Ministerstwo Przemysłu chce zwiększyć szansę, aby powstały nowe elektrownie gazowe

Minister Przemysłu (MP) chce uzupełnić projekt noweli ustawy o rynku mocy o regulacje wprowadzające mechanizm aukcji dogrywkowych - wynika z pisma resortu zamieszczonego na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Te aukcje miałyby pozwolić na uzyskanie wsparcia przez nowe projekty gazowe. Resort klimatu ocenia, że wymagałoby to odrębnych negocjacji z Komisją Europejską.

Projekt ustawy o nowelizacji aukcji rynku mocy jest pilnie potrzebny, aby wydłużyć życie starszym elektrowniom węglowym do 2028 r. Dzięki unijnym derogacjom jest to możliwe. Projekt jest gotowy i na dniach ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów. Najprawdopodobniej stanie się to 24 grudnia.

W międzyczasie kiedy dopinano prace nad tym projektem,  w połowie grudnia odbyły aukcje rynku mocy (system wsparcia) na 2029 r. Proponowane projekty elektrowni gazowych w Kozienicach, Gdańsku oraz w Warszawie (Siekierki) przegrały w grudniowych aukcjach rynku mocy.  Elektrownie gazowe, które są istotne dla stabilizacji systemu energetycznego nie wygrały jednak tych aukcji, co zaniepokoiło resort przemysłu, któremu podlega pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej. Jemu z kolei podlegają Polskie Sieci Elektroenergetyczne, które czuwają bezpośrednio na stabilnymi dostawami prądu w Polsce.

Wyniki aukcji, w których wygrały głównie magazyny energii, zaniepokoiły resort przemysłu, bo aukcje nie pozwolą na powstanie nowych elektrowni gazowych. Ceny energii w magazynach energii są niższe, aniżeli koszt produkcji energii z elektrowni gazowych. Prognozy wskazują, że podobny efekt mogą przynieść kolejne aukcje w następnych latach. Stąd pilna propozycja resortu przemysłu. – Przedkładam uprzejmie propozycję uzupełnienia projektu o regulacje wprowadzające mechanizm aukcji dogrywkowych, który pozwala na powtórzenie aukcji głównej albo uzupełnienie umów mocowych zawartych w wyniku rozstrzygniętej aukcji głównej, w przypadku gdy wyniki rozstrzygniętej aukcji głównej nie zapewniają możliwości utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do odbiorców końcowych – pisze minister przemysłu Marzena Czarnecka w liście do Sekretarz Rady Ministrów. 

„Magazyny energii zaburzają równowagę”

Minister Czarnecka pisze, że wobec szybkiego spadku nakładów inwestycyjnych na budowę magazynów energii elektrycznej, przy ich ograniczonej pojemności, która nie pozwala na dostarczanie energii elektrycznej w sposób ciągły, zachwianiu uległy proporcje beneficjentów rynku mocy, który ma służyć zabezpieczeniu mocy do produkcji energii. 

Resort proponuje, że jeżeli po przeprowadzeniu aukcji głównej albo jej unieważnieniu Polskie Sieci Elektroenergetyczne stwierdzą, że nie będzie zapewnione średnioterminowe lub długoterminowe bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej, to PSE zgłaszają do ministra właściwego do spraw energii potrzebę organizacji aukcji dogrywkowej dla okresu dostaw, którego dotyczyła dana aukcja główna. 

- Ze względu na neutralność technologiczną mechanizmu, przy braku możliwości dynamicznego uwzględniania malejącej skuteczności magazynów energii elektrycznej na potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, doszło do zaburzenia równowagi pomiędzy źródłami wytwórczymi posiadającymi zdolność do dostawy mocy bez ograniczeń czasowych a magazynami energii elektrycznej. Z tego powodu zasadne jest wprowadzenie mechanizmu, który pozwoli na przeprowadzenie aukcji dogrywkowych, przy uwzględnieniu parametrów uwzględniających wyniki przeprowadzonych aukcji głównych – czytamy w liście propozycji szybkich zmian w do projektu ustawy o rynku mocy.

