Fundusze PE będą inwestować w regionie

Obecne zawirowania nie pozostają bez wpływu na decyzje inwestorów, ale w dłuższej perspektywie kapitał powinien płynąć do naszego regionu szeroką falą.

Pomimo makroekonomicznych i geopolitycznych wyzwań Europa Środkowo-Wschodnia pozostanie atrakcyjnym miejscem inwestycji dla funduszy private equity – wynika z raportu Bain & Company, PFR Ventures i Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych.

Szanse i czynniki ryzyka

Europa Środkowo-Wschodnia, w tym Polska, ma szereg atutów. To m.in. trend nearshoringu, niższe niż na Zachodzie koszty produkcji oraz bliskość geograficzna ułatwiająca logistykę i eliminująca ryzyko występujące np. w krajach azjatyckich. Nie bez znaczenia jest również koszt logistyki.

– Ceny frachtu kontenerów co prawda są już poniżej absolutnych szczytów z 2021 r., ale cały czas są o 150 proc. wyższe niż w czasach przedcovidowych – zwraca uwagę Michał Krucan, dyrektor w firmie Azimutus. Ponadto gospodarki krajów Europy Zachodniej rosną wolniej niż nasz region. Przez ostatnie lata Polska rozwijała się o 2–3 pkt proc. rocznie szybciej niż strefa euro. Nie bez znaczenia jest również fakt, że w krajach CEE cały czas jest znaczący potencjał do konsolidacji.

– W wielu branżach udziały rynkowe są nadal rozdrobnione i kupowana spółka może być platformą do rozwoju „buy and build”, co nie zawsze jest możliwe na okrzepłych i ustabilizowanych rynkach zachodnich – mówi Krucan.

O tym, że w Europie Środkowo-Wschodniej jest duża przestrzeń do wzrostu inwestycji funduszy PE, świadczy też relatywnie niski ich udział w odniesieniu do PKB. W naszym regionie stanowią zaledwie 0,2 proc., podczas gdy w Europie Zachodniej odsetek ten jest cztery razy większy. Średnią w CEE zawyżają kraje bałtyckie z 0,77 proc., ale dla samej Polski odsetek ten wynosi już tylko 0,22 proc. Jest o 0,1 pkt proc. niższy dla Czech. W krajach zachodnich, jak Francja czy Wielka Brytania, przekracza 1 proc.

Z drugiej strony jednak dodatkowym czynnikiem ryzyka dla naszego regionu jest rosyjska agresja na Ukrainę.

– Bez wątpienia wojna w Ukrainie ma wpływ na branżę PE w regionie, szczególnie jeśli chodzi o pozyskiwanie finansowania i możliwości wyjścia z inwestycji – potwierdza Małgorzata Bobrowska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych, współzałożyciel i partner zarządzający Resource Partners. Podkreśla jednak, że są powody, by sądzić, że ten wpływ będzie krótkotrwały.

– Jak pokazała nasza ankieta, 86 proc. respondentów spodziewa się, że w ciągu jednego do dwóch lat ten negatywny wpływ na branżę zniknie. A po zakończeniu wojny wielu spodziewa się możliwości obopólnie korzystnego zacieśnienia współpracy z Ukrainą, szczególnie w budownictwie, przemyśle i usługach dla biznesu – podkreśla Bobrowska.

VC też powinno rosnąć

Atrakcyjność regionu wspierają też środki napływające z Unii Europejskiej. W latach 2007–2027 do Europy Środkowo-Wschodniej ma trafić 584 mld euro z funduszy spójności.

Obecne globalne spowolnienie gospodarcze, cykl zacieśniania polityki pieniężnej przez banki centralne i duża awersja do ryzyka uderzają stosunkowo mocno w rynek inwestycji venture capital, ale eksperci są przekonani, że w długoterminowej perspektywie on również ma przed sobą dobre perspektywy.

Wartość inwestycji venture capital w Europie Środkowo-Wschodniej w zeszłym roku była dziewięciokrotnie wyższa niż w 2015 r., przekraczając 4 mld euro. Maciej Ćwikiewicz, prezes PFR Ventures, podkreśla, że w całym regionie zaczyna być widoczny efekt koła zamachowego: twórcy odnoszących sukcesy start-upów sami zaczynają inwestować w fundusze venture capital lub bezpośrednio w spółki.

– Po dwóch dekadach budowania lokalnego ekosystemu fundusze private equity mają teraz wszystkie atuty, aby wykorzystać ten pozytywny trend do dalszego rozwoju. To samo dotyczy rynku venture capital. Spodziewamy się, że w ciągu najbliższych czterech lat wartość inwestycji VC może zwiększyć się dwu- lub nawet trzykrotnie – mówi Jacek Poświata, partner zarządzający w Bain & Company Poland/CEE.

Łączne PKB krajów regionu jest rzędu 1,3 bln euro. To wartość porównywalna z PKB krajów Beneluksu, Skandynawii, Korei Południowej czy Kanady.