Na rynku długu jest coraz trudniej

W ostatnich trzech latach istotnie zmieniła się struktura lokat w poszczególnych grupach funduszy inwestycyjnych, które działają na polskim rynku

Publikacja: 23.02.2007 09:05

Jeszcze na koniec 2003 roku największą (2/3 rynku) grupę aktywów TFI stanowiły fundusze uznawane za bezpieczne, tj. obligacji i pieniężne, natomiast na koniec ubiegłego roku udział ten wynosił poniżej 20 proc. całego rynku funduszy (patrz wykres 1). I trudno się takim zmianom dziwić.

Coraz więcej ryzykantów

Spadająca rentowność instrumentów dłużnych oraz trwająca od ponad 3. lat hossa na rynku akcji zachęcały do przesuwania lokat z segmentu funduszy bezpiecznych do tych bardziej ryzykownych, ale lepiej zyskownych produktów, lokujących przynajmniej część środków w akcje. Taka zmiana struktury odpowiada także tendencjom światowym, jak również jest zgodna z cechą funduszy inwestycyjnych, jaką jest lokowanie pieniędzy w długim terminie, w tym z przeznaczeniem na cele emerytalne.

W ostatnich trzech latach fundusze dłużne wypracowały jeszcze całkiem przyzwoite stopy zwrotu, osiągając dwucyfrowe zyski. Przyczyniły się do tego głównie wcześniejsze obniżki stóp procentowych, które spowodowały wzrosty kursów obligacji i umożliwiły funduszom posiadającym w portfelach instrumenty o dłuższych terminach wykupu odnotować imponujące zmiany wartości jednostek uczestnictwa, biorąc pod uwagę poniesione ryzyko.

Trudny rok

Rok 2006 był jednym z trudniejszych lat na rynku obligacji, bez jednoznacznych trendów i oczekiwań, co do rozwoju sytuacji. W rezultacie nie pozwolił wygrać ani tym, którzy stawiali na agresywne papiery długoterminowe wykorzystując wahania cen na rynku, ani utrzymującym pozycje w instrumentach mniej wrażliwych na zmiany stóp procentowych. Obniżki stóp z początku roku, jak i późniejsze kolejne decyzje RPP w zakresie pozostawienia podstawowych stóp na niezmienionym poziomie (stopa referencyjna utrzymywana przez 10 miesięcy na poziomie 4 proc.), nie były dla analityków zaskoczeniem. W takich warunkach większość funduszy odnotowała zmiany cen jednostek na poziomie 3-4 proc., i był to poziom zbliżony do rocznych zmian cen jednostek funduszy pieniężnych i gotówkowych inwestujących głównie w instrumenty rynku pieniężnego (termin wykupu do 1 roku).

Czas na długi przedsiębiorstw

Przy obecnym niskim poziomie rentowności papierów skarbowych coraz większego znaczenia nabiera dochodowość generowana z instrumentów komercyjnych. Analiza portfeli lokat funduszy według stanu na koniec 2005 roku oraz z połowy 2006 roku wskazuje, że o lepszych wynikach decydują coraz częściej lokaty funduszy w bardziej rentowny dług przedsiębiorstw. Inwestycje w ten segment mogą jednak wiązać się z większym ryzykiem kredytowym. Wprawdzie zarządzający dążą do wyboru takich instrumentów, które cechuje wysoki poziom wiarygodności kredytowej (tzw. poziom inwestycyjny) i w wielu przypadkach ocena ryzyka przedsiębiorstwa jest lepsza niż ocena ryzyka kredytowego Polski, pamiętać należy, że takie podmioty jak Parmalat, AT&T Canada, Global Crossing, Worldcom, Enron, czy California utilities również posiadały najwyższe oceny kredytowe w bardzo krótkim czasie przed ogłoszeniem bankructwa/niewypłacalności.

