Które spółki przygotowały najlepsze raporty za 2021 rok?

Czas na kolejną odsłonę konkursu The Best Annual Report. Eksperci ocenią, które spółki z rynku głównego i NewConnect opracowały najlepsze raporty roczne w kilku kategoriach.

To już XVII edycja konkursu, którego organizatorem jest Instytut Rachunkowości i Podatków, a jednym z patronów medialnych jest „Parkiet". Celem konkursu jest promowanie raportów rocznych o największej wartości użytkowej dla akcjonariuszy i inwestorów. Obecna edycja pod kilkoma względami różni się od poprzedniej.

– Przygotowanie raportów za 2021 rok oznaczało absolutną kumulację wyzwań dla komórek sprawozdawczych. Najważniejsza zmiana dotyczyła przygotowania raportu w formacie iXBRL. Standard obowiązuje od 2020 roku, ale dwie trzecie rynku skorzystały z możliwości przesunięcia i opublikowały swoje raporty dopiero teraz. Elektroniczna i przetwarzalna forma raportowania ma pomóc rynkowi w szybkiej analizie finansowej. Czy dotyczy to w równym stopniu inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych, jeszcze nie wiemy, ale z całą pewnością cały świat podąża w tym kierunku – mówi Małgorzata Gula, prezes Instytutu Rachunkowości i Podatków. – Kolejne wyzwania to prezentacja skutków pandemii w kolejnym roku, dodatkowych ujawnień związanych z taksonomią ESG i zrównoważonym rozwojem aż po zdarzenia po dacie bilansu spowodowane wojną w Ukrainie. Wydaje się więc, że zagadnienia związane z wyceną wielu spółek będą kluczowe dla rynku – dodaje Małgorzata Gula.

Kapituła konkursu jak co roku będzie oceniała: sprawozdanie z działalności, skonsolidowane sprawozdanie finansowe według MSSF/MSR, oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego, raport zintegrowany i sprawozdanie o wynagrodzeniach.

Kapituła oceni m.in., jak firmy poradziły sobie z raportowaniem wpływu pandemii Covid-19 na działalność i wyniki. – Raporty za 2021 rok powinny też uwzględniać znacznie większą dawkę ujawnień niefinansowych, w tym w szczególności na temat zagadnień związanych ze zmianami klimatu i konsekwencjami ryzyka klimatycznego oraz ujawnień wymaganych przez taksonomię UE. W przypadku instytucji finansowych szczególną uwagę zwrócimy na kwestię opisu ryzyka kredytowego – mówi prof. Monika Marcinkowska z Uniwersytetu Łódzkiego, przewodnicząca zespołu oceniającego sprawozdanie z działalności.

Także w przypadku sprawozdania finansowego rośnie rola ujawnień związanych z kwestiami klimatycznymi i ESG. – Organy nadzoru nad rynkami finansowymi podkreślają, że konieczne jest, aby spółki dokonały oceny wpływu i ryzyka związanego z klimatem na ich działalność i wyniki finansowe i dokonały stosownych ujawnień w sprawozdaniu finansowym na temat kwestii związanych z klimatem – mówi Tomasz Konieczny, partner PwC, członek zespołu oceniającego sprawozdanie finansowe w konkursie The Best Annual Report.

Organizatorzy czekają na zgłoszenia spółek z rynku głównego i NewConnect do konkursu.

W kolejnych miesiącach sprawozdania wezmą na warsztat członkowie kapituły. Ogłoszenie laureatów i rozdanie nagród zaplanowane jest na połowę października.

Więcej informacji o konkursie pod adresem: https://irip.pl/o-konkurs-the-best-annual-report 

materiały prasowe

KOMENTARZE

Raporty roczne za 2021 r. – czy inwestorzy otrzymali więcej użytecznych informacji?

Małgorzata Gula, prezes zarządu Instytutu Rachunkowości i Podatków, organizatora konkursu „The Best Annual Report”

Ogłaszamy kolejną XVII edycję konkursu „The Best Annual Report”, w którym oceniamy raporty roczne emitentów pod kątem wartości użytkowej dla akcjonariuszy i inwestorów.

Przygotowanie raportów rocznych 2021 to absolutna kumulacja wyzwań dla komórek sprawozdawczych. Najważniejsza zmiana dotyczyła przygotowania raportu w formacie ixbrl. Standard obowiązuje od 2020 roku, ale dwie trzecie rynku skorzystało z możliwości przesunięcia i opublikowało swoje raporty dopiero teraz. Elektroniczna i przetwarzalna forma raportowania ma pomóc rynkowi w szybkiej analizie finansowej. Czy dotyczy to w równym stopniu inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych, jeszcze nie wiemy, ale z całą pewnością cały świat podąża w tym kierunku.

