Należy patrzeć nie tylko na koszty stałe

Nie licząc funduszy działających w ramach pracowniczych planów kapitałowych, nie ma na polskim rynku takiej grupy funduszy, w której średnia opłat za zarządzanie byłaby niższa niż 1 proc. w skali roku. Najtańszymi funduszami pod tym względem są oczywiście produkty dłużne, jednak i one charakteryzują się dość wysokimi opłatami. Dla przykładu przeciętna opłata za zarządzanie w funduszach obligacji skarbowych to 1,38 proc. – wynika z danych na koniec czerwca zgromadzonych przez serwis analizy.pl.

Z kolei fundusze obligacji skarbowych długoterminowych pobierają przeciętnie 1,66 proc. Podobne stawki mają fundusze dłużne uniwersalne długoterminowe. W części funduszy obligacji zagranicznych opłaty za zarządzanie mogą nawet przekraczać 2 proc.

Warto zauważyć, że I półrocze dla oszczędzających w funduszach obligacji nie było udane, bo cztery z pięciu głównych kategorii kończyły je pod kreską.

Im bardziej ryzykowne fundusze, tym bardziej opłaty rosną. W przypadku produktów inwestujących w szeroki polski rynek akcji średnie opłaty stałe to blisko 2,4 proc. Dla funduszy małych i średnich spółek wskaźnik ten sięga 2,3 proc. Jeszcze droższe są fundusze surowców.

Co ciekawe, nie wszystkie fundusze akcji pobierają tak wysokie opłaty – w gronie tym wyróżniają się np. fundusze akcji amerykańskich, gdzie przeciętna stawka sięga 2,01 proc. Tylko odrobinę więcej pobierają fundusze akcji rynków wschodzących. Niestety od wielu funduszy akcji niekiedy droższe są portfele mieszane. Dla przykładu fundusze mieszane polskie zrównoważone mają średnie opłaty stałe na poziomie 2,36 proc.

Opłaty stałe to jednak tylko część kosztów obciążających aktywa funduszy i pomniejszających zwrot dla klientów. W wielu produktach pobierane są także opłaty za wyniki, tzw. success fee, dlatego warto analizować wskaźniki TER. Niestety bazują na danych historycznych, a najświeższe pochodzą z końca 2020 r. Według zestawienia serwisu analizy.pl w funduszach akcji polskich uniwersalnych wskaźnik TER sięgał wówczas 3,19 proc., natomiast w funduszach akcji polskich małych i średnich spółek było to aż 3,45 proc. Droższe były tylko fundusze akcji tureckich (3,47 proc.) oraz akcji globalnych rynków rozwiniętych, gdzie TER wyniósł 4,45 proc. paan