Kina szukają pieniędzy na laserowe projektory. Uratuje je FEnIKS?

Parlamentarzyści i pracownicy ministerstw obiecali kinom wsparcie w poszukiwaniu źródeł finansowania inwestycji w wymianę projektorów.

W środę w Sejmie odbyło się posiedzenie podkomisji stałej polityki regionalnej i wydatkowania środków Unii Europejskiej. Na wniosek posła Artura Łąckiego poświęcone było sytuacji kin, dla których nie przewidziano wsparcia inwestycji z Krajowego Planu Odbudowy, chociaż w innych krajach unijnych po pandemii miało to miejsce.

100 mln euro na wymianę projektorów w kinach. Branża potrzebuje wsparcia państwa 

Stowarzyszenia kin, zarówno tych największych, jak zupełnie małych, studyjnych, przekonują, że nie mają pieniędzy na czekające je nieuchronne inwestycje. Jak pisaliśmy, chodzi o wymianę projektorów cyfrowych z lampowych na laserowe. Wymusza ją postęp technologiczny i dążenie do oszczędności energii elektrycznej.

Koszty wymiany projektorów w całym kraju oszacowano na 100 mln euro. Realnie potrzebne będzie jednak dużo mniejsze wsparcie, ponieważ część kin w programie udziału nie weźmie, a każde będzie musiało wyłożyć też własne pieniądze, aby częściowo sfinansować zakup.

- Średni koszt wymiany to 60 tys. euro na projektor, czyli ćwierć miliona złotych – powiedziała w Sejmie Marlena Gabryszewska, prezeska Stowarzyszenia Kin Studyjnych. 

Małe kina mogą liczyć na pieniądze, ale muszą rozszerzyć działalność

Przedstawiciele resortu kultury i funduszy przyznali podczas posiedzenia podkomisji, że programy realizowane w ramach KPO, za które odpowiadają nie mogą być wykorzystane przez kina na projektory. Wyjątek – wskazywała dyrektor Martyna Olszewska (MFiPR) – stanowi – tzw. inwestycja A121, popularnie zwana HoReCa.

Jest to jednak program skierowany do nielicznych. Chodzi o małe i średnie przedsiębiorstwa, w tym także z PKD charakterystycznym dla kin, ale tylko dla takich które wykorzystałyby wsparcie na cele rozwojowe, w tym dywersyfikację działalności. Pojedynczy projekt może liczyć na dofinansowanie nieco ponad 500 tys. zł. Jak podała dyrektor Olszewska, pozytywnie rozpatrzono 20 wniosków podmiotów, których działalność to także kino, a 4 wnioski są w trakcie.

Z kolei wiceminister kultury Maciej Wróbel przypomniał, że inwestycje w projektory mogą być realizowane ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Od razu zastrzegł jednak, że wie, iż pieniądze te (8 mln zł w programie Rozwój Kin) to kropla w morzu potrzeb branży.

Małe i duże kina jednym głosem. Platformy streamingowe nie mogą zostać monopolistami 

Marlena Gabryszewska oceniła, że programy dla MŚP i PISF nie są rozwiązaniem problemu, a ten pierwszy ma wręcz charakter wykluczający: - Są to środki, z których możemy korzystać, ale nie są to środki które możemy wykorzystać na zmianę projektorów. Kina nie mogą sobie pozwolić na zmianę profilu działalności z różnych względów, o których nie będę tu mówiła – powiedziała Gabryszewska.

Poseł Łącki wyjaśniając, dlaczego skierował temat na posiedzenie podkomisji zasygnalizował, że chodziło mu o ochronę małych kin, a nie sieci multipleksów.

- Jesteśmy tu razem, mali i duzi. Rozumiemy, że tylko jedność gałęzi naszej branży jest konieczna aby utrzymać całą branżę. Wiem, że są rozwinięte bardzo mocno platformy streamingowe w Polsce, ale nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której będą one monopolistami, decydującymi na jakich warunkach funkcjonują twórcy i artyści w Polsce – mówiła niejako ad vocem Marlena Gabryszewska.

Tomasz Jagiełło, prezes sieci kin Helios, który omawiał na podkomisji prezentację o sytuacji kin bodaj po raz pierwszy przyznał, że za sprawą zmiany przyzwyczajeń utraciły one nieodwracalnie część widowni.

- Ciągle 50 mln biletów sprzedajemy rocznie. Branża się obroniła i na tym poziomie nie jest zagrożona. Ale 10 mln widzów, których straciliśmy, prawdopodobnie nieodwracalnie, to pieniądze, których kina nie zarobią i nie będą w stanie odrobić majątku – powiedział Tomasz Jagiełło.

Magdalena Lewicka, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Nowe Kina i członkini zarządu Multikina argumentowała z kolei, że można nie lubić multipleksów, ale są one ważnym ogniwem całego łańcucha dystrybucji filmów i odprowadzają do PISF pieniądze, które służą następnie rozwojowi polskiej kinematografii.

Jeśli nie KPO to co

Z wypowiedzi parlamentarzystów wynikało dość jasno, że nie widzą oni dużych szans na to, że przy planowanej rewizji KPO kina dostaną program dla siebie. Obiecali oni jednak branży wsparcie, w tym skierowanie pytań do minister Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz, która - według Joanny Kotłowskiej, doradczyni Cinema City Poland – nie znalazła wcześniej czasu na rozmowy z przedstawicielami kin o KPO.

Wiceminister kultury zasygnalizował, że szefowa tego resortu planuje podjąć temat w rozmowach z prezesem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska (nowe projektory laserowe są energooszczędne). Dyrektor Monika Dołowiec z departamentu koordynacji KPO w resorcie funduszy także zadeklarowała chęć wsparcia w poszukiwaniu innych rozwiązań. - Poszukamy tych źródeł, sama jest po filmoznawstwie, bliski jest mi ten temat, ale KPO ma swoje ograniczenia. Być może wśród źródeł krajowych uda się coś znaleźć – powiedziała Monika Dołowiec.

Już po posiedzeniu podkomisji, w czwartek, dowiedzieliśmy się ze źródeł zbliżonych do kin, że źródłem finansowania ich inwestycji może być program FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat Środowisko). To program nie związany z KPO, przewidziany na lata 2021-2027. Jest w nim do wykorzystania ponad 24 mld euro środków unijnych. Na dział kultura przewidziano 600 mln euro.