Kolejne wyzwania to prezentacja skutków pandemii w kolejnym roku, dodatkowych ujawnień, związanych z taksonomią ESG i zrównoważonym rozwojem aż po zdarzenia po dacie bilansu spowodowane wojną w Ukrainie. Wydaje się więc, ze zagadnienia związane z wyceną wielu spółek będą kluczowe dla rynku.

W związku z tak wieloma wyzwaniami sprawozdawczymi wydaje się wielce właściwe wejście w życie Dyrektywy o Zrównoważonym Rozwoju od 2024 roku. Warto jednak podkreślić, że kierunki rozwoju tej sprawozdawczości wskazują raport zintegrowany jako najbardziej rekomendowaną formę raportowania korporacyjnego, co niezwykle cieszy organizatorów konkursu, którzy od kilku lat oceniają ten rodzaj raportu.

Kapituła konkursu „The Best Annual Report” jak co roku będzie oceniała: sprawozdanie z działalności, skonsolidowane sprawozdanie finansowe wg MSSF/MSR, oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego, raport zintegrowany i sprawozdanie o wynagrodzeniach.

Sprawozdanie z działalności za 2021 r. – czego powinni oczekiwać inwestorzy?

Prof. Monika Marcinkowska, Uniwersytet Łódzki, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report”, przewodnicząca zespołu oceniającego sprawozdanie z działalności

Jurorzy konkursu „The Best Annual Report” szykują się do pracy – przed nami ocena sprawozdań za 2021 rok. Był to rok pełen wyzwań, który upłynął pod znakiem wielu zmian oraz niepewności. W ten sam sposób rozpoczął się rok 2022, kiedy spółki sporządzały raporty za miniony okres – i musiały uwzględnić w tych dokumentach zdarzenia po dacie bilansu.

Heraklit z Efezu odnotował, że „jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana”. Można tę konstatację rozszerzyć, wskazując, że jedyną stałą i pewną rzeczą w życiu jest niepewność. Zadaniem sprawozdania z działalności jest zmniejszenie niepewności – ułatwienie zrozumienia sprawozdań finansowych, wyjaśnienie tła zaraportowanych wyników i uszczegółowienie ich. Sprawozdanie to łącznie z oświadczeniem o danych niefinansowych lub odrębnym raportem daje także możliwość wyjaśnienia niefinansowych aspektów, które mogą istotnie wpływać na działalność, wyniki i wartość przedsiębiorstwa. W ostatnich latach szczególnie ważne staje się też opisanie ryzyka i niepewności, na które narażona jest spółka oraz wskazanie sposobów ich mitygacji.

W tym roku kapituła – oceniając sprawozdanie z działalności – zwróci zatem szczególną uwagę na kwestie raportowania wpływu pandemii Covid-19 na działalność i wyniki przedsiębiorstwa oraz na zagadnienia ryzyka i sposobów zarządzania nim w podmiocie. Raporty za 2021 rok powinny też uwzględniać znacznie większą dawkę ujawnień niefinansowych, w tym w szczególności na temat zagadnień związanych ze zmianami klimatu i konsekwencjami ryzyka klimatycznego oraz ujawnień wymaganych przez taksonomię UE. W przypadku instytucji finansowych szczególną uwagę zwrócimy na kwestię opisu ryzyka kredytowego (oczekiwanych strat kredytowych).

Powyższe aspekty są zbieżne z priorytetami w zakresie egzekwowania przepisów w odniesieniu do rocznych sprawozdań finansowych za rok 2021 wskazanymi przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

Raporty opublikowane po agresji Rosji na Ukrainę powinny uwzględniać informacje o wpływie wojny na emitenta. Ponieważ jednak niektóre spółki ogłaszały raporty wcześniej, ten element nie będzie obowiązującym kryterium oceny raportów za 2021 rok. Sposób opisu tego zagadnienia będzie oceniony w kolejnym roku.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za 2021 r. – największe wyzwania dla emitentów

Tomasz Konieczny, partner PwC, biegły rewident, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report w kategorii „Sprawozdanie Finansowe”

Dotychczas sprawozdawczość finansowa zmagała się głównie z implementacją nowych standardów rachunkowych. Nowe standardy na temat przychodów, instrumentów finansowych czy też leasingu były niemałym wyzwaniem dla pionów finansowych.

Obecnie, przed współczesną sprawozdawczością finansową stoją kolejne wyzwania, w szczególności wynikają one z konieczności podążania za dynamicznie zmieniającym się otoczeniem.

