Przy strategii energetycznej trudno o polityczną jedność

Opozycja chciałaby całkowitej rezygnacji ze spalania węgla do 2050 r. Krytyczne uwagi do planu zgłaszają też eksperci.

Ministerstwo Energii do wtorku czeka na opinie do projektu polityki energetycznej kraju do 2040 r. Wiadomo już, że krytyczne uwagi zgłosiła część ekspertów. Zupełnie inną wizję tego, z czego Polska powinna produkować energię elektryczną, ma też opozycja. We wtorek przed resortem energii zbiorą się licealiści, którzy w ramach Młodzieżowego Strajku Klimatycznego wyrażą swój sprzeciw wobec bierności polityków w sprawie zmian klimatu.

Różne wizje

Ministerialny plan zakłada m.in. dalsze spalanie węgla przez najbliższe dwie dekady. Udział tego surowca w produkcji energii elektrycznej ma się jednak kurczyć – z obecnych 80 proc. do 60 proc. w 2030 r. i 32 proc. w roku 2040. Resort energii chce zmniejszyć emisyjność krajowej energetyki także poprzez budowę farm wiatrowych na morzu, elektrowni słonecznych i sześciu bloków jądrowych. W 2040 r. w krajowym systemie właściwie nie będzie miejsca dla wiatraków na lądzie. Transformacja całego sektora ma pochłonąć 400 mld zł.

W niedzielę podczas konwencji Porozumienia nowy program Energia+ zaprezentowała minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz. Skupia się on na promocji energetyki prosumenckiej. Zakłada, że jeszcze w tym roku osoby fizyczne, firmy i samorządy mają uruchomić własne instalacje produkujące energię o łącznej mocy 200 MW. Aby to ułatwić, Emilewicz zapowiedziała m.in. zlikwidowanie barier prawnych i zrównanie VAT na poziomie 8 proc. dla wszystkich inwestycji związanych z fotowoltaiką prosumencką.

W ostatnich dniach własne wizje rozwoju krajowej energetyki przedstawiły też partie opozycyjne. Projekt Nowoczesnej przewiduje całkowite wycofanie się z węgla do 2050 r., a do tego czasu aż 85 proc. energii ma pochodzić ze źródeł odnawialnych. Partia ta chce odblokowania budowy wiatraków na lądzie i sprzeciwia się budowie elektrowni atomowej w obecnej technologii.

Także Polskie Stronnictwo Ludowe zaapelowało, by poszukać lepszych i tańszych rozwiązań niż produkcja energii z węgla. Proponuje, by do 2030 r. udział odnawialnych źródeł w zużyciu energii stanowił już 50 proc.

Tymczasem rząd miota się w zapowiedziach, jak ma wyglądać udział odnawialnych źródeł w najbliższej przyszłości. Jak podał portal WysokieNapiecie.pl, przesłany przez Polskę do Komisji Europejskiej projekt krajowego planu na rzecz energii i klimatu zakłada, że nie osiągniemy planowanego celu na 2020 r., czyli co najmniej 15 proc. udziału tego typu źródeł w zużyciu energii finalnej brutto. Według dokumentu, który jak dotąd nie został upubliczniony, uda nam się osiągnąć jedynie 13,8 proc. Natomiast jeszcze w październiku 2018 r. wiceminister energii Tomasz Dąbrowski na antenie Parkiet TV przekonywał, że cel na 2020 r. nie jest zagrożony. – W tej chwili jesteśmy blisko jego osiągnięcia, więc powinien być on zrealizowany – mówił Dąbrowski.

Krytyczne oceny

Krytyczną opinię na temat proponowanej przez Ministerstwo Energii krajowej polityki energetycznej wydał Instytut Energetyki Odnawialnej. – Dokument traktuje politykę energetyczną bardzo wąsko, odzwierciedla przede wszystkim interesy największych dostawców energii, a minimalizuje rolę odbiorców – twierdzą autorzy raportu IEO. Wytykają mało ambitne cele w zakresie odnawialnych źródeł, ale też zwracają uwagę na niekompletność, niezgodność z wymogami formalnymi i niespójności występujące w projekcie.

Forum Energii przedstawiło natomiast alternatywną wobec ministerstwa strategię energetyczną – bez atomu i z szybszym odejściem od węgla brunatnego, za to z większym udziałem elektrowni gazowych czy wiatraków na lądzie. Eksperci Forum Energii przekonują, że taki scenariusz pozwoli ograniczyć import energii elektrycznej o około 50 proc. w całym okresie realizacji strategii, czyli do 2050 r.