Rynki wschodzące czeka fala obniżek stóp

Prognozy analityków sugerują, że znaczna większość banków centralnych z gospodarek rozwijających się będzie w nadchodzących miesiącach luzowała politykę pieniężną. Na obniżki mogą się zdecydować nawet monetarni decydenci z Turcji oraz z Rosji.

Czy wracają dobre czasy dla rynków wschodzących? To sugeruje polityka pieniężna prowadzona przez kluczowe banki centralne świata. Cykl cięć stóp procentowych prowadzą już amerykański Fed, Europejski Bank Centralny i Bank Anglii. Również Ludowy Bank Chin wziął się za luzowanie polityki pieniężnej. Oczywiście nie ma pewności ani jak szybkie, ani jak głębokie mogą być cięcia stóp dokonywane przez te banki. Inwestorzy na pewno będą uważnie wsłuchiwać się w nadchodzących miesiącach w komunikaty ich prezesów. Nie ma jednak wątpliwości, że globalne luzowanie polityki pieniężnej już się zaczęło i raczej prędko się nie skończy. Zwykle w trakcie takich okresów kapitał płynie na rynki wschodzące. Mogą one również skorzystać ze stymulacji gospodarczej w Chinach. Nie bez znaczenia jest również to, że wiele banków centralnych z gospodarek wschodzących zaczęło już luzowanie polityki pieniężnej na własną rękę.

„Wraz z rozpoczęciem cięcia stóp procentowych przez Fed spodziewamy się, że banki z rynków wschodzących pójdą w jego ślady, wspierając popyt krajowy w końcówce 2024 r. i na początku 2025 r.” – piszą analitycy S&P Global Markets. Wskazują oni, że cięcia stóp w USA okażą się korzystne przede wszystkim dla gospodarek wschodzących mających silne fundamenty i potrafiących przyciągać kapitał z zagranicy.

Czas cięć

W naszym regionie najbardziej agresywny cykl luzowania polityki pieniężnej przechodzą Węgry. Ich bank centralny zaczął jednak ciąć stopy z bardzo wysokiego poziomu. O ile jeszcze we wrześniu 2023 r. główna stopa procentowa Narodowego Banku Węgier wynosiła 13 proc., o tyle później została ścięta 11-krotnie, schodząc we wrześniu 2024 r. do 6,5 proc. Być może we wtorek zostanie ona znów obniżona. W Czechach od grudnia 2023 r. było siedem cięć, a główna stopa zeszła w tym czasie z 7 proc. do 4,25 proc. W Rumunii cykl obniżek stóp procentowych rozpoczął się latem 2024 r. W wyniku dwóch cięć obniżono główną stopę z 7 proc. do 6,5 proc. W Serbii od maja doszło do trzech cięć, w ramach których główna stopa zeszła z 6,25 proc. do 5,75 proc. Do stosunkowo niewielkich obniżek doszło natomiast w: Albanii, Macedonii Północnej oraz Mołdawii.

Na tle regionu wyróżnia się Polska. Do dwóch obniżek stóp doszło u nas w 2023 r., a od około roku główna stopa Narodowego Banku Polskiego jest utrzymywana na poziomie 5,75 proc. Większość analityków nie spodziewa się jej szybkich obniżek. S&P Global szacuje jednak, że w nadchodzących 12 miesiącach główna stopa w Polsce może zostać obcięta o 1 pkt proc. Równie duże obniżki spodziewane są w przypadku Węgier. Zebrane przez agencję Bloomberga prognozy analityków dla polskiej głównej stopy procentowej na koniec 2025 r. wahają się od 4,25 proc. do 5,75 proc., dla głównej stopy Czeskiego Banku Narodowego są w przedziale od 3 proc. do 3,5 proc., dla Narodowego Banku Węgier od 3,5 proc. do 5,5 proc., a dla Narodowego Banku Rumunii od 3,75 proc. do 5,5 proc.

Luzowanie polityki pieniężnej rozpoczął już też Bank Izraela, obcinając na przełomie roku główną stopę o 25 pb., do poziomu 4,5 proc. Od tamtego momentu wstrzymał się z dalszymi obniżkami. Analitycy spodziewają się jednak, że w nadchodzących miesiącach wróci on do cięć, a ich prognozy na koniec 2025 r. są w przedziale od 3,25 proc. do 3,75 proc. Spośród innych ważnych rynków Bliskiego Wschodu cięcia stóp zaczęły się już w Arabii Saudyjskiej i ZEA. Saudyjski bank centralny obciął główną stopę o 50 pb., do 5,5 proc., a emiracki też o 50 pb., do 4,9 proc.

