Gospodarcza hekatomba. Lawinowo przybędzie padających firm

W 2024 r. w Polsce trzykrotnie więcej firm ogłosi niewypłacalność niż w 2019 r. – wynika z prognoz Allianz Trade. To kilkakrotnie większy skok niż w którymkolwiek ze 41 państw z listy. To w dużej mierze efekt zmiany przepisów.

Jak przewidują analitycy z Allianz Trade, firmy ubezpieczającej kredyty kupieckie, na świecie liczba przypadków niewypłacalności podskoczy w br. o 21 proc., po zwyżce o 2 proc. w 2022 r. Jeśli ta prognoza okaże się celna, niewypłacalność ogłosi ok. 5 proc. mniej firm niż w 2019 r., ostatnim roku przed pandemią Covid-19. W większości spośród 44 państw uwzględnionych w analizie AT liczba niewypłacalnych firm przebije poziom z 2019 r. w 2024 r., gdy wzrośnie – według prognoz – o 4 proc.

Analitycy z Allianz Trade tłumaczą, że narastające w br. problemy przedsiębiorstw będą opóźnionym efektem spowolnienia gospodarczego oraz wzrostu stóp procentowych. Te zjawiska dały się firmom we znaki już w II połowie 2022 r., gdy liczba niewypłacalnych firm zaczęła się odbijać po wyraźnym spadku w latach 2020 i 2021 (o 14 i 11 proc. w skali globu). Aby liczba przypadków niewypłacalności w najbliższych latach pozostała stabilna, wzrost gospodarczy w strefie euro i w USA w latach 2023-2024 musiałby być o – odpowiednio – 1,3 i 1,5 pkt proc. wyższy niż prognozowany.

Pewnym pocieszeniem może być to, że wiosną 2022 r. analitycy z AT spodziewali się, że miniony rok przyniesie odbicie liczby przypadków niewypłacalności firm - czyli niezdolności do regulowania zobowiązań wobec dostawców, skutkującej upadłością bądź którąś z form postępowania restrukturyzacyjnego – w skali globu o 10 proc. Rzeczywistość okazała się nieco lepsza.

W Polsce, jak przewidują autorzy opublikowanej w czwartek analizy, liczba przypadków niewypłacalności zwiększy się w 2023 r. o 18 proc., po zwyżce o 20 proc. w 2022 r. Już w 2024 r. ma być jednak o 197 proc. większa niż w 2019 r. Dla porównania, w Hiszpanii i na Węgrzech, które zajmują drugie i trzecie miejsce w tym niechlubnym zestawieniu, liczba niewypłacalnych firm w 2024 r. będzie o około 60 proc. większa niż pięć lat wcześniej.

Gwałtowne pogorszenie kondycji polskich firm, na które zdają się wskazywać te dane, to jednak pozory. Od lipca 2020 r., w ramach jednej z tarcz antykryzysowych, wprowadzono w Polsce uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Pod koniec 2021 r. pojawiła się zaś nowa procedura pozasądowa. Z tych rozwiązań korzystają firmy, które nie są zagrożone upadłością, ale mają czasowe problemy z płynnością i potrzebują ochrony przed wierzycielami.

Przykładowo, według danych firmy Coface – innego ubezpieczyciela kredytów kupieckich - w 2022 r. w Polsce niewypłacalność ogłosiło o 30 proc. więcej firm niż rok wcześniej, ale spośród nich aż 63 proc. skorzystało z procedury pozasądowej. Jednocześnie sądy ogłosiły postanowienia o upadłości i restrukturyzacji 1029 polskich firm, co oznacza wzrost o 10 proc. wobec 2021 r.