Fundusze rynku pieniężnego

Rok 2006 nie przyniósł również szczególnych zmian na rynku funduszy rynku pieniężnego, których szczególną konstrukcję wprowadzono w 2004 r. nową ustawą regulującą działanie funduszy inwestycyjnych. Na koniec ubiegłego roku takich funduszy działało pięć, a wartość zgromadzonych w nich aktywów wyniosła 0,6 mld zł. Charakteryzują się one najniższą zmiennością ceny jednostki uczestnictwa i bardzo wysoką płynnością. Jednak z uwagi na stosowanie bardzo ostrożnej polityki inwestycyjnej (dzienna zmiana ceny w zasadzie nigdy nie powinna być ujemna), uczestnicy powinni się liczyć z tym, że taki fundusz może osiągać niższe stopy zwrotu niż inne fundusze inwestujące w instrumenty dłużne. Biorąc pod uwagę obecny poziom dochodowości instrumentów krótkoterminowych i dynamikę przyrostu aktywów tych funduszy (patrz wykres 2.) wydaje się, że ta grupa produktów pozostanie jedynie uzupełnieniem oferty niektórych towarzystw jako alternatywa dla rachunków bieżących i krótkoterminowych lokat bankowych.

Plusy bezpieczeństwa

Obecna struktura oszczędności Polaków wskazuje na istotny wzrost zainteresowania funduszami o wyższym potencjale zysku i zwiększoną skłonność do podejmowania wyższego ryzyka. Nadal pozostanie jednak pewna grupa klientów, którzy cenić sobie będą bardziej ochronę kapitału i spokój, decydując się przy tym na mniejsze przyrosty oszczędności (patrz wykres 3.). Poza tym fundusze dłużne i gotówkowe stanowią łatwą możliwość dodatkowego różnicowania swoich inwestycji, jako składnik długoterminowych programów oszczędnościowych i programów emerytalnych. Są wykorzystywane przy "zamykaniu" zysków w funduszach akcyjnych, jak również będą stanowić ostatni etap inwestycji w okresie emerytalnym.

Fundusze pieniężne i gotówkowe powinny zawsze generować dla inwestorów stopy zwrotu wyższe niż wynikające z oprocentowania lokat bankowych, zapewniając jednocześnie stały i równie szybki dostęp do środków. Przewagi tej należy jednak coraz częściej oczekiwać w dłuższych horyzontach czasowych.

Grupa PZU

Artykuł prezentuje osobiste poglądy autora, a nie

instytucji, z którą jest związany

SŁOWNICZEK

Fundusz rynku pieniężnego - fundusz inwestycyjny otwarty lokujący aktywa wyłącznie w instrumenty rynku pieniężnego oraz depozyty o terminie zapadalności nie dłuższym niż rok, płatne na żądanie lub które można

wycofać przed terminem zapadalności, w bankach krajowych,

instytucjach kredytowych o wysokim stopniu bezpieczeństwa.

Maksymalny, ważony wartością lokat, średni termin do wykupu lokat

wchodzących w skład portfela inwestycyjnego funduszu nie może być dłuższy niż 90 dni.

Instrument rynku pieniężnego - papier wartościowy albo prawo

majątkowe inkorporujące wyłącznie wierzytelności pieniężne, o terminie realizacji praw liczonym od dnia ich wystawienia, nie dłuższym niż rok,

których wartość może być ustalona w każdym czasie i co do których istnieją popyt i podaż umożliwiające ich nabywanie i zbywanie w sposób ciągły. Przejściowa utrata płynności przez papier wartościowy lub prawo

majątkowe nie powoduje utraty przez ten papier lub to prawo statusu

instrumentu rynku pieniężnego.

Gospodarka
Piotr Bielski, Santander BM: Mocny złoty przybliża nas do obniżek stóp
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Gospodarka
Donald Tusk o umowie z Mercosurem: Sprzeciwiamy się. UE reaguje
Gospodarka
Embarga i sankcje w osiąganiu celów politycznych
Gospodarka
Polska-Austria: Biało-Czerwoni grają o pierwsze punkty na Euro 2024
Gospodarka
Duże obroty na GPW podczas gwałtownych spadków dowodzą dojrzałości rynku
Gospodarka
Sztuczna inteligencja nie ma dziś potencjału rewolucyjnego