Podatek od zysków całej energetyki oddala się

Wprowadzenie w Polsce podatku od zysków sektora paliwowego i górniczego, który dotknąłby głównie PKN Orlen i JSW, staje się coraz mniej prawdopodobnie. Nic nie wskazuje na to, aby został on przyjęty jeszcze przed wyborami. Bruksela także nie wywiera presji na rząd.

Prace nad objęciem podatkiem od zysków także firm paliwowych i górniczych oddala się, oficjalnie prace toczą się, nieoficjalnie nikt nie chce wprowadzić tego podatku przed wyborami, zwłaszcza że mógłby objąć górnictwo. Nie wydaje się, aby poganiać polski rząd miała Komisja Europejska, zwłaszcza że sama łagodzi swoje stanowisko.

Opłata częściowa

Opłata od nadmiernych zysków firm energetycznych, którą zaproponowała w swoim rozporządzeniu Rada UE w październiku 2022 r., została w Polsce wprowadzona częściowo. Opłata w ramach rozporządzenia jest ujęta w systemie mrożenia cen energii. Przychody pochodzące z opłaty od produkcji energii służą jako rekompensaty spółkom obrotu za sprzedaż energii po cenie maksymalnej (ustalonej w ustawie o mrożeniu cen), niższej niż rynkowa. Płacą ją spółki elektroenergetyczne produkujące prąd, jak PGE, Enea, Tauron, Energa czy Polenergia. Podobnie jest w przypadku gazu – tu mowa o PGNiG należącym do Orlenu.

Nie płacą tej opłaty firmy produkujące paliwa, koks czy wydobywające węgiel. Chodzi o PKN Orlen (część paliwową), JSW, Bogdankę, PGG czy Bumech. Dwie pierwsze wymienione firmy odnotowały za 2022 r. rekordowe wyniki, odpowiednio 33,5 mld i 7,56 mld zł zysku netto. Stawka opłaty ujętej w rozporządzeniu UE to 33 proc. od dochodu, który przekracza o 20 proc. średni dochód z lat 2018–2022.

Łagodna Bruksela

KE dopytywała na początku roku kraje członkowskie, jak wdrożyły ten mechanizm z ub. roku. – Każde państwo członkowskie UE, w tym Polska, musi stosować rozporządzenie przyjęte przez Radę jesienią ubiegłego roku. KE wkrótce oceni sposób, w jaki każde państwo członkowskie zastosowało wkład solidarnościowy lub równoważny środek krajowy na mocy rozporządzenia, a w razie potrzeby podejmie działania następcze w celu zapewnienia pełnej zgodności z prawem UE – tłumaczą służby prasowe KE. Co innego jednak można przeczytać w dokumentach KE podsumowujących europejski semestr w każdym z krajów członkowskich. W dokumencie z końca maja czytamy, że Polska wdrożyła pierwszy zestaw środków, polegający na obniżeniu stawek VAT na energię i przyznaniu dopłat gospodarstwom domowym. W podsumowaniu KE jednak konkluduje: Polska stosuje unijną składkę solidarnościową zgodnie z rozporządzeniem Rady UE 2022/1854.

Rząd niezdecydowany

Z rządu docierają sprzeczne sygnały. – Obecnie są kontynuowane prace nad opracowaniem krajowych środków wdrażających przepisy rozporządzenia z 6 października 2022 r. ws. interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii do porządku prawnego. Prace prowadzone są wspólnie z MF i MAP – informuje resort klimatu i środowiska. Co innego twierdzi Ministerstwo Finansów, które ma współpracować z resortem klimatu. – MF nie pracuje nad żadnym nowym podatkiem – podkreśla. Prace nie posuną się do przodu przed wyborami, o czym świadczy brak choćby ich harmonogramu w kolejnych tygodniach.

Polska chce stosować opłatę od zysków elektroenergetyki dłużej niż rekomenduje to KE, a więc do końca roku. Bruksela mówiła o czerwcu.