Niemiecki wzrost gospodarczy zaplątał się w łańcuchy dostaw

Tempo wzrostu PKB naszego sąsiada za 2021 rok zostało uznane przez analityków za rozczarowujące. RFN grozi techniczna recesja. Kolejne kwartały powinny jednak przynieść poprawę.

Gospodarka Niemiec urosła przez cały 2021 r. o 2,7 proc. – wynika ze wstępnego szacunku niemieckiego urzędu statystycznego Destatis. Dane o PKB za czwarty kwartał nie zostały jeszcze opublikowane, ale Destatis szacuje, że gospodarka skurczyła się wówczas o 0,5–1 proc. w porównaniu z trzecim kwartałem. Analitycy wskazują, że największa część tego spadku była najprawdopodobniej skoncentrowana w grudniu i miała związek z kolejną falą pandemii.

Przemysł w stagnacji

PKB największej gospodarki strefy euro jeszcze nie wrócił na poziom sprzed pandemii. Stanie się to najprawdopodobniej w pierwszym kwartale 2022 r. Niemcy podnoszą się więc z kryzysu wolniej nie tylko niż Polska czy USA, ale nawet w słabszym tempie niż Francja.

Foto: GG Parkiet

– Przy PKB znajdującym się w czwartym kwartale o około 1 proc. niżej od poziomu sprzed pandemii, Niemcy nadal są zapóźnione w stosunku do szeregu konkurencyjnych gospodarek. W USA PKB wrócił na przedpandemiczny poziom w drugim kwartale zeszłego roku. We Francji był temu bliski w trzecim kwartale i prawdopodobnie przebił go w czwartym, a Wielka Brytania osiągnęła ten punkt milowy w listopadzie. Słabość niemieckiego ożywienia jest przede wszystkim skutkiem problemów sektora motoryzacyjnego, w którym produkcja w pierwszych 11 miesiącach 2021 r. była o 30 proc. niższa niż w podobnym okresie 2021 r. Ponadto sektor hotelarsko-restauracyjny był przez cały rok ograniczany przez rządowe restrykcje i ostrożność konsumentów – twierdzi Andrew Kenningham, ekonomista Capital Economics.

– Żaden inny kraj strefy euro nie wycierpiał tyle z powodu serii napięć w łańcuchach dostaw. Produkcja przemysłowa była praktycznie w stagnacji od wiosny zeszłego roku, pomimo bogato wypełnionych ksiąg zamówień i bardzo niskich zapasów. Jaśniejszą stroną rozczarowująco niskiego wzrostu w 2021 r. jest to, że gospodarka jest fundamentalnie zdrowa i jak tylko znikną restrykcje związane z pandemią oraz osłabną globalne problemy z łańcuchami dostaw, to aktywność przemysłowa się odbije, a wraz z nią cała gospodarka – uważa Carsten Brzeski, ekonomista ING.

Średnia prognoz dla gospodarki niemieckiej na pierwszy kwartał 2022 r. mówi o wzroście PKB wynoszącym 0,8 proc. kw./kw. Część analityków spodziewa się jednak spadku. Na przykład ekonomiści Dekabanku prognozują skurczenie się PKB o 0,8 proc. To oznaczałoby techniczną recesję w Niemczech. Średnia prognoz na cały 2022 r. wskazuje natomiast na 4 proc. wzrostu. Najwięksi optymiści spodziewają się zwyżki PKB o 5,7 proc., a najwięksi pesymiści o 2,8 proc.

Poduszka z oszczędności

Rozczarowującemu wzrostowi gospodarczemu w Niemczech towarzyszyła przyspieszająca inflacja. W grudniu wyniosła ona, według wstępnych danych, 5,3 proc. rok do roku i była najwyższa od czerwca 1992 r. Mogła ona się przyczynić w końcówce 2021 r. do schłodzenia aktywności konsumentów. 80 proc. sklepów niespożywczych biorących udział w ankiecie branżowej organizacji HDE stwierdziło, że nie jest zadowolone ze sprzedaży w końcówce roku. Ze wstępnych danych o PKB wynika natomiast, że wydatki konsumentów były w 2021 r. na takim poziomie jak rok wcześniej, a ich stopa oszczędności była dosyć wysoka i wynosiła 15 proc. Te oszczędności mogą pomóc niemieckim konsumentom poradzić sobie z falą inflacyjną.

Niemcy mają małe pole manewru w zwalczaniu inflacji, gdyż posiadają bardzo ograniczony wpływ na politykę Europejskiego Banku Centralnego. EBC utrzymuje swoją główną stopę procentową na poziomie 0 proc., a szanse na to, że ją podniesie w tym roku, są bardzo małe. Ultraniskie stopy przyczyniają się jednak do tego, że rentowność niemieckich obligacji dziesięcioletnich jest – mimo przyspieszającej inflacji – nadal ujemna.