Dynamika inflacji CPI w sierpniu okazała się miłą niespodzianką. Od co najmniej kilku miesięcy powszechnie oczekiwano, że w sierpniu inflacja konsumencka osiągnie przynajmniej 5 proc., a być może wyraźnie przekroczy ten poziom. Na szczęście nic takiego się nie stało, bo istotnie podwyższona inflacja tylko w wyjątkowych sytuacjach bywa korzystna dla gospodarki (np. gdy umożliwia konieczne w danym momencie dostosowanie polegające na obniżeniu realnych płac w przypadku ich nominalnej sztywności). Przekroczenie kolejnego ważnego psychologicznie poziomu CPI, wraz z towarzyszącą temu zapewne medialną wrzawą, mogłoby mieć wpływ na nasilenie oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.
Obecnie dostępne prognozy, zarówno instytucji publicznych, jak i komercyjnych, wskazują na stopniowe wyhamowanie tempa wzrostu cen po sierpniu. Co więcej, tempo tego spadku może okazać się szybsze, niż wcześniej sądzono, dzięki obserwowanemu ostatnio spadkowi cen ropy i innych surowców. Mimo pozytywnej niespodzianki w postaci niższego od prognoz CPI w sierpniu oraz pozytywnego dla perspektyw inflacji obrotu sytuacji na globalnych rynkach surowców, powrót do celu wydaje się nadal odległy.
W dalszym ciągu bardzo wysokie pozostaje tempo wzrostu jednostkowych kosztów pracy. Inflacja bazowa jest w trendzie rosnącym. Jej dwie najuważniej obserwowane miary, tj. inflacja netto oraz CPI po wyłączeniu cen żywności i energii, są powyżej celu inflacyjnego i w najbliższych miesiącach będą nadal rosły. Oznacza to, że utrzymuje się wysokie ryzyko wystąpienia tzw. efektów drugiej rundy.
Jasnym obliczem procesów inflacyjnych w Polsce wydaje się wskaźnik zmian cen producentów. Inflacja PPI wyniosła w sierpniu tylko 2 proc. rok do roku, mniej niż oczekiwano. Co więcej, w przetwórstwie przemysłowym tempo wzrostu cen spowolniło do zaledwie 0,4 proc. Na pierwszy rzut oka takie dane mogłyby świadczyć, że na poziomie producentów presja inflacyjna jest stłumiona. Należy jednak pamiętać, że dynamika cen produkcji w przetwórstwie przemysłowym, a zatem również inflacji PPI ogółem, jest zaniżana przez spadek wyrażonych w naszej walucie cen eksportowych pod wpływem aprecjacji złotego w ujęciu rocznym (jej skala w sierpniu wyniosła blisko 14 proc.). Lepszą miarą siły presji inflacyjnej na poziomie producentów jest dynamika PPI na rynku krajowym. Nie eliminuje ona przy tym pośredniego wpływu aprecjacji na ograniczenie inflacji poprzez konkurencję towarów importowanych, które wraz ze wzrostem złotego tanieją na krajowym rynku. Dane na ten temat publikowane są z większym opóźnieniem niż PPI ogółem, ale z pewnością w sierpniu dynamika inflacji PPI na rynku krajowym nie spowolniła znacząco z poziomu aż 5,6 proc. zanotowanego w lipcu.
Podsumowując, praktycznie wszystkie wskaźniki presji inflacyjnej w Polsce dają członkom RPP poważne powody do zmartwienia i skłaniają do podjęcia działań ukierunkowanych na zapewnienie szybkiego powrotu inflacji do celu. Główne banki centralne na świecie mogą przy podobnie silnej obecnie presji inflacyjnej pozwolić sobie na dłuższy jej powrót do celu i nie zaostrzać polityki pieniężnej, aby zapobiec spowolnieniu gospodarczemu. Polski bank centralny, przy mniejszej wiarygodności, może być jednak skłonny do podjęcia działań w celu szybszego sprowadzenia inflacji do celu. Szczególnie że w ostatnim czasie podjął się poważnego wyzwania, zobowiązując się do spełnienia inflacyjnego kryterium wejścia do strefy euro w takim terminie, aby umożliwić uzyskanie pozytywnej oceny w tym zakresie od EBC i Komisji Europejskiej w 2011 r. W świetle wyników badań mechanizmów transmisji impulsów polityki pieniężnej największy wpływ na inflację w 2010 r. będą miały decyzje dotyczące oprocentowania w pozostałej części bieżącego roku. W tej sytuacji bardzo prawdopodobna wydaje się jeszcze jedna podwyżka stóp w tym roku.