Proponowane zmiany – aukcje dogrywkowe

Proponowany przez resort pakiet regulacji obejmowałby definicję aukcji dogrywkowej, mechanizm certyfikacji do aukcji dogrywkowej jako dodatkowy etap procesu aukcji dogrywkowej, niezbędny do jej przeprowadzenia, trwający nie krócej niż 5 tygodni, którego moment zakończenia przypadłby na 14 dni przed rozpoczęciem aukcji dogrywkowych. resort proponuje też doprecyzowanie sposobu określania korekcyjnych współczynników dyspozycyjności dla poszczególnych grup technologii poprzez wskazanie, że będą one wyznaczane z uwzględnieniem prognozowanego udziału danej technologii w możliwości zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Kolejna zmiana to doprecyzowanie przesłanek unieważnienia aukcji mocy oraz wprowadzenie możliwości niepowtórzenia aukcji mocy w przypadku jej unieważnienia, jeżeli miało to związek z brakiem realizacji celu nowelizowanej ustawy, wprowadzenie możliwości zwrócenia się przez operatora do ministra właściwego do spraw energii ze zgłoszeniem potrzeby organizacji aukcji dogrywkowej.

Z tą propozycją związane są zmiany przepisów upoważniające ministra właściwego do spraw energii do wydania rozporządzenia w sprawie organizacji aukcji dogrywkowej (przepisy rozporządzenia w sprawie organizacji aukcji dogrywkowej określiłyby harmonogram certyfikacji do aukcji dogrywkowej, datę organizacji aukcji dogrywkowej oraz parametry aukcji dogrywkowej) oraz przepisu przesądzającego, że na potrzeby organizacji certyfikacji do aukcji dogrywkowej oraz samej aukcji dogrywkowej stosuje się odpowiednio przepisy ustawy, aktów wykonawczych oraz postanowienia regulaminu rynku mocy normujące odpowiednio przebieg certyfikacji do aukcji głównej i samej aukcji głównej (aukcja dogrywkowa). Stanowiłaby bowiem powtórzenie aukcji głównej, przy uwzględnieniu zaktualizowanych parametrów aukcji mających na celu zapewnienie pełnej realizacji celów nowelizowanej ustawy.

Resort jednak w propozycji zmian legislacyjnych nie wskazuje jak planuje „przy założeniu neutralności technologii do produkcji prądu” tak ukształtować aukcje, aby elektrownie gazowe wygrały te aukcje. Koszty energii z tych aukcji są wyższe niż np. magazynów energii. Szacuje się, że prąd z tych elektrowni może kosztować między 400 a 450 zł/kW/rok za MWh. Z kolei cena zamknięcia aukcji mocy wynosiła 264,90 zł/kW/rok za MWh.

Propozycja wymaga zgody Brukseli, a czasu na notyfikację nie ma

Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), projektodawca noweli, nie mówi „nie” tej propozycji, ale ocenia, jednak że pomysł MP nie dotyczy podstawowego celu ustawy, tj. wdrożenia derogacji dla jednostek węglowych na rynku mocy na lata 2025-2028. - Zaproponowane rozwiązanie miałoby natomiast mitygować ryzyka powstałe w związku z wynikami przeprowadzonej ostatnio aukcji głównej rynku mocy na 2029 r., tj. niepowodzeniem jednostek gazowych, i stanowiłoby podstawę do przeprowadzenia tzw. aukcji dogrywkowych na 2029 r. Z wstępnej oceny MKiŚ wynika, że rozwiązanie to nie wpisuje się w decyzję Komisji Europejskiej w sprawie rynku mocy i wymagałoby odrębnego negocjowania z KE – podaje MKiŚ.

„Idziemy drogą niemiecką” 

Jeszcze przed publikacją listu minister przemysłu, szefowa resortu klimatu Paulina Hennig-Kloska w kuluarach konferencji prasowej MKIŚ powiedziała, że planowane jest spotkanie zainteresowanych stron ws. elektrowni gazowych. - Mamy plan na elektrownie gazowe, aby jednak mogły one powstać. Do 2030 r. wybudujemy nowe elektrownie gazowe. Pójdziemy w tej kwestii gazówek drogą niemiecką - powiedziała. Przypomnijmy, że Niemcy złożyły do Komisji Europejskiej wniosek o notyfikację pomocy publicznej, dzięki której miałyby powstać elektrownie gazowe mocy rzędu kilkunastu GW. 

Prezes Polski Sieci Elektroenergetycznych Grzegorz Onichimowski na portalu „X” zaproponował napisanie ustawy o rynku mocy na nowo, a dobrym czasem, aby przekonać do zmian w systemie wsparcia energetyki konwencjonalnej Komisję Europejską może być polska prezydencja w UE.