Nie zbankrutujesz, jeżeli będziesz realizował zyski

Wśród giełdowych graczy kursują różne powiedzenia. Powstały w wyniku doświadczeń kilku pokoleń inwestorów, głównie w Stanach Zjednoczonych. Tak, jak przysłowia są mądrością narodów, powiedzenia te mają być "mądrością" społeczności traderów. Wiele z nich zupełnie nieźle oddaje "ducha spekulacji", jednak niekiedy można się spotkać z zupełną bzdurą. "Nie możesz zbankrutować, jeśli realizujesz zysk" jest jednym z najpopularniejszych powiedzeń. NIEPRAWDA. Nie tylko możesz, ale prawie na pewno tak się stanie, jeżeli będziesz robił to zbyt wcześnie.

W swoich przedsięwzięciach giełdowych chcielibyśmy, aby nasze małe zyski wyrównywały nasze małe straty, aby nigdy nie mieć dużych strat oraz żebyśmy uzyskali jak najwięcej dużych zysków. Straty nigdy nie będą duże, gdy będziemy stosować zlecenia stop loss w naszych inwestycjach. Ale jak uzyskamy duże zyski, jeśli będziemy zamykać pozycje przy pierwszej nadarzającej się okazji?Otóż to, musimy mieć taki plan spekulowania na giełdzie, który pozwoli nam na osiąganie dużych zysków (jak ważne jest posiadanie jakiegoś planu, to osobny temat). Dlatego też najważniejszą częścią każdego planu spekulacji na giełdzie jest zdefiniowanie naszych strategii, jeśli chodzi o tzw. exits (sposoby zamykania pozycji), czyli realizację zysku.Ba, ale co to znaczy "duży zysk"? Dla mnie duży zysk może oznaczać np. 20%, a ktoś inny nie będzie zadowolony, zanim nie podwoi całej pozycji. Należy zastanowić się, jak obiektywnie ocenić, czy nasze sposoby zamykania pozycji w ramach danego planu są optymalne, tzn. czy uzyskiwane zyski są relatywnie spore w stosunku do teoretycznych możliwości.Obliczanie efektywnościsposobów zamykaniapozycjiJeśli plan wykorzystuje trendy, można to zrobić kalkulując procentową proporcję między uzyskanym zyskiem a wielkością całego trendu. Np. mamy trend, który rozpoczął się od ceny 212 zł, a zakończył na 322 zł. Nasz plan spekulacyjny dał nam sygnał, aby otworzyć pozycję, kiedy cena wynosiła 227 zł, a udało nam się kupić akcje w cenie 231 zł. Plan ten także zasygnalizował nam wyjście z inwestycji, kiedy cena osiągnęła 291 zł i w tej cenie akcje sprzedaliśmy.Tak więc wartość trendu w naszym przykładzie to 110 zł (322 zł - 212 zł), a nasz zysk wynosi 60 zł (291 zł - 231 zł). Efektywność zamykania pozycji naszego planu wynosi więc 60/110, czyli 54,6%. Jeżeli będziemy notować wszystkie nasze zyskowne spekulacje, to w ten sposób możemy skalkulować średnią efektywność naszych wyjść.Potrzeba ok. 20 transakcji, aby wydać w miarę obiektywną opinię, jak dobre są sposoby zamykania pozycji danego planu. Jeśli tak skalkulowana średnia efektywność znajdzie się poniżej 50%, powinno się przeprowadzić analizę, czy nie ma sposobu, aby ją zwiększyć. W bardzo dobrych systemach efektywność ta osiąga 70-80%. W pewnych sytuacjach, w indywidualnych przypadkach, może nawet przekroczyć 100% (jeżeli w czasie trwania trendu kilkakrotnie likwidujemy i otwieramy pozycję). Oczywiście, nasz plan spekulacyjny musi zawierać definicję warunków do ponownego otworzenia pozycji.Przykład modyfikacjisystemuZałóżmy, że analiza pewnego systemu inwestycyjnego wykazała, iż jego efektywność wynosi 33%. Wprowadzenie świec japońskich do analizy, a także wprowadzenie do planu tzw. exposure stop (określenie, jaki procent nie zrealizowanego zysku w całym portfelu posiadanych akcji inicjuje częściową likwidację otwartych pozycji) podniosło tę efektywność do ponad 65% w tym samym planie, zwiększając znacząco całkowity zysk. Najlepiej pokazać to na przykładzie.Powiedzmy, że w tym planie spekulacji wyjścia były określone w sposób następujący: Pozycję, na której mamy zysk, możemy zamk-nąć tylko wtedy, jeśli zaistnieją warunki wymagane dla trailing stop (ruchomej linii obrony). Pozycja jest zamykana, jeśli cena spadnie poniżej ostatniego swingu w dół na tygodniowym wykresie.W ulepszonej wersji planu wygląda to tak: Pozycję, na której mamy zysk, możemy zamknąć tylko w trzech pypadkach:l jeśli zaistnieją warunki wymagane dla trailing stop (pozycja jest zamykana, jeśli cena spadnie poniżej ostatniego swingu w dół na tygodniowym wykresie);l