Long straddle

Opcja jest instrumentem finansowym, pozwalającym inwestorowi stosować różnorodne strategie inwestycyjne. Umożliwia osiągnięcie zysku nawet wtedy, gdy określenie przyszłej tendencji na rynku jest bardzo trudne. Ostatnie tygodnie notowań na giełdzie warszawskiej były dobrą okazją do zastosowania złożonych strategii opcyjnych.

Rozważmy sytuację inwestora, pragnącego w pierwszej połowie listopada zakupić akcje lub otworzyć pozycję na kontraktach futures. Trwający od ponad dwóch miesięcy trend boczny, z dużą amplitudą wahań kursów, stwarzał duże ryzyko inwestycyjne. Kierunek wybicia z kształtującej się formacji trójkąta był bardzo niepewny. Pewne było natomiast, że w momencie wybicia zmienność rynku wzrośnie. Jeśli inwestor źle oceniłby sytuację, naraziłby się na dotkliwe straty.

W poniedziałek, 17 listopada, notowania spadły w kierunku dolnego ograniczenia formacji. Przy poziomie zbliżonym do 1500 pkt na indeksie WIG20 alternatywy notowań były teoretycznie dwie. Pierwsza - wsparcie zadziała, co pozwoli powrócić w okolice oporu na 1700 pkt. Możliwe było nawet osiągnięcie wyższego poziomu, jeśli bariera ta zostanie pokonana. Druga - 1500 pkt "pęknie", co otworzy indeksowi drogę do spadku co najmniej do poziomu 1300 pkt, wynikającego z wysokości formacji.

Mając na uwadze oczekiwane zwiększone wahania rynku, inwestor może zastosować jedną ze złożonych strategii opcyjnych, np. long straddle, i osiągnąć duże zyski bez względu na kierunek przyszłych zmian cen. Long straddle jest strategią kombinacyjną (combination). Polega na jednoczesnym nabyciu opcji kupna i opcji sprzedaży, opiewających na ten sam instrument bazowy, o jednakowych kursach wykonania i tych samych terminach wygaśnięcia.

Załóżmy, że 17 listopada inwestor zajmuje długie pozycje na grudniowych opcjach kupna i sprzedaży, zgodnie z zasadami strategii long straddle (long call + long put). Kurs wykonania obu kontraktów wynosi 1500 punktów. Inwestor kupuje na zamknięciu opcję call po 65 pkt (tzn. za 650 zł, 65 pkt x 10 zł.) i opcję put po 37 pkt (czyli za 370 zł). (Kupując te opcje po kursach minimalnych w tym dniu, odpowiednio 62 i 29 pkt, obniżyłby łączny koszt transakcji o ponad 10%).

Opcje zostaną wykonane, gdy "będą w cenie" (in-the-money). Dla opcji kupna sytuacja taka zaistnieje, gdy kurs realizacji (kurs rozliczeniowy w dniu zapadalności instrumentu) będzie wyższy od kursu wykonania (1500 pkt), a dla opcji sprzedaży - niższy od kursu wykonania.

Jeżeli kurs realizacji opcji wyniesie dokładnie 1500 pkt, inwestor poniesie maksymalną stratę (patrz wykres). Będzie ona równa sumie premii, jakie zapłacił wystawiającym, czyli 1020 zł [(65+37) x 10 zł]. Jeżeli rozliczenie dokonywane będzie po kursie mieszczącym się w przedziale od 1398 do 1602 pkt, inwestujący nadal poniesie stratę, ale będzie ona tym mniejsza, im bardziej kurs odchyli się od wielkości 1500 pkt. Przekroczenie przez indeks podanych powyżej wartości będzie oznaczało, że osiągnięty został zysk z transakcji.

Strategią odwrotną do zaprezentowanej jest short straddle, polegająca na wystawieniu opcji kupna i opcji sprzedaży na ten sam instrument bazowy, o jednakowych cenach realizacji i terminach wygaśnięcia. Stosowana jest wtedy, gdy oczekiwana zmienność cen ma być niewielka. Tym większy będzie dochód wystawiającego, im bardziej wartość rynkowa instrumentu bazowego będzie zbliżona do wielkości wykonania określonej w kontrakcie opcyjnym. Oczywiście, w sytuacji odwrotnej, gdy rozpiętość między tymi wielkościami będzie duża, inwestor poniesie stratę, która może być znaczna.

(autor jest pracownikiem naukowym

Zakładu Rynków Finansowych w Instytucie Ekonomii UMCS w Lublinie)

Literatura:

Jajuga K., Jajuga T. Inwestycje. Instrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, Warszawa 1999 r.

Wojciechowski I. Opcje na wybrane instrumenty finansowe jako narzędzie ograniczające ryzyko, Kraków 1999 r.