Banki otwierają się na sprzedaż kredytów

Branża zapowiada kolejne luzowanie wymogów dla klientów. Jednak powodem niskiej sprzedaży były nie tylko ograniczenia podażowe, ale też popytowe.

W 2020 r. banki z powodu pandemii zacieśniały polityki kredytowe, co w połączeniu z mniejszym popytem, szczególnie firm, skutkowało spadkiem sprzedaży kredytów. Od kilku miesięcy banki zmniejszają jednak warunki stawiane kredytobiorcom.

Nie tylko podaż, ale i popyt

Raport Narodowego Banku Polskiego za I kwartał potwierdza ten trend. Badanie NBP wskazuje, że w II kwartale banki złagodzą politykę kredytową wobec małych i średnich oraz nie zmienią wobec dużych firm. Oczekują wzrostu popytu we wszystkich segmentach kredytów dla przedsiębiorstw i obecne prognozy w tym zakresie są bardziej optymistyczne niż w I kwartale. W przypadku kredytów mieszkaniowych zapowiadane jest dalsze łagodzenie kryteriów polityki kredytowej i zdecydowana większość banków oczekuje dalszego wzrostu popytu na to finansowanie. Wobec kredytów konsumpcyjnych oczekiwane są niewielkie złagodzenie polityki kredytowej i wzrost popytu.

Zdaniem ekspertów to obiecujące informacje, bo optymizm banków dotyczy większości kredytów: mieszkaniowych, konsumpcyjnych i dla przedsiębiorstw. Na ile wpłynie to na wzrost sprzedaży? Sporo zależy od danego produktu i tego, czy ograniczeniem jest podaż czy popyt.

– W bankowości detalicznej bardzo mocno rozwija się sprzedaż hipotek, bo tu popyt jest bardzo mocny, oprócz finansowania mieszkań klienci coraz częściej wybierają domy, które są droższe i wymagają większych środków. Dobra sprzedaż hipotek powinna się utrzymać, dopóki stopy procentowe pozostaną na niskim poziomie. Szczególnie że banki już poluzowały politykę kredytową dla tych produktów. Nieco inaczej było w przypadku consumer finance, gdzie ograniczeniem sprzedaży ostatnio był nie tyle niższy popyt, co ostrożność banków i ostrzejsze polityki kredytowe. Jeśli dojdzie do ich poluzowania, to ograniczenie podażowe zmaleje i sprzedaż powinna odbić. Spodziewam się jednak, że na razie banki będą tu jeszcze ostrożne – mówi Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ.

Foto: GG Parkiet

W przypadku kredytów korporacyjnych spodziewa się raczej dalszej słabej sprzedaży. Wprawdzie w marcu było lekkie odbicie, a dodatkowo niebawem firmy będą musiały zwrócić część wielkiego wsparcia, które otrzymały w ramach rządowych tarcz antykryzysowych i być może zrefinansują się w bankach, ale często było w Polsce tak, że apetyt banków na sprzedaż był większy niż popyt zgłaszany przez firmy. – Poza tym inwestycje, które mogłyby pobudzić popyt na kredyty firm, ruszą pewnie dopiero w 2022 r. – dodaje.

Co z ryzykiem kredytowym

Na ile większy apetyt banków na ryzyko może odbić się wzrostem odpisów? – Poluzowanie polityk kredytowych mało da pod względem sprzedaży, bo i tak wymogi są już bardzo liberalne. Poza tym banki zdają sobie sprawę, że to droga donikąd – prędzej czy później luzowanie kończy się zwiększonymi odpisami na rezerwy. Kilka razy przerobiły tę lekcję i ich menedżerowie – może poza częścią banków państwowych – wiedzą, czym takie podejście się kończy – uważa Marcin Materna, dyrektor działu analiz Millennium DM.

– W 2020 r. koszty ryzyka w bankach były wyższe, ale i tak dalekie od tego, na co wskazywałoby tąpnięcie PKB. Zawiązane rezerwy były dużo niższe niż wprost wynikające z modelu, choć oczywiście uwzględnia on więcej zmiennych niż tylko dynamika PKB. Istnieje wprawdzie obawa, że po wygaśnięciu tarcz koszty ryzyka wzrosną, ale do tej pory banki podające wyniki za I kwartał przekazywały pozytywne informacje w tym zakresie, nawet lepsze niż oczekiwano. Zakładamy, że w kolejnych kwartałach PKB mocno odbije po powrocie do normalności, więc nie oczekuję konieczności zwiększania rezerw w krótkim okresie – uważa Sobolewski.