Bank Rezerw Indii utrzymuje swoją główną stopę od lutego 2023 r. na poziomie 6,5 proc. Analitycy są mocno podzieleni w kwestii tego, jak długo będzie on kontynuował taką politykę. Część z nich uważa, że jeszcze na koniec 2025 r. główna stopa będzie wynosiła 6,5 proc., a niektórzy spodziewają się, że zejdzie ona w tym czasie nawet do 5,5 proc. W sąsiednim Pakistanie bank centralny ściął stopy w tym roku już trzykrotnie, obniżając główną łącznie z 22 proc. do 17,5 proc. Analitycy spodziewają się, że zejdzie ona do końca przyszłego roku nawet do 12,5 proc.

Spośród państw Azji Wschodniej luzowanie polityki zaczęło się (oprócz Chin) w Korei Południowej. Bank Korei obciął główną stopę o 25 pb., do 3,25 proc., a oczekiwane jest, że na koniec 2025 r. będzie ona wynosiła od 2 proc. do 3 proc. Na Tajwanie jest ona utrzymywana na poziomie 2 proc., ale analitycy spodziewają się, że na koniec przyszłego roku, zejdzie ona do 1,2–1,55 proc. W Tajlandii główna stopa została obniżona o 25 pb., do 2,25 proc., a najbardziej „gołębie” prognozy mówią o jej zejściu w przyszłym roku do 1,5 proc. W Indonezji główna stopa niedawno zeszła do 6,25 proc., ale prognozy są niejednoznaczne. Najbardziej „jastrzębie” mówią o 6,75 proc. na koniec przyszłego roku, a najbardziej „gołębie” o 5,5 proc. Na Filipinach doszło w tym roku do dwóch obniżek, a główna stopa wynosi 6 proc. Prognozy dla niej na koniec 2025 r. są w przedziale od 4 proc. do 5,5 proc.

Luzowanie polityki pieniężnej zaczęło się również w RPA. Bank Rezerw Afryki Południowej obniżył we wrześniu główną stopę o 25 pb., do 8 proc. Analitycy oczekują, że na koniec grudnia 2025 r. będzie ona wynosiła od 6,25 proc. do 7,75 proc.

Do trzech małych obniżek stóp doszło w tym roku w Meksyku, a główna stopa zeszła do 10,5 proc. Prognozy sugerują, że na koniec przyszłego roku będzie ona wynosiła od 7,5 proc. do 9,25 proc. W Chile cięcia trwają już od kilkunastu miesięcy, a w ich trakcie główna stopa zeszła z 11,25 proc. do 5,5 proc. Spodziewane jest, że na koniec 2025 r. wyniesie ona od 4 proc. do 4,75 proc.

Analitycy S&P Global wskazują, że w gronie gospodarek rozwijających się obecnie poniżej trendu, ale przyspieszających są m.in.: Polska, Węgry, Tajlandia i RPA. Wśród tych, które przyspieszają, a są powyżej trendu, znalazły się: Brazylia i Wietnam. Zwalniają, będąc nad trendem: Turcja, Indie oraz Indonezja, a tracą siły, będąc poniżej trendu: Argentyna i Meksyk.

Przypadki szczególne

Na tle reszty rynków wschodzących mocno wyróżnia się pod względem polityki pieniężnej m.in. Brazylia. Ma ona już za sobą cykl luzowania polityki pieniężnej. W okresie od lipca 2023 r. do maja 2024 r. główna stopa zeszła tam z 13,75 proc. do 10,5 proc. We wrześniu została ona podniesiona do 10,75 proc. Analitycy spodziewają się, że na koniec 2025 r. może ona wzrosnąć jeszcze o 100 pb. Są też jednak prognozy mówiące o jej zejściu nawet do 8,75 proc.

Na luzowanie polityki pieniężnej nie zanosi się na razie w Turcji. Główna stopa wynosi tam aż 50 proc. Prognozy dla niej są bardzo niepewne, ale analitycy spodziewają się, że wyniesie ona na koniec 2025 r. od 15 proc. do 42 proc.

Rosja niedawno podniosła główną stopę do 19 proc. Jej dalsza ścieżka też jest bardzo niepewna, ale prognozowana jest ona na koniec 2025 r. w przedziale 10–16 proc.