Jeszcze w tym roku tematem dużej wagi była kwestia ujęcia i ujawnienia w sprawozdaniu finansowym skutków pandemii COVID. Dzisiaj coraz więcej mówi się o ryzykach klimatycznych i ESG. Kwestie klimatyczne stanowiły priorytet europejskiego organu nadzoru - ESMA na rok 2021. Problem nie dotyczy tylko sprawozdania z działalności, czy też ogólnie pojętych raportów zintegrowanych. Organy nadzoru nad rynkami finansowymi podkreślają, że konieczne jest, aby spółki dokonały oceny wpływu i ryzyka związanego z klimatem na ich działalność i wyniki finansowe i dokonały stosownych ujawnień w sprawozdaniu finansowym na temat kwestii związanych z klimatem. Niestety w sprawozdaniu za rok 2021 niewiele podmiotów ujawniło kwestie wpływu klimatu na ich sytuację finansową i majątkową, a te ujawnienia, które są nie dostarczają informacji specyficznych dla jednostki.

Ponadto, dla niektórych podmiotów, nie mniej problematyczne jest uwzględnienie w sprawozdaniach finansowych skutków wojny w Ukrainie. Wojna oraz nałożone sankcje międzynarodowe mają szeroki wpływ na gospodarki i otoczenie rynkowe, co może powodować potencjalne skutki dla sprawozdawczości finansowej, tj. wpływ na zdolność do kontynuacji działalności, utratę kontroli nad spółkami zależnymi lub też utratę wartości posiadanych aktywów. Ważne, żeby ujawnienia były specyficzne dla danej jednostki, tj. ujawniały kwantyfikowalny wpływ zdarzeń na sytuację finansową i majątkową, a nie tylko ograniczały się do ogólnodostępnych informacji.

Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego – jak podejść do dualizmu prawnego?

Dr Krzysztof Grabowski, przewodniczący zespołu oceniającego oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego w konkursie „The Best Annual Report”

Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego stanowi integralną część sprawozdania z działalności za cały rok sprawozdawczy. Powinno, tak jak i całe sprawozdanie z działalności, przedstawiać stan ładu korporacyjnego w całym tym okresie. Tym większe zatem wyzwanie stoi obecnie przed spółkami giełdowymi, gdyż w 2021 roku obowiązywały dwa zbiory zasad, sformułowane odmiennie i w inny sposób rozkładające akcenty: DPSN 2016 w pierwszej połowie roku oraz DPSN 2021 w drugiej połowie roku. Cała więc sztuka polega na znalezieniu zgrabnego rozwiązania, jak to elegancko opisać bez nużącego powtarzania niektórych informacji, jednak tak, by pierwsza połowa 2021 roku nie umknęła nam całkowicie.

Raport zintegrowany – najbardziej rekomendowana forma raportowania korporacyjnego

Dr Katarzyna Kobiela-Pionnier, SGH w Warszawie, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report” w kategorii „Raport Zintegrowany”

Aktualne środowisko raportowania korporacyjnego przeżywa głębokie zmiany instytucjonalne. Z jednej strony jest to połączenie IIRC z amerykańską Radą Standardów Rachunkowości Zrównoważonego Rozwoju (SASB) pod auspicjami Value Reporting Foundation (VRF), dzięki czemu koncepcja zintegrowanego raportowania i Założenia IIRC, wraz z zestawem standardów SASB, zachowują swoje ukierunkowanie na ujawnianie inwestorom ilościowych informacji na temat zrównoważonego rozwoju i tworzenie wartości przedsiębiorstwa. Ponadto powołana pod koniec 2021 r. przez IFRSF (Fundację Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej) instytucja ISSB - International Sustainability Standards Board (Międzynarodowa Rada ds. Standaryzacji Zrównoważonego Rozwoju), jako równoległa do IASB, ma opracować jednolite globalnie podejście/standard raportowania czynników ESG. W 2022 r. IFRSF połączy się z trzema organizacjami: CDSB (Climate Dislosure Standards Board - inicjatywą CDP) oraz właśnie IIRC i SASB pod patronatem VRF, a w końca roku oczekiwana jest publikacja standardu raportowania klimatycznego. Nie można pominąć także nowych regulacji w postaci pakietu CSRD, Taksonomii UE, TCFD i SFDR, które będą stopniowo obowiązywać już od bieżącego cyklu raportowania, a których pełne wdrożenie planowane jest na najbliższe trzy lata.

Dodatkowym trendem w raportowaniu zintegrowanym, obserwowanym już także w Polsce, jest z jednej strony łączenie dwóch oddzielnych strategii biznesu i CSR w jedną, zintegrowaną strategię budowania zrównoważonej wartości dla inwestorów i innych interesariuszy, a z drugiej mocniejszy akcent na realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs), zwłaszcza w odniesieniu do modelu biznesu, procesu tworzenia wartości i kapitałów oraz wyników pozafinansowych (dokonań). Coraz więcej podmiotów chce w ten sposób zaznaczyć swój wkład w trwały, długoterminowy rozwój świata. Dzięki temu raportowanie zintegrowane nie rozwija się jedynie poprzez odgórne regulacje, ale także w następstwie oddolnych zmian w sposobie myślenia i działania jednostek.