na dziennym wykresie większość z ostatnich 10 świec to białe świece, które tworzą mocny trend do góry (co najmniej 7 nowych wyższych cen maksymalnych oraz minimalnych) i utworzy się konfiguracja, która mocno sugeruje zmianę trendu (wisielec, doji, ciemna chmura, spadająca gwiazda);l na tej pozycji mamy największy nie zrealizowany zysk ze wszystkich otwartych pozycji, a cały nie zrealizowany zysk na portfelu akcji przekroczył 10% jego wartości. W tym ostatnim przypadku sprzedajemy tylko połowę pozycji (exposure stop).Na wykresie 1 przedstawiony jest tygodniowy wykres Woodside Petroleum, akcji, która utworzyła dość mocny trend do góry między początkiem stycznia a połową lipca 1999 r. Cena minimalna tego trendu to 6,75 USD, a cena maksymalna - 12,3 USD. Wartość tego trendu wynosi więc 5,55 USD. Załóżmy, że nasz plan spekulacyjny dał nam sygnał do otwarcia pozycji przy cenie 7,22 USD. Według oryginalnie ułożonego planu, dopiero 28 września dostalibyśmy sygnał do zamknięcia tej pozycji. Powiedzmy, że stałoby się to przy cenie 10,67 USD. Tak więc uzyskalibyśmy 3,45 USD zysku. Wydaje się, że jest to niezły rezultat. 48% w ciągu ok. 9 miesięcy to blisko 64% w skali roku.Ale jak to wygląda, jeżeli popatrzymy pod kątem efektywności naszego sposobu zamykania pozycji? Proporcja zysku zrealizowanego do teoretycznego wynosi 62% (3,45 USD/5,55 USD). Bardzo dobry wynik. Popatrzmy jednak, jak sytuacja się zmieni po ulepszeniu naszego planu (wykres 2).Poniższy przykład to autentyczna spekulacja przeprowadzona w tym roku według ulepszonego planu, który wcześniej także był zyskowny. Otwarcie pozycji jest takie samo w obu planach - 7,22 USD, jednak w ulepszonym planie już 14 maja dostajemy sygnał z powodu exposure stop. Sprzedajemy więc połowę pozycji - udaje nam się uzyskać 10,56 USD. Nasz plan sygnalizuje nam ponowne otwarcie pozycji 31 maja i odkupujemy sprzedaną połowę akcji w cenie 9,76 USD.Już 10 czerwca japońskie świece dają nam sygnał zamknięcia całej pozycji. Udaje nam się to zrobić przy cenie 10,90 USD. Jeszcze dwukrotnie otrzymujemy sygnał ponownego otwarcia i zamknięcia tej samej pozycji. W ostatnim przypadku jest to mała strata. W tabelce zamieszczam podsumowanie wszystkich naszych zysków i strat w czasie trwania całego trendu.Suma wszystkich strat i zysków wyniosła 5,01 USD. Efektywność tego exit, czyli sposobu zamykania pozycji w ulepszonym planie przekroczyła 90% (5,01 USD/5,55 USD). Dla uproszczenia pomijam dodatkowe koszty opłat maklerskich kupna i sprzedaży. Zresztą często te wydatki nie wpływają znacząco na koszty całej spekulacji, jeśli pozycja jest odpowiednio duża i używamy internetu.Przykład ten był jedną z wielu spekulacji przeprowadzonych według tego planu. Nie wszystkie były zyskowne, nie zawsze też efektywność przekraczała 90%. Jednak dość dobrze ilustruje on, jak bardzo proste zmiany w planie spekulacji potrafią znacząco wpłynąć na zysk całego przedsięwzięcia. W tym przypadku efektywność exit wzrosła z 62% do ponad 90%.Spekulacja na giełdzie wymaga posiadania planu, a także dokład-nego notowania wszystkich posunięć. Pomoże to w ocenie, czy nasza gra na giełdzie jest optymalna. A jeśli nie jest - to ułatwi wyeliminowanie błędów w naszym postępowaniu, a tym samym - pomoże znacząco zwiększyć zyski albo zmniejszyć straty. Słowniczek:Exit - zamknięcie pozycjiTrailing stop - ruchoma linia obronyStop loss - zlecenie ograniczające stratySwing - zakres wahań ceny w danym okresieRe-entry - ponowne otwarcie pozycji w tym samym kierunku co poprzedniaExposure stop - określenie, jaki procent nie zrealizowanego zysku w całym portfelu posiadanych akcji inicjuje częściową likwidację otwartych pozycji

Bronek Burza, prywatny trader inwestujący na australijskim rynku akcji

Bronek Burza przyjechał do Australii w 1981 r. Od 7 lat profesjonalnie inwestuja tamtejszym rynku akcji. Jest tzw. prywatnym traderem i utrzymuje się z gry na giełdzie. W ubiegłym roku powiększył swój kapitał o 27%. Otrzymał dyplom w zakresie analizy technicznej w Securities Institute - australijskiej instytucji edukacyjnej kształcącej maklerów i doradców inwestycyjnych.Kontakt e-mail: [email protected]