WZA Veno, czyli kto ma prawo głosować

Obowiązujące od 3 sierpnia 2009 r. zmiany zasad udziału akcjonariuszy w walnych zgromadzeniach spółek mogą być różnie interpretowane. Pojawiają się głosy, by dopiero co znowelizowany kodeks spółek handlowych ponownie odesłać do poprawki

Podczas ostatniego walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki Veno doszło do proceduralnego sporu między przewodniczącym zgromadzenia, którym był Arkadiusz Kuich, prezes Veno, a pełnomocnikiem IZNS Iława. Firma ta do niedawna kontrolowała ponad 14 proc. akcji spółki z NewConnect.

IZNS Iława wzięła udział w WZA, mimo że 23 grudnia 2009 r. sprzedała akcje Veno. Walory Veno znajdowały się jednak na rachunku Iławy 16 dni przed datą WZA, w tzw. record date, kiedy jest ustalane, zgodnie z art. 4061 znowelizowanego kodeksu spółek handlowych, prawo do uczestnictwa w WZA spółki publicznej. Od 3 sierpnia 2009 r., kiedy weszły w życie znowelizowane przepisy, przestał obowiązywać wymóg blokady akcji na rachunku inwestycyjnym, a akcjonariusz, na mocy art. 4064 k.s.h., sprzedając walory, nie traci prawa do uczestnictwa w walnym.

[srodtytul]Udział = głosowanie?[/srodtytul]

Przedstawiciela Iławy dopuszczono do udziału w walnym, jednak bez prawa głosu. Łukasz Bobeł, wspólnik kancelarii Weremczuk Bobeł Badowska i Wspólnicy, który na polecenie Veno przygotował opinię w tej sprawie, tłumaczy, że unijne regulacje dotyczące organizacji WZA zostały zaimplementowane do kodeksu w sposób pozostawiający pewną dowolność interpretacyjną. – Z treści przepisów nie wynika jasno, że akcjonariusz, który zbył akcje po record date, a przed WZA, ma nie tylko prawo uczestniczenia w WZA, ale również prawo wykonywania głosu z akcji czy też prawo ewentualnego zaskarżania uchwał.

Dopuszczenie IZNS do głosowań mogłoby stanowić podstawę do próby podważenia ważności uchwał – tłumaczy. Co na to inni prawnicy? – Choć pojawiają się opinie, że prawo do uczestniczenia w WZA nie oznacza automatycznego uprawnienia do wykonywania głosu, to moim zdaniem kwestii tych nie powinno się rozdzielać. W prawie anglosaskim mówi się wręcz o tzw. empty voting, opisując wszystkie rodzaje związanego z nim ryzyka. Wprowadzenie do kodeksu przez prawodawcę zapisu pozwalającego na obracanie akcjami po rejestracji było przemyślanym działaniem – uważa Leszek Koziorowski, wspólnik kancelarii Gessel.

– Co prawda art. 411 par. 1 i art. 4113 kodeksu sugerują, że prawo do głosu można wykonywać tylko z posiadanych akcji, to jednak w zestawieniu z przepisami art. 4061 i art. 4064 wykładnia celowościowa i funkcjonalna wskazuje, że akcjonariusz spółki publicznej uprawniony do udziału w WZA wykonuje prawa z akcji, które posiadał w record date – analizuje Maciej Kotlicki z kancelarii Chajec, Don-Siemion & Żyto. – W tym wypadku przewodniczący WZA poszedł za daleko w interpretacji. Akcjonariusz może zaskarżyć uchwały w ramach powództwa na podstawie art. 425 k.s.h. – jeśli jego głosy miałyby wpływ na decyzje WZA – sądzi Wojciech Popiołek, partner kancelarii ADP Popiołek, Adwokaci i Doradcy.

[srodtytul]Kto może zaskarżyć uchwały[/srodtytul]

IZNS Iława wyklucza zaskarżanie uchwał Veno (przegłosowano podwyższenie kapitału w drodze kapitału docelowego). – Zarządy spółek uznały, że interesy obu stron nie zostały naruszone – mówi Mariusz Staszak, szef rady nadzorczej Iławy. Czy spółka miałaby prawo do zaskarżenia? – W znowelizowanym kodeksie można odnaleźć wiele nieprecyzyjnych regulacji dotyczących udziału w WZA.

Nie jestem na przykład pewien stanowiska sądów wobec prób zaskarżenia uchwał WZA przez osobę, która między record date a dniem WZA zbyła akcje – uważa Koziorowski. W wypadku IZNS prawnicy wskazują, że zgodnie z art. 422. par. 2 prawo wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały ma akcjonariusz, który głosował przeciwko uchwale lub bezzasadnie nie został dopuszczony do udziału w WZA. Przedstawiciel IZNS uczestniczył w WZA i równocześnie nie głosował, co ogranicza pole manewru spółki.

[srodtytul]Nowela do nowelizacji?[/srodtytul]

Nasi rozmówcy są zdania, że należałoby ponownie znowelizować kodeks spółek. – Przepisy powinny być sformułowane precyzyjnie, by uniknąć podobnych sytuacji – uważa Mariusz Staszak. Niektórzy idą o krok dalej. – Od początku uważałem ten przepis, dający wpływ na losy spółki osobie, która nie posiada już akcji, za głupi i szkodliwy. Moim zdaniem Komisja Nadzoru Finansowego powinna zadbać o jego zmianę – mówi Zbigniew Jakubas, znany inwestor, były szef Polskiej Rady Biznesu. Co na to KNF? – Obecne brzmienie stosownych przepisów po nowelizacji k.s.h. nie budzi naszym zdaniem żadnych wątpliwości – mówi Łukasz Dajnowicz, rzecznik nadzorcy.

[ramka][b]Zmiany zasad uczestnictwa w WZA[/b]

[b]Po 3 sierpnia 2009 r.[/b]

- W walnym zgromadzeniu mogą wziąć udział inwestorzy, którzy mają na rachunkach akcje w tzw. dniu rejestracji uczestnictwa w zgromadzeniu, czyli 16 dni przed WZA. Trzeba powiadomić biuro maklerskie o zamiarze uczestniczenia w WZA. Na podstawie tego zgłoszenia biuro przygotowuje listę uprawnionych akcjonariuszy.

- Zarejestrowane papiery nie są blokowane na rachunku inwestycyjnym. Można je sprzedać przed zgromadzeniem i mimo to uczestniczyć w nim oraz głosować.

[b]Przed 3 sierpnia 2009 r.[/b]

- Uprawnionymi do udziału w walnym zgromadzeniu byli akcjonariusze, którzy na siedem dni przed posiedzeniem dostarczyli do spółki świadectwo depozytowe poświadczające, że na rachunku inwestycyjnym mają jej akcje.- Papiery na czas obowiązywania świadectwa depozytowego byłyzablokowane i nie można było ich sprzedać. [/ramka]