realizacji dodatkowych dostaw. Dopiero budowany przez Gaz-System tzw. ring warszawski zmieni tę sytuację. W branży sytuacja jest jednak dużo bardziej złożona. Po pierwsze, rośnie nasza bezpośrednia konkurencja. Dużo większa wydaje się jednak konkurencja alternatywnych dostawców energii. Coraz więcej potencjalnych odbiorców, zamiast z gazu, woli korzystać z energii elektrycznej. Do ogrzewania domów pozyskują ją np. z instalacji solarnych. W nowych budynkach mieszkalnych już niemal wcale nie ma kuchenek gazowych, tylko masowo instalowane są kuchenki elektryczne i indukcyjne. Więcej gazu chcą za to firmy, zwłaszcza z takich branż jak przemysł samochodowy i huty szkła.

Jakie wyniki wypracowała w ubiegłym roku PSG?

Zanotowaliśmy 4,21 mld zł przychodów i 850 mln zł zysku netto. W 2013 r. wyniki wyniosły odpowiednio 4,25 mld zł i 562 mln zł. Wyniki za 2014 r. są więc znacznie lepsze od tych za 2013 r., a w tym roku zamierzamy je jeszcze poprawić. Wygląda to obiecująco, ale biorąc pod uwagę potrzeby inwestycyjne nasze oraz naszego właściciela, to musimy się nadal zmieniać.

Jaką część zysków przekazujecie w formie dywidendy PGNiG?

Zgodnie z naszą strategią jest to połowa zysku netto PSG. Cała grupa kapitałowa PGNiG musi się rozwijać. Pieniądze w znacznej części są więc przekazywane na poszukiwania i wydobycie ropy oraz gazu.

Zyskowna spółka

Sylwester Bogacki jest prezesem PSG od niespełna roku. W latach 2007–2014 kierował Wikaną, firmą zajmującą się procesem inwestycyjnym, budową i sprzedażą mieszkań, a w latach 2004–2005 szefował Towarzystwu Budownictwa Społecznego LPBO.

Wypracowane w ubiegłym roku przez PSG wyniki finansowe stanowiły 12,3 proc. przychodów grupy PGNiG oraz aż 30,1 proc. jej zarobku. W 2014 r. spółka dostarczyła ponad 9,3 mld m sześc. gazu ziemnego do końcowych klientów.