Są wyniki audytu Enei: Fikcyjne posady, miliony strat na innowacjach i kampania wyborcza

W Grupie często zatrudnione były osoby fikcyjne, a jedna z naszych spółek – Enea Innowacje – przez 8 lat nie zrealizowała żadnego projektu, a mimo to skonsumowała 50 mln zł – wyliczyła najciekawsze informacje wynikające z audytów jakich dokonano w Grupie Enea, wiceprezes ds. finansowych Dalida Gepfert. To druga co do wielkości spółka elektroenergetyczna w kraju.

Na konferencji wynikowej za pierwsze półroczne 2024 r. Enea poinformowała o wynikach audytów i kontroli po poprzednikach. Zarząd spółki stwierdził nieprawidłowości dotyczące zakresu wykorzystania przez beneficjentów środków finansowych. Okazuje się, że podejrzany zakup biomasy ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich to wierzchołek góry lodowej.

Przypomnijmy, że w kwietniu media informowały o zakupie biomasy od firmy z Dubaju, do której ostatecznie nie doszło. Zgodnie z zawartymi kontraktami dostawy powinny zostać zrealizowane między kwietniem a wrześniem 2022 r. Firma Arkan, która odpowiadała za dostawy, dostarczyła jedynie 30 tys. ton biomasy o wartości 5,7 mln dolarów. Enea przelała jednak arabskiej spółce wówczas już ponad 18,9 mln dol.

- Prowadzimy szczegółowy przegląd działalności spółki, procedur i decyzji podejmowanych w ostatnich latach. Dokonaliśmy 15 audytów i 13 kontroli w kluczowych obszarach działalności. (…) Dla dobra przeglądów i ewentualnych dalszych działań nie możemy dzisiaj w szczegółach komentować wszystkich ich wyników. Część nieprawidłowości, tam, gdzie zebraliśmy odpowiedni materiał, zgłosiliśmy do prokuratury i ze względu na dobro dalszych postępowań nie będziemy udzielać informacji ani o liczbie, ani o przebiegu tych zgłoszeń - zaznaczył prezes energetycznej spółki – mówił prezes Enei Grzegorz Kinelski.

Fundacje, darowizny i kampania wyborcza

Przegląd nieprawidłowości Kinelski rozpoczął od Fundacji Enea. – Zleciliśmy kontrolę Fundacji pod kątem zabezpieczenia interesów spółki w ramach nadzoru. Kontrola dotyczyła nieprawidłowości w wydatkowaniu i sposobu monitorowania przekazywanych środków przez Fundację ze szczególną uwagą weryfikacji legalności, gospodarności i celowości w ostatnich latach – mówił. Jeśli chodzi o Fundację wykryto nieprawidłowości rzędu niemniej niż 3,2 mln zł.

W 2023 r. fundacja udzieliła 716 darowizn co stanowi znaczący wzrost względem lat ubiegłych. W poprzednich latach bowiem liczba zawartych umów nie przekraczała wówczas 250 rocznie. Prezes Enei wskazał na dowód daty przepływy środków. – Skokowy wzrost wartości udzielonych darowizn obserwujemy w okresie od sierpnia do października 2023 r. Fundacja udzieliła wówczas aż 61 proc. wartości darowizn co daje 9,7 mln zł -wyliczył Kinelski. W całym 2023 roku było to ok. 16 mln zł. Sam koszt działalności fundacji w 2023 r. wyniósł blisko 21 mln zł. Rok wcześniej było to 11,2 mln zł, a w 2021 r. tylko 4,8 mln zł.

W kontekście wspierania przez Eneę Polskiej Fundacji Narodowej, spółka złożyła już wniosek dotyczący zabezpieczenia roszczeń pieniężnych i zwrot nienależnego – zdaniem Enei – świadczenia w kwocie 10,5 mln zł. – Stwierdziliśmy także nieprawidłowości przy przekazywaniu środków przeznaczonych na wsparcie dot. promocji, a użytych do wydatkowania środków na kampanię wyborczą i referendalną w 2023 r. Spółki z Grupy Enea dofinansowały aż 10 wydarzeń w czasie tych kampanii jednego ugrupowania politycznego. Dla dobra postępowań nie możemy komentować szczegółów –  powiedział Kinelski.

Podobne nieprawidłowości wykryto także w sponsoringu.

Inwestycje ze stratami 

Poza kwestiami dotacji na fundacje, obecny zarząd Enei przyglądał się poprzez opracowanie 15 audytów wydatkowaniu środków na przyłącza do sieci, a więc wydawania warunków przyłączenia w Enei Operator, współpracy z podmiotami trzecimi, zakupowi paliw produkcyjnych, inwestycji strategicznych w tym inwestycję w węglową Elektrownię Ostrołęka C czy wspominane wcześniej dostawy biomasy przez spółkę Arkan. W zakresie kontroli, których było 13, te dotyczyły finansowania kampanii wyborczej i referendalnej w 2023 r., współpracy Enei Wytwarzanie z kontrahentami i realizacji inwestycji w Enei Ciepło. Są to obszary działalności w sprawie których toczą się postępowania prokuratorskie i przed organami ściągania.

Największy, szacowany rozmiar szkody w Enei dotyczy zaangażowania w węglowy projekt Elektrownia Ostrołęka C i wynosi 657 mln zł. – Niezależnie (od audytów – red.) toczy się postępowanie przygotowawcze w Prokuratorze. Wciąż uzupełniamy materiał dowodowy – mówił prezes.

Enea Innowacje: spółka przez osiem lat nie zrealizowała żądnego projektu

Jak podsumowała wiceprezes ds. finansowych Dalida Gepfert, dokonano przeglądu praktycznie we wszystkich obszarach i szczeblach działalności Grupy Enea. - Wykonaliśmy katorżniczą pracę przeglądu umów, decyzji, a także osób które były zatrudnione w spółce często też fikcyjnych, lub zatrudnionych w sposób nieadekwatnych do potrzeb Grupy. Część naszych decyzji o skierowaniu spraw do prokuratury nie wymagało audytów bo było oczywistymi – mówiła wiceprezes. Przykładem „natychmiastowego powstrzymania marnotrawstwa” gotówki jest spółka Enea Innowacje.

- Spółka przez osiem lat nie zrealizowała żądnego projektu, a skonsumowała 50 mln zł. Tego typu działania były permanentne i przejrzeliśmy także portfel inwestycji. Było to konieczne, aby przekierować środki, tam gdzie są one potrzebne, a więc na zieloną transformacją – zakończyła wiceprezes.