Raport zintegrowany – zwiększenie znaczenia informacji ESG

Dr hab. inż. Paweł Bogacz, prof. AGH, ekspert z dziedziny CSR oraz zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report” w kategorii „Raport Zintegrowany”

Rok 2021 był kolejnym okresem, który pokazał zwiększenie roli społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR) i dalej zrównoważonego rozwoju (SD) oraz obrazujących je wyników i informacji z zakresu ESG (Environmental, Social i (Corporate) Governance) w ocenie działań przedsiębiorstw, rozwijając tym samym wagę pojęcia social licence to operate. W ujęciu rynków kapitałowych można było zauważyć powyższe poprzez dalsze różnicowanie się wycen akcji spółek indeksów zrównoważonego rozwoju i indeksów klasycznych, oczywiście na korzyść tych pierwszych. W ujęciu prawnym pojawiła się w kwietniu 2021 zapowiedź rewolucji w raportowaniu zagadnień ESG, zawarta w propozycji Dyrektywy sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (CSRD). Już za kilka miesięcy zacznie ona obowiązywać w Unii Europejskiej, zastępując funkcjonującą od 2017 roku Dyrektywę raportowania informacji niefinansowych (NFRD), znacząco rozszerzając w stosunku do niej przede wszystkim zakres podmiotowy i przedmiotowy ujawnień.

Zwiększanie znaczenia informacji ESG miało także swoje odzwierciedlenie w dalszym rozwoju systemu i metodyki raportowania zintegrowanego, które już w swoich podstawowych założeniach sprzed dekady powstało jako model raportowania zrównoważonego rozwoju. W czerwcu 2021 doszło bowiem do fuzji organizacji IIRC (twórcy modelu raportowania zintegrowanego) z SASB (podmiotem zarządzającym zdecydowanie najczęściej używanym w USA standardem wskaźników ESG – pozostającej od 2020 roku w aliansie z GRI) i powstania Value Creation Foundation - największego na świecie organizmu zajmującego się zrównoważonym rozwojem. Dzięki temu rola raportu zintegrowanego jako najważniejszego raportu rocznego przedsiębiorstwa wzrosła do absolutnie liderującego na świecie.

Polskie przedsiębiorstwa muszą zauważyć powyższe fakty i skorzystać z nich w swym zrównoważonym rozwoju, a także w raportowaniu jego wyników.

Sprawozdanie o wynagrodzeniach – zrozumienie powiązania pomiędzy wynagrodzeniem a wynikami spółki

Bartosz Margol, PwC, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report” w kategorii „Sprawozdanie o wynagrodzeniach”

Konrad Hołyst, biegły rewident, starszy menedżer w zespole rynków kapitałowych i raportowania, koordynator projektów atestacji sprawozdań o wynagrodzeniach w PwC

W drugim roku raportowania sprawozdań o wynagrodzeniach proces sporządzenia sprawozdań był dla większości emitentów sprawniejszy. Niewątpliwie pomogły doświadczenia pierwszego roku, możliwość porównania zawartości opublikowanych sprawozdań oraz zamieszczone przez KNF odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Z drugiej strony, w raportowaniu spółek widoczne są różnice w podejściu do prezentacji niektórych elementów sprawozdania i brak jednolitej "praktyki rynkowej". W szczególności, w dalszym ciągu pewnym wyzwaniem i tematem rozważań pozostaje sposób prezentacji (oraz definicji) wynagrodzeń zmiennych w podziale na należne za dany okres oraz wypłacone w okresie sprawozdawczym, a także ujęcie wynagrodzeń w relacji do osiąganych przez spółkę wyników. Co do zasady, prezentacja wynagrodzeń powinna pozwolić czytelnikowi na zrozumienie powiązań pomiędzy otrzymanym lub należnym wynagrodzeniem a osiągniętymi wynikami przez spółkę w danym okresie, stosowanymi kryteriami oraz poziomem wynagradzania pozostałych pracowników. Sprawozdania te powinny też pozwalać na większą porównywalność między poszczególnymi emitentami. W wielu przypadkach jest to utrudnione przez różne przyjmowane konwencje prezentacji wynagrodzeń zmiennych ("kasowo", "memoriałowo", z dodatkowymi szczegółowymi objaśnieniami lub tylko ograniczoną informacją uzupełniającą), ale też za sprawą różnych terminów podejmowania decyzji przez organy poszczególnych emitentów odnośnie do przyznawania czy zatwierdzania wynagrodzeń zmiennych dla Zarządów za